500 Yıllık, İnsan Boyutunda “Bitcoin”: Rai Taş Halkaları ile Tanışın! Dünyada fazlaca az para sistemi, küçük Batı Mikronezya adası Yap’ta kullanılan rai taş halkalarından daha eşsiz ve ilgi caziptir. Kireçtaşı levhalardan oyulmuş taş halkalar, bir bisküviden bir el otomobiline yahut bir minibüse kadar değişen boyutlara sahipler ve çapları 4 metreye kadar çıkabiliyor.
Bu taşlar, aslında metal yahut gibisi taşların bulunmadığı Yap adasında hazırlanmıyor ve yaklaşık 640 kilometre uzaklıktaki Anagumang adasından geliyor. Başlangıç öyküsünün bir versiyonuna göre para ünitesi, Yap’tan bir küme kaşifin 500 yıl evvel Anagumang’a seyahat etmesiyle ortaya çıktı. Adadaki kireçtaşı zenginliğine hayran kalan Yap halkının, Anagumang halkına mal ve hizmet karşılığında kireçtaşı madenciliği yapmasına ve oymasına müsaade verildi. Oyulmuş kayalar ondan sonrasında okyanusu aşarak Yap’a geri döndü ve bu seyahat, kimi taşların bir filden daha ağır olduğu düşünüldüğünde hiç küçük bir muvaffakiyet değil.
Rai taşlarını elde etmenin bu yorucu süreci, onları bir kıymet hissiyle zenginleştirdi. Dev bir madeni para üzere, rai taşları evlilik, miras, bir uyuşmazlığın tahlili yahut siyasi bir muahede üzere kültürel açıdan değerli merasimlerde bir kıymet sembolü olarak el değiştiriyor. Adanın günlük hayatında çoklukla nakit para kullanılmasına karşın, rai taşları günümüzde hala törensel değişimlerde kullanılıyor.
tıpkı vakitte, rai taşlarının boyutu ve tartısı göz önüne alındığında, bir cüzdanda taşınmaları mümkün değil ve tipik olarak, kamu binaları yahut ortak yollar üzere değerli alanların haricinde hareketsiz bir biçimde bekliyorlar. Hangi taşların kime ilişkin olduğu bilgisi, halk içinde kelamlı bir gelenek ile kaydediliyor ve korunuyor.
2019 yılında Oregon Üniversitesi’nden arkeologlar ve ekonomistler bu para sistemini incelediler ve Bitcoin üzere kripto para üniteleriyle birtakım çarpıcı benzerlikler taşıdığını savundular.
Bitcoin, süreçleri gerçekleştirmek için banka üzere merkezi bir otorite gerektirmeyen merkezi olmayan bir dijital para ünitesi. Süreçleri takip etmek için borsalar, biraz daima güncellenen paylaşılan bir elektronik tabloya benzeyen, blok zinciri olarak bilinen bir kamu süreç defterine kodlanır. Süreçler sistemdeki herkes tarafınca toplu olarak doğrulanır ve tüm süreç geçmişleri her insanın bakılırsabileceği biçimdedir. Para ünitesi hakkında ortak bilgi ve ortak inanç, rai taşları sisteminin de kalbinde yer aldığından, bu araştırma takımı, 21. yüzyılın kripto para ünitesi kavramına bariz bir biçimde benzediğini savundu.
Oregon Üniversitesi Finans Departmanında doçent olan ve proje üzerinde çalışan Stephen McKeon yaptığı açıklamada “Rai taşlarında olduğu üzere, bitcoinlerin kıymeti ve mülkiyeti hakkındaki bilgiler toplu olarak yönetilir; üçüncü taraf finansal kurumları içeren daha tanıdık, merkezi sistemlerin bilakis dağıtılmış bir finansal sistem bulunur” dedi.
