Dün Kırım bugün Donbas yarın neresi? Dünyaya kâbus yaşatan 72 saat… Donbas’ın Rusya’nın modülü olduğunu argüman eden Putin, bölgedeki ayrılıkçı Donetsk ve Luhansk idarelerini tanıdı. Rus askerleri ‘barışı koruma’ nazaranviyle sıcak hatta girdi. Beyaz Saray, kararları işgal olarak nitelendirdi. Putin ise “Rusya eski Sovyet ülkelerinin egemenliğini destekledi. Ukrayna istisna” dedi. Bu tabirler ‘eski cumhuriyetlere sıra size gelmez’ iletisi olarak değerlendirildi.
ZELENSKY: ARTIK 2014 ŞUBATTA DEĞİLİZ, ÖTEKİ BİR ORDU VAR
atı reaksiyonunu yaptırım açıklamaktan ileri götüremedi. Kırım’ı da evvel tanıyıp akabinde ‘Meclis Rusya’ya katılma sonucu aldı’ diyerek ilhak eden Rusya 8 yıl daha sonra tıpkı senaryoya sarılırken Ukrayna başkanı Zelensky’den “2014 Şubat değil 2022 Şubat’tayız. Öbür bir ülke, öteki bir ordu” karşılığı geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov ise “Ukrayna konusunda Rusya ile Türkiye içindeki görüş ayrılıkları bağlantıların sürmesini engellemez” dedi.
MEMLEKETLER ARASI HUKUK KÜSTAHCA İHLAL EDİLDİ
Rusya’nın memleketler arası kanunlara nazaran Ukrayna’ya ilişkin olan topraklara asker sokması zincirleme reaksiyona yol açtı. AB Dış Siyaset Yüksek Temsilcisi Borrell “Uluslararası hukuk küstahça ihlal ediliyor” dedi. ABD ve İngiltere’den de benzeri açıklamalar geldi. Ankara da Dışişleri üzerinden ‘Uluslararası hukuka riayet edilmeli’ daveti yaptı. Hukukçular ‘Moskova’nın hali diğer Donbas’lara da taban hazırlar’ ihtarında bulundu.
SOVYETLERE DÖNÜŞ SENARYOSU SAHNEDE
Ukrayna krizinde aylardır adım adım işgal planı yürüten Rusya Devlet Lideri Putin eski Sovyet coğrafyasında NATO üyesi olmak isteyen ülkelere yönelik senaryoyu sahneye koymaya devam ediyor. 2008’de Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya bölgelerinde, 2014’te ise Kırım’da ayrılıkçıları tanıyıp ilhaka giden yolu açan Putin artık de Ukrayna’nın Donbas bölgesinde birebir yolu uyguluyor. Rus önderin, Sovyetleri canlandırma planı işlerken, akıllara “Sırada kim var” sorusu geliyor.
Eski bir KGB casusu olan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in eski Sovyet imparatorluğuna bağlı coğrafyada uyguladığı senaryoya bu defa özetlemek gerekirse Donbas denen Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı bölgede uygulanıyor. Geçen Kasım ayından bu yana Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması ve eski doğu bloku üyesi Avrupa ülkelerinde askeri varlığını azaltması talepleriyle dev bir askeri yığınak yapan Kremlin, bu müddette ‘işgal’ argümanlarını daima yalanlarken, diplomaside de tansiyonu kah yükseltip kah düşürerek ayrılıkçı bölgelere girme planını işletti.
Son bir haftadır Donbas bölgesinde şiddetin dozu artırıldı, binlerce kişi tahliye edilerