STRIF
Member
Cambridge ve Leeds üniversitelerindeki bilim insanları, farelerde yaşa bağlı hafıza kaybı meselesini başarılı bir biçimde bilakis çevirdi. Grup, bu değerli çalışmanın insanlarda yaşlandıkça hafıza kaybını önlemek için tedavilerin geliştirilmesine yol açabileceğini söylemiş oldu.
Çalışma, beynin hücre dışı matrisindeki değişikliklerin (sinir hücrelerinin etrafındaki ‘iskele’) yaşlanmayla birlikte hafıza kaybına yol açtığını lakin bunları genetik tedaviler kullanarak aksine çevirmenin mümkün olduğunu gösterdi.
Hafıza kaybı ve etkenleri
Araştırma grubu Molecular Psychiatry mecmuasında bulgularını yayımladı. Perinöron ağlarının (PNN’ler) nöroplastisitedeki (beynin öğrenme ve ahenk sağlama yeteneği) ve anı oluşturmadaki rolüne dair son bulgular ortaya çıktı. PNN’ler, sıklıkla beyindeki inhibitör nöronları çevreleyen kıkırdak gibisi yapılardır.
PNN’lerin ana fonksiyonu ise beyindeki plastisite düzeyini denetim etmek. Bu yapılar insanlarda yaklaşık beş yaşında ortaya çıkıyor. Fakat yetişkinlikte de değişmeye devam edebiliyor. PNN’ler, kondroitin sülfat bileşiklerini içeriyor. Lakin bunlardan kimileri (kondroitin 4-sülfat gibi) ağların hareketini engelleyerek nöroplastisiteyi engelliyor. Buna rağmen kondroitin 6-sülfat ve kimileri ise nöroplastisiteyi destekliyor.
Yaşlandıkça bu bileşiklerin istikrarı de değişiyor. Kondroitin 6-sülfat düzeyleri azaldıkça, öğrenme ve yeni anılar oluşturma yeteneğimiz farklılaşıyor. Bu da yaşa bağlı hafıza kaybı problemlerine yol açmakta.
Cambridge Üniversitesi ve Leeds Üniversitesindeki araştırmacılar, kondroitin sülfat bileşimini değiştirmenin nöroplastisiteyi geri getirip getiremeyeceğini araştırdı. Yani yaşa bağlı hafıza eksikliklerini tedavi etmenin yollarını bulmaya çalıştılar. Bunun için epey yaşlı olarak kabul ettikleri 20 aylık fareleri incelediler. Bir dizi test ile farelerin altı aylık farelere kıyasla hafıza kaybı yaşadığını buldular.
Deneyde araştırmacılar farelerin bir objeyi tanıyıp tanımamasını ölçtü. Örneğin, Y halindeki bir labirentin başına fareyi yerleştirdiler. Akabinde iki kolun sonundaki iki özdeş objeyi keşfetmeye bıraktılar. Kısa bir süre daha sonra fare bir sefer daha teste tutuldu. Fakat bu sefer bir kolda yeni bir obje vardı. Araştırmacılar, bundan evvelki bakılırsavden objeyi hatırlayıp hatırlamadığını görmek için farenin her bir objeyi keşfetmek için harcadığı süreyi ölçtü. Yaşlı farelerin objeyi hatırlama olasılıkları hayli daha düşüktü.
Takım, yaşlanan fareleri kondroitin 6-sülfat ölçüsünü yenileyen ‘viral vektör‘ ile tedavi etti. Bu sayede yaşlı farelerde hafıza kaybı sıkıntıları aksine döndü.
Cambridge Üniversitesindeki John van Geest Beyin Tedavisi Merkezinden Profesör Dr. James Fawcett açıklama yaptı. Dr. Fawcett, “Çalışmamız yalnızca farelerde bulunmasına rağmen tıpkı sistem insanlarda da çalışır. Zira insan beynindeki moleküller ve yapılar kemirgenlerdekilerle tıpkı. Bu, insanların yaşlılıkta hafıza kaybı geliştirmesini önlemenin mümkün olacağını düşündürüyor.” dedi.