Temel olarak, rai taşları, para ünitesi fikrinin gerçekte ne kadar ince ve karmaşık olduğunu vurguluyor. Para ünitesi, mal ve hizmetler için bir değişim aracı olarak kullanılan rastgele bir şey olarak tanımlanabilir. 21. yüzyılda uluslar, gerçek bir bedeli olmayan prestiji para ünitesini kullanıyor – bir banknotu yiyemez yahut giyemezsiniz – ve bu, altın üzere rastgele bir kıymetli emtianın fiyatına bağlı değildir. Bu banknotlar kıymetli zira bir hükümet tarafınca destekleniyor ve rai taşlarında olduğu üzere, hepimiz bunun bedeli temsil ettiği konusunda hemfikiriz…
Bu taşlar, aslında metal yahut gibisi taşların bulunmadığı Yap adasında hazırlanmıyor ve yaklaşık 640 kilometre uzaklıktaki Anagumang adasından geliyor. Başlangıç öyküsünün bir versiyonuna göre para ünitesi, Yap’tan bir küme kaşifin 500 yıl evvel Anagumang’a seyahat etmesiyle ortaya çıktı. Adadaki kireçtaşı zenginliğine hayran kalan Yap halkının, Anagumang halkına mal ve hizmet karşılığında kireçtaşı madenciliği yapmasına ve oymasına müsaade verildi. Oyulmuş kayalar ondan sonrasında okyanusu aşarak Yap’a geri döndü ve bu seyahat, kimi taşların bir filden daha ağır olduğu düşünüldüğünde hiç küçük bir muvaffakiyet değil.
Rai taşlarını elde etmenin bu yorucu süreci, onları bir kıymet hissiyle zenginleştirdi. Dev bir madeni para üzere, rai taşları evlilik, miras, bir uyuşmazlığın tahlili yahut siyasi bir muahede üzere kültürel açıdan değerli merasimlerde bir kıymet sembolü olarak el değiştiriyor. Adanın günlük hayatında çoklukla nakit para kullanılmasına karşın, rai taşları günümüzde hala törensel değişimlerde kullanılıyor.
tıpkı vakitte, rai taşlarının boyutu ve tartısı göz önüne alındığında, bir cüzdanda taşınmaları mümkün değil ve tipik olarak, kamu binaları yahut ortak yollar üzere değerli alanların haricinde hareketsiz bir biçimde bekliyorlar. Hangi taşların kime ilişkin olduğu bilgisi, halk içinde kelamlı bir gelenek ile kaydediliyor ve korunuyor.
2019 yılında Oregon Üniversitesi’nden arkeologlar ve ekonomistler bu para sistemini incelediler ve Bitcoin üzere kripto para üniteleriyle birtakım çarpıcı benzerlikler taşıdığını savundular.
Bitcoin, süreçleri gerçekleştirmek için banka üzere merkezi bir otorite gerektirmeyen merkezi olmayan bir dijital para ünitesi. Süreçleri takip etmek için borsalar, biraz daima güncellenen paylaşılan bir elektronik tabloya benzeyen, blok zinciri olarak bilinen bir kamu süreç defterine kodlanır. Süreçler sistemdeki herkes tarafınca toplu olarak doğrulanır ve tüm süreç geçmişleri her insanın bakılırsabileceği biçimdedir. Para ünitesi hakkında ortak bilgi ve ortak inanç, rai taşları sisteminin de kalbinde yer aldığından, bu araştırma takımı, 21. yüzyılın kripto para ünitesi kavramına bariz bir biçimde benzediğini savundu.
Oregon Üniversitesi Finans Departmanında doçent olan ve proje üzerinde çalışan Stephen McKeon yaptığı açıklamada “Rai taşlarında olduğu üzere, bitcoinlerin kıymeti ve mülkiyeti hakkındaki bilgiler toplu olarak yönetilir; üçüncü taraf finansal kurumları içeren daha tanıdık, merkezi sistemlerin bilakis dağıtılmış bir finansal sistem bulunur” dedi.
Temel olarak, rai taşları, para ünitesi fikrinin gerçekte ne kadar ince ve karmaşık olduğunu vurguluyor. Para ünitesi, mal ve hizmetler için bir değişim aracı olarak kullanılan rastgele bir şey olarak tanımlanabilir. 21. yüzyılda uluslar, gerçek bir bedeli olmayan prestiji para ünitesini kullanıyor – bir banknotu yiyemez yahut giyemezsiniz – ve bu, altın üzere rastgele bir kıymetli emtianın fiyatına bağlı değildir. Bu banknotlar kıymetli zira bir hükümet tarafınca destekleniyor ve rai taşlarında olduğu üzere, hepimiz bunun bedeli temsil ettiği konusunda hemfikiriz…