STRIF
Member
Gezegen mi değil mi tartışmaları devam ederken Plüton, atmosferini kaybediyor. Yeni bir çalışma, Plüton’u çevreleyen gazların artık yok olduğunu gösterdi. Ayrıyeten bu cüce gezegen Güneş’ten uzaklaştıkça tekrar buza dönüşmeye başlıyor.
İnce bir atmosfere sahip olan cüce gezegenin atmosfer yapısı büyük ölçüde azot ve az ölçüde metan ve karbon monoksitten oluşuyor. Yüzeyde sıcaklık düştükçe azot yine donarak atmosferin incelmesine niye oluyor. Pekala, bilim insanları bu keşfi nasıl yaptı ve tesirleri neler olacak?
Plüton süratle soğuyor
ABD, Teksas’taki Southwest Research Institute araştırmacıları Plüton’u inceledi. Bulgularını, Amerikan Astronomi Topluluğu Gezegen Bilimleri Kısmı Yıllık Toplantısında paylaştılar. Bilim insanları, okültasyon tekniğini tercih etti. Araştırmacılar, Dünya’daki teleskoplar için uzak bir yıldızı art ışık olarak kullandı. Bu yolla Plüton’da neler olup bittiğini gördüler.
Gezegen bilimci Eliot Young, “Bilim insanları 1988’den beri Plüton ‘un atmosferindeki değişiklikleri izlemek için okültasyonu kullanıyor. New Horizons misyonu, Plüton’un her on yılda bir atmosferini ikiye katlayarak ağırlaştığını gösteriyor. Lakin 2018 müşahedelerimiz, 2015’e kadar devam eden bu eğilimin değiştiğini gösterdi.” dedi.
Plüton’un atmosferi, yüzeydeki buharlaşmış buzdan oluşuyor. Sıcaklıktaki küçük değişiklikler atmosferin kütle yoğunluğunda değerli değişikliklere yol açıyor. Bilinen en büyük nitrojen buzulu, Plüton’un yüzeyinde görülebilen kalp formundaki Tombaugh Regio bölgesinin batı kısmı olan Sputnik Planitia‘dır.
Cüce gezegenin şu anda Güneş’in etrafında bir çeşit atması 248 Dünya yılına muadil. Ayrıyeten Güneş’e 30 astronomik ünite (AU) kadar yaklaşıyor. Bu, Dünya ile Güneş içindeki aranın 30 katı. Üstelik bu aralık açılıyor ve cüce gezegen daha da az güneş ışığı alarak, daha düşük sıcaklıklarla baş baş etmeye çalışıyor.
2015 yılında fark edilen atmosfer yoğunluğundaki artış, büyük olasılıkla termal ataletten kaynaklandı. Yani, Plüton ile Güneş içindeki artan aralığa gecikmeli bir reaksiyon veren nitrojen buzullarında tutulan artık ısının tesiri. Araştırmacılardan Leslie Young, bu durumu şu biçimde örneklendiriyor: “Güneş ışığı en epeyce öğlen saatlerinde ağırdır. Fakat kum ısıyı emmeye devam eder ve en sıcak olduğu vakit öğlenden daha sonradır.”
Son senelerda gökbilimciler, Plüton’un karla kaplı dağlarını ve yüzeyinin altında sıvı okyanusları olduğunu keşfetti.
İnce bir atmosfere sahip olan cüce gezegenin atmosfer yapısı büyük ölçüde azot ve az ölçüde metan ve karbon monoksitten oluşuyor. Yüzeyde sıcaklık düştükçe azot yine donarak atmosferin incelmesine niye oluyor. Pekala, bilim insanları bu keşfi nasıl yaptı ve tesirleri neler olacak?
Plüton süratle soğuyor
ABD, Teksas’taki Southwest Research Institute araştırmacıları Plüton’u inceledi. Bulgularını, Amerikan Astronomi Topluluğu Gezegen Bilimleri Kısmı Yıllık Toplantısında paylaştılar. Bilim insanları, okültasyon tekniğini tercih etti. Araştırmacılar, Dünya’daki teleskoplar için uzak bir yıldızı art ışık olarak kullandı. Bu yolla Plüton’da neler olup bittiğini gördüler.
Gezegen bilimci Eliot Young, “Bilim insanları 1988’den beri Plüton ‘un atmosferindeki değişiklikleri izlemek için okültasyonu kullanıyor. New Horizons misyonu, Plüton’un her on yılda bir atmosferini ikiye katlayarak ağırlaştığını gösteriyor. Lakin 2018 müşahedelerimiz, 2015’e kadar devam eden bu eğilimin değiştiğini gösterdi.” dedi.
Plüton’un atmosferi, yüzeydeki buharlaşmış buzdan oluşuyor. Sıcaklıktaki küçük değişiklikler atmosferin kütle yoğunluğunda değerli değişikliklere yol açıyor. Bilinen en büyük nitrojen buzulu, Plüton’un yüzeyinde görülebilen kalp formundaki Tombaugh Regio bölgesinin batı kısmı olan Sputnik Planitia‘dır.
Cüce gezegenin şu anda Güneş’in etrafında bir çeşit atması 248 Dünya yılına muadil. Ayrıyeten Güneş’e 30 astronomik ünite (AU) kadar yaklaşıyor. Bu, Dünya ile Güneş içindeki aranın 30 katı. Üstelik bu aralık açılıyor ve cüce gezegen daha da az güneş ışığı alarak, daha düşük sıcaklıklarla baş baş etmeye çalışıyor.
2015 yılında fark edilen atmosfer yoğunluğundaki artış, büyük olasılıkla termal ataletten kaynaklandı. Yani, Plüton ile Güneş içindeki artan aralığa gecikmeli bir reaksiyon veren nitrojen buzullarında tutulan artık ısının tesiri. Araştırmacılardan Leslie Young, bu durumu şu biçimde örneklendiriyor: “Güneş ışığı en epeyce öğlen saatlerinde ağırdır. Fakat kum ısıyı emmeye devam eder ve en sıcak olduğu vakit öğlenden daha sonradır.”
Son senelerda gökbilimciler, Plüton’un karla kaplı dağlarını ve yüzeyinin altında sıvı okyanusları olduğunu keşfetti.