STRIF
Member
Gökbilimciler kara delik imajları elde etmeye devam ediyor. Son olarak bir küme araştırmacı bu gizemli kozmik cismi ile çarpışan nötron yıldızlarını tespit etti. Üstelik 10 gün içerisinde tıpkı durum iki defa gerçekleşti. Birinci sefer iki uç fenomenin müsabaka anını kaydeden gökbilimciler çalışmanın büyük ehemmiyete sahip olduğunu vurguladı. Zira bilim insanları bu çeşit müsabakaların sıklığını bilmiyordu. Artık bu müşahedeler yardımıyla gökbilimciler yıldızların ve galaksilerin oluşumu hakkında yeni bilgiler elde edebilir.
Güneşten dokuz kat büyük bir kara delik
Kara delikler hiç bir şeyin, hatta ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetli bir çekim kuvvetine sahip olsa da nötron yıldızları da çok tuhaftır. Çünkü pek ağır nötron yıldızları meyyit yıldızlardır. Bir nötron yıldızından alınacak bir çay kaşığı dolusu unsur yaklaşık dört milyar ton yükünde olabilir.
Çalışma, kara deliklerden birinin Güneşimizden dokuz kat daha büyük bir kütleye sahip olduğunu ve Güneşimizin kütlesinin yaklaşık iki katı olan bir nötron yıldızını yuttuğunu gösterdi. Oburu ise Güneşin kütlesinin yaklaşık altı katıydı ve Güneşin kütlesinin 1.5 katı bir nötron yıldızını yuttu.
Araştırmacılar yalnızca bir tane değil, nötron yıldızlarını ‘atıştıran’ iki kozmik cisim buldu. 10 gün ortayla gerçekleşen çarpışmaların birincisini 5 Ocak 2020’de tespit ettiler. Bunların patlamaları yaklaşık 1 milyar yıl evvel gerçekleşti fakat o kadar ağırdı ki Dünya’ya çabucak hemen yeni çarpan dalgalar yayarak bu dalgaları algılayan dev dedektörleri tetikledi.
Bilim insanları daha evvel bu dedektörleri birkaç kara deliğin birleşmesini ve bir çift nötron yıldızının çarpışmasını tespit etmek için kullanmıştı. Lakin daha evvel hiç bu iki farklı tıbbın karşılaştığında neler olduğunu görme talihleri olmamıştı.
Avustralya Ulusal Üniversitesinden astrofizikçi Susan Scott müşahedelere ait konuştu. Scott, bir nötron yıldızının hayli büyük kütleli kara delikle karşılaştığında neler olabileceğini söylemiş oldu. Araştırmacı,”İki cismin birbirini bir sarmal halinde daire içine almasını bekliyoruz. Sonunda kara delik nötron yıldızını yutacaktır. Bildiklerimize dayanarak, nötron yıldızının rastgele bir ışık yaymadan, modüllere ayrılmadan kozmik cisme dalmış olacağından pek eminiz.” dedi.
İki uç cismin müsabakasının dedektörlerce tespiti daha sonrasında gökbilimciler müşahedelere başladı. Lakin kimse teleskoplarda rastgele bir ışık parlaması görmedi. Gökbilimciler, bu derece büyük çarpışmaların müşahedesini yerçekimi dalgalarını izleyerek yapıyor.
Bilim insanları yeni bulgularını The Astrophysical Journal Letters‘da mecmuasında yayımladı.
Güneşten dokuz kat büyük bir kara delik
Kara delikler hiç bir şeyin, hatta ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetli bir çekim kuvvetine sahip olsa da nötron yıldızları da çok tuhaftır. Çünkü pek ağır nötron yıldızları meyyit yıldızlardır. Bir nötron yıldızından alınacak bir çay kaşığı dolusu unsur yaklaşık dört milyar ton yükünde olabilir.
Çalışma, kara deliklerden birinin Güneşimizden dokuz kat daha büyük bir kütleye sahip olduğunu ve Güneşimizin kütlesinin yaklaşık iki katı olan bir nötron yıldızını yuttuğunu gösterdi. Oburu ise Güneşin kütlesinin yaklaşık altı katıydı ve Güneşin kütlesinin 1.5 katı bir nötron yıldızını yuttu.
Araştırmacılar yalnızca bir tane değil, nötron yıldızlarını ‘atıştıran’ iki kozmik cisim buldu. 10 gün ortayla gerçekleşen çarpışmaların birincisini 5 Ocak 2020’de tespit ettiler. Bunların patlamaları yaklaşık 1 milyar yıl evvel gerçekleşti fakat o kadar ağırdı ki Dünya’ya çabucak hemen yeni çarpan dalgalar yayarak bu dalgaları algılayan dev dedektörleri tetikledi.
Bilim insanları daha evvel bu dedektörleri birkaç kara deliğin birleşmesini ve bir çift nötron yıldızının çarpışmasını tespit etmek için kullanmıştı. Lakin daha evvel hiç bu iki farklı tıbbın karşılaştığında neler olduğunu görme talihleri olmamıştı.
Avustralya Ulusal Üniversitesinden astrofizikçi Susan Scott müşahedelere ait konuştu. Scott, bir nötron yıldızının hayli büyük kütleli kara delikle karşılaştığında neler olabileceğini söylemiş oldu. Araştırmacı,”İki cismin birbirini bir sarmal halinde daire içine almasını bekliyoruz. Sonunda kara delik nötron yıldızını yutacaktır. Bildiklerimize dayanarak, nötron yıldızının rastgele bir ışık yaymadan, modüllere ayrılmadan kozmik cisme dalmış olacağından pek eminiz.” dedi.
İki uç cismin müsabakasının dedektörlerce tespiti daha sonrasında gökbilimciler müşahedelere başladı. Lakin kimse teleskoplarda rastgele bir ışık parlaması görmedi. Gökbilimciler, bu derece büyük çarpışmaların müşahedesini yerçekimi dalgalarını izleyerek yapıyor.
Bilim insanları yeni bulgularını The Astrophysical Journal Letters‘da mecmuasında yayımladı.