5 ülke artan nüfus ve iklim değişikliği faktörleri niçiniyle başşehrini taşıma sonucu aldı Toplam nüfusları 430 milyonu bulan Güney Kore, Endonezya, Mısır, Montserrat Adası ve Ekvator Ginesi artan nüfus, iklim ve tabiat kaideleri faktörleri niçiniyle başkentlerini taşıma sonucu aldı. Kelam konusu 5 ülkeden sadece Montserrat’ın başşehri bugün hayalet kent durumunda bulunurken öbür 4 ülke başşehirleri ülke nüfusunun değerli bir kısmına mesken sahipliği yapıyor.
Yakın geçmişte Kazakistan, Pakistan, Brezilya, Malezya, Nijerya ve Myanmar üzere biroldukca ülke siyasi gelişmelerin akabinde başkentlerini değiştirme sonucu almıştı.
SON 50 YILDA BAŞŞEHİR DEĞİŞİMLERİNİN ALTINDA YATAN ETKEN SİYASİ SEBEPLER DEĞİL
Pakistan, 1960 yılında başşehrini Karaçi’ye göre daha korunaklı olan İslamabad’a, Myanmar ise başşehrini, Yangon’a göre denetimi daha kolay olan Nepido’ya taşıdı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan Kazakistan ise başşehrini kentleşmeye uygun coğrafyası, iklimi ve stratejik kaynaklara yakınlığı niçiniyle daha sonradan Işık Sultan ve Astana ismini alan Akmola’ya taşıdı.
Ancak son 50 yıla bakıldığında başşehir değişimlerinin altında yatan etkenin siyasi sebepler değil; tabiat olayları, iklim, ekonomik niçinler ve nüfus artışı olduğu belirlendi.
MISIR’IN YENİ BAŞŞEHİR İNŞASI 6-7 YILI BULACAK
Dünyanın en kalabalık kentleri içinde yer alan Mısır’ın başşehri Kahire, binlerce yıllık tarihiyle dünyanın önde gelen kentlerinden biri pozisyonunda bulunuyor. Antik dünyanın 7 mükemmelinden olan Piramitlere de mesken sahipliği yapan kentin nüfusu 20 milyonu aşarken ülkenin bakanlık, meclis ve başkanlık sarayı üzere kıymetli binaları, kentin merkezindeki Tahrir Meydanı ve etrafında yer alıyor.
Kentin 2050’ye gelindiğinde 40 milyonluk bir nüfusa ulaşacağı iddia edilirken 2015’te hükümet binalarını birbirine yakınlaştırmak ve Kahire’nin yükünü azaltmak için üst seviye kamu yapılarının, büyükelçiliklerin ve kıymetli finansal kurumların bir ortada bulunduğu yeni başşehir inşasına başlandı.
Projenin bitişiyle ilgili olarak net bir tarih verilmese de başşehrin taşınmasının 6-7 yılı bulacağı iddia ediliyor. Proje içerisinde yaklaşık 6 milyon nüfusun yaşayacağı meskenler, oteller, mescitler, kiliseler, parklar, üniversiteler, araştırma merkezleri ve yeni bir memleketler arası havalimanı da yer alacak. Yeni kente ise şimdilik Yeni İdari Başşehir ismi verildi.
ENDONEZYA’NIN BAŞKTENTİ CAKARTA HER YIL ÇEŞİTLİ AFETLERLE KARŞI KARŞIYA KALIYOR
Dünyanın en kalabalık ülkelerinden Endonezya’nın başşehri Cakarta da, taşınma çalışmalarına başlayan kentlerden birisi pozisyonunda bulunuyor. Nüfusu 30 milyonu aşan kentin taşınmasıyla ilgili çalışmalara 2019’da başlansa da Kovid-19 niçiniyle çalışmalar ertelendi.
Başkentin 2024’te ülkenin Borneo adasındaki Nusantara ismi verilen yeni kente taşınması planlanıyor. Bu seçimin hem artan nüfus birebir vakitte doğal sebepler üzere etkenler niçiniyle alındığı kaydedildi. Yaklaşık 275 milyon nüfusluk ülkenin en büyük kenti olan Cava adasındaki Cakarta her yıl çeşitli afetlerle karşı karşıya kalıyor.