Çalışma, beynin hücre dışı matrisindeki değişikliklerin (sinir hücrelerinin etrafındaki ‘iskele’) yaşlanmayla birlikte hafıza kaybına yol açtığını lakin bunları genetik tedaviler kullanarak aksine çevirmenin mümkün olduğunu gösterdi.
Hafıza kaybı ve etkenleri
Araştırma grubu Molecular Psychiatry mecmuasında bulgularını yayımladı. Perinöron ağlarının (PNN’ler) nöroplastisitedeki (beynin öğrenme ve ahenk sağlama yeteneği) ve anı oluşturmadaki rolüne dair son bulgular ortaya çıktı. PNN’ler, sıklıkla beyindeki inhibitör nöronları çevreleyen kıkırdak gibisi yapılardır.
PNN’lerin ana fonksiyonu ise beyindeki plastisite düzeyini denetim etmek. Bu yapılar insanlarda yaklaşık beş yaşında ortaya çıkıyor. Fakat yetişkinlikte de değişmeye devam edebiliyor. PNN’ler, kondroitin sülfat bileşiklerini içeriyor. Lakin bunlardan kimileri (kondroitin 4-sülfat gibi) ağların hareketini engelleyerek nöroplastisiteyi engelliyor. Buna rağmen kondroitin 6-sülfat ve kimileri ise nöroplastisiteyi destekliyor.
Yaşlandıkça bu bileşiklerin istikrarı de değişiyor. Kondroitin 6-sülfat düzeyleri azaldıkça, öğrenme ve yeni anılar oluşturma yeteneğimiz farklılaşıyor. Bu da yaşa bağlı hafıza kaybı problemlerine yol açmakta.
Cambridge Üniversitesi ve Leeds Üniversitesindeki araştırmacılar, kondroitin sülfat bileşimini değiştirmenin nöroplastisiteyi geri getirip getiremeyeceğini araştırdı. Yani yaşa bağlı hafıza eksikliklerini tedavi etmenin yollarını bulmaya çalıştılar. Bunun için epey yaşlı olarak kabul ettikleri 20 aylık fareleri incelediler. Bir dizi test ile farelerin altı aylık farelere kıyasla hafıza kaybı yaşadığını buldular.
Deneyde araştırmacılar farelerin bir objeyi tanıyıp tanımamasını ölçtü. Örneğin, Y halindeki bir labirentin başına fareyi yerleştirdiler. Akabinde iki kolun sonundaki iki özdeş objeyi keşfetmeye bıraktılar. Kısa bir süre daha sonra fare bir sefer daha teste tutuldu. Fakat bu sefer bir kolda yeni bir obje vardı. Araştırmacılar, bundan evvelki bakılırsavden objeyi hatırlayıp hatırlamadığını görmek için farenin her bir objeyi keşfetmek için harcadığı süreyi ölçtü. Yaşlı farelerin objeyi hatırlama olasılıkları hayli daha düşüktü.
Takım, yaşlanan fareleri kondroitin 6-sülfat ölçüsünü yenileyen ‘viral vektör‘ ile tedavi etti. Bu sayede yaşlı farelerde hafıza kaybı sıkıntıları aksine döndü.
Cambridge Üniversitesindeki John van Geest Beyin Tedavisi Merkezinden Profesör Dr. James Fawcett açıklama yaptı. Dr. Fawcett, “Çalışmamız yalnızca farelerde bulunmasına rağmen tıpkı sistem insanlarda da çalışır. Zira insan beynindeki moleküller ve yapılar kemirgenlerdekilerle tıpkı. Bu, insanların yaşlılıkta hafıza kaybı geliştirmesini önlemenin mümkün olacağını düşündürüyor.” dedi.