Kentin yaklaşık yüzde 25’inin 2050’de deniz düzeyine ya da daha altına ineceği kestirim edilirken, bunun sebepleri içinde ağır nüfusun kullandığı yer altı suları ile yükselen deniz suları gösteriliyor. Bunun yanında ülkedeki ekonomik faaliyetlerin yüzde 50’sinin yürütüldüğü, nüfusun ise yüzde 60’ının yaşadığı Cava adasındaki yükün ülkenin başka bölgelerine de dağıtılması planlanıyor. Başşehrin taşınmasının akabinde Cakarta, ticari ve finansal bir merkez olma pozisyonunu sürdürecek, yaklaşık 2 bin kilometre uzaktaki Nusantara ise hükümet binalarına konut sahipliği yaparak idari başşehir olacak.
GÜNEY KORE SEUL’Ü TAŞIYOR
Başkentini taşıma sonucu alan ülkelerden bir oburu de Güney Kore. Başşehir Seul’den taşınma planları 2003’te ortaya atıldı ve 2007’de Sejong kenti Seul’un yaklaşık 120 kilometre güneyinde kurulmaya başlandı. Bugün 5 bakanlık, Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Ulusal Meclis haricindeki tüm bakanlık ve hükümet ofislerinin taşındığı Sejong’a tam taşınma süreçlerinin 2030’da tamamlanması ve kentin bugün 350 binlerde olan nüfusunun 500 bine çıkması planlanıyor.
Güney Kore’nin başşehrini Seul’den taşıma sebepleri içinde da, Endonezya ve Mısır’da olduğu üzere artan nüfus yer alıyor. Metropoliten alanıyla birlikte yaklaşık 25 milyon insanın yaşadığı Seul’un Kuzey Kore sonuna yaklaşık 30 kilometre uzakta olması ise güvenlikle ilgili sorunlar doğuruyor. Seul’den Sejong’a taşınma niçinlerinden bir oburu ise Endonezya’da olduğu üzere ekonomik faaliyetleri ülkenin orta bölgelerine de dağıtmak olarak gösteriliyor.
HAYALET BAŞKENTLER
Endonezya, Mısır ve Güney Kore üzere Ekvator Ginesi ve ada ülkesi Montserrat da başkentlerini taşıma sonucu alan ülkelerden. Lakin bu iki ülkenin ortak özelliği ya planlanan başşehrin ya da şu anki başşehrin hayalet kent olması.
Montserrat’ın başşehri Plymouth, adanın yarısıyla bir arada 1995 ve 1997’de patlayan Soufriere Hills Yanardağı’nın lavları, külleri ve çamurları altında kaldı. Kentte yaşayan 4 bin kişi ile birlikte 7 bin kişi evsiz kalırken bunların değerli bir kısmı öteki Karayip adaları ile İngiltere’ye göç etti. Bugün 17. yüzyıldan kalma koloni periyodu yapıtlarının de küller altında kaldığı Plymouth hala Montserrat’ın resmi başşehri olsa da fiili başşehir adanın kuzeyindeki 1000 nüfuslu Brades kenti.
Ancak ülke, daha büyük gemilerin yanaşabileceği ve daha tertipli bir başşehre sahip olma isteğiyle adanın kuzeyindeki Little Bay’de yeni bir başşehir kurma sonucu aldı. sonucun akabinde 2013’te yeni başşehri kurma süreçleri başlarken, 2019’da da liman inşası başladı.
Kentin Covid-19 salgınına kadar 2022’de bitmesi planlanırken salgın, çalışmaların uzamasına niye oldu. Ekvator Ginesi’nin ise yeni başşehri bir hayalet kent görünümünde. Kadro adalardan ve ana karadan oluşan ülkenin başşehri Malobo, ülke nüfusunun yüzde 72’sinin yaşadığı ana karada değil, Kamerun’a daha yakın olan Bioko adasında yer alıyor.
İklimi, güvenliği, büyük nüfusun ulaşımı ve güç kaynaklarına yakınlığı niçiniyle tercih edilen yeni başşehir Ciudad de la Paz ise ana karanın doğusunda yer alıyor. İnşasına 2015’te başlanan kentin 2020’de bitmesi planlanıyordu. Fakat kentte bugün birkaç hükümet binası, birkaç villa, otel, kilise haricinde inşaatlar bitmemiş durumda. Bunun niçini olarak ise Afrika’nın petrol bakımından en güçlü ülkelerinden olan Ekvator Ginesi’ndeki maddi imkansızlıklar gösteriliyor.
Yakın geçmişte Kazakistan, Pakistan, Brezilya, Malezya, Nijerya ve Myanmar üzere biroldukca ülke siyasi gelişmelerin akabinde başkentlerini değiştirme sonucu almıştı.
SON 50 YILDA BAŞŞEHİR DEĞİŞİMLERİNİN ALTINDA YATAN ETKEN SİYASİ SEBEPLER DEĞİL
Pakistan, 1960 yılında başşehrini Karaçi’ye göre daha korunaklı olan İslamabad’a, Myanmar ise başşehrini, Yangon’a göre denetimi daha kolay olan Nepido’ya taşıdı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan Kazakistan ise başşehrini kentleşmeye uygun coğrafyası, iklimi ve stratejik kaynaklara yakınlığı niçiniyle daha sonradan Işık Sultan ve Astana ismini alan Akmola’ya taşıdı.
Ancak son 50 yıla bakıldığında başşehir değişimlerinin altında yatan etkenin siyasi sebepler değil; tabiat olayları, iklim, ekonomik niçinler ve nüfus artışı olduğu belirlendi.
MISIR’IN YENİ BAŞŞEHİR İNŞASI 6-7 YILI BULACAK
Dünyanın en kalabalık kentleri içinde yer alan Mısır’ın başşehri Kahire, binlerce yıllık tarihiyle dünyanın önde gelen kentlerinden biri pozisyonunda bulunuyor. Antik dünyanın 7 mükemmelinden olan Piramitlere de mesken sahipliği yapan kentin nüfusu 20 milyonu aşarken ülkenin bakanlık, meclis ve başkanlık sarayı üzere kıymetli binaları, kentin merkezindeki Tahrir Meydanı ve etrafında yer alıyor.
Kentin 2050’ye gelindiğinde 40 milyonluk bir nüfusa ulaşacağı iddia edilirken 2015’te hükümet binalarını birbirine yakınlaştırmak ve Kahire’nin yükünü azaltmak için üst seviye kamu yapılarının, büyükelçiliklerin ve kıymetli finansal kurumların bir ortada bulunduğu yeni başşehir inşasına başlandı.
Projenin bitişiyle ilgili olarak net bir tarih verilmese de başşehrin taşınmasının 6-7 yılı bulacağı iddia ediliyor. Proje içerisinde yaklaşık 6 milyon nüfusun yaşayacağı meskenler, oteller, mescitler, kiliseler, parklar, üniversiteler, araştırma merkezleri ve yeni bir memleketler arası havalimanı da yer alacak. Yeni kente ise şimdilik Yeni İdari Başşehir ismi verildi.
ENDONEZYA’NIN BAŞKTENTİ CAKARTA HER YIL ÇEŞİTLİ AFETLERLE KARŞI KARŞIYA KALIYOR
Dünyanın en kalabalık ülkelerinden Endonezya’nın başşehri Cakarta da, taşınma çalışmalarına başlayan kentlerden birisi pozisyonunda bulunuyor. Nüfusu 30 milyonu aşan kentin taşınmasıyla ilgili çalışmalara 2019’da başlansa da Kovid-19 niçiniyle çalışmalar ertelendi.
Başkentin 2024’te ülkenin Borneo adasındaki Nusantara ismi verilen yeni kente taşınması planlanıyor. Bu seçimin hem artan nüfus birebir vakitte doğal sebepler üzere etkenler niçiniyle alındığı kaydedildi. Yaklaşık 275 milyon nüfusluk ülkenin en büyük kenti olan Cava adasındaki Cakarta her yıl çeşitli afetlerle karşı karşıya kalıyor.
Kentin yaklaşık yüzde 25’inin 2050’de deniz düzeyine ya da daha altına ineceği kestirim edilirken, bunun sebepleri içinde ağır nüfusun kullandığı yer altı suları ile yükselen deniz suları gösteriliyor. Bunun yanında ülkedeki ekonomik faaliyetlerin yüzde 50’sinin yürütüldüğü, nüfusun ise yüzde 60’ının yaşadığı Cava adasındaki yükün ülkenin başka bölgelerine de dağıtılması planlanıyor. Başşehrin taşınmasının akabinde Cakarta, ticari ve finansal bir merkez olma pozisyonunu sürdürecek, yaklaşık 2 bin kilometre uzaktaki Nusantara ise hükümet binalarına konut sahipliği yaparak idari başşehir olacak.
GÜNEY KORE SEUL’Ü TAŞIYOR
Başkentini taşıma sonucu alan ülkelerden bir oburu de Güney Kore. Başşehir Seul’den taşınma planları 2003’te ortaya atıldı ve 2007’de Sejong kenti Seul’un yaklaşık 120 kilometre güneyinde kurulmaya başlandı. Bugün 5 bakanlık, Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Ulusal Meclis haricindeki tüm bakanlık ve hükümet ofislerinin taşındığı Sejong’a tam taşınma süreçlerinin 2030’da tamamlanması ve kentin bugün 350 binlerde olan nüfusunun 500 bine çıkması planlanıyor.
Güney Kore’nin başşehrini Seul’den taşıma sebepleri içinde da, Endonezya ve Mısır’da olduğu üzere artan nüfus yer alıyor. Metropoliten alanıyla birlikte yaklaşık 25 milyon insanın yaşadığı Seul’un Kuzey Kore sonuna yaklaşık 30 kilometre uzakta olması ise güvenlikle ilgili sorunlar doğuruyor. Seul’den Sejong’a taşınma niçinlerinden bir oburu ise Endonezya’da olduğu üzere ekonomik faaliyetleri ülkenin orta bölgelerine de dağıtmak olarak gösteriliyor.
HAYALET BAŞKENTLER
Endonezya, Mısır ve Güney Kore üzere Ekvator Ginesi ve ada ülkesi Montserrat da başkentlerini taşıma sonucu alan ülkelerden. Lakin bu iki ülkenin ortak özelliği ya planlanan başşehrin ya da şu anki başşehrin hayalet kent olması.
Montserrat’ın başşehri Plymouth, adanın yarısıyla bir arada 1995 ve 1997’de patlayan Soufriere Hills Yanardağı’nın lavları, külleri ve çamurları altında kaldı. Kentte yaşayan 4 bin kişi ile birlikte 7 bin kişi evsiz kalırken bunların değerli bir kısmı öteki Karayip adaları ile İngiltere’ye göç etti. Bugün 17. yüzyıldan kalma koloni periyodu yapıtlarının de küller altında kaldığı Plymouth hala Montserrat’ın resmi başşehri olsa da fiili başşehir adanın kuzeyindeki 1000 nüfuslu Brades kenti.
Ancak ülke, daha büyük gemilerin yanaşabileceği ve daha tertipli bir başşehre sahip olma isteğiyle adanın kuzeyindeki Little Bay’de yeni bir başşehir kurma sonucu aldı. sonucun akabinde 2013’te yeni başşehri kurma süreçleri başlarken, 2019’da da liman inşası başladı.
Kentin Covid-19 salgınına kadar 2022’de bitmesi planlanırken salgın, çalışmaların uzamasına niye oldu. Ekvator Ginesi’nin ise yeni başşehri bir hayalet kent görünümünde. Kadro adalardan ve ana karadan oluşan ülkenin başşehri Malobo, ülke nüfusunun yüzde 72’sinin yaşadığı ana karada değil, Kamerun’a daha yakın olan Bioko adasında yer alıyor.
İklimi, güvenliği, büyük nüfusun ulaşımı ve güç kaynaklarına yakınlığı niçiniyle tercih edilen yeni başşehir Ciudad de la Paz ise ana karanın doğusunda yer alıyor. İnşasına 2015’te başlanan kentin 2020’de bitmesi planlanıyordu. Fakat kentte bugün birkaç hükümet binası, birkaç villa, otel, kilise haricinde inşaatlar bitmemiş durumda. Bunun niçini olarak ise Afrika’nın petrol bakımından en güçlü ülkelerinden olan Ekvator Ginesi’ndeki maddi imkansızlıklar gösteriliyor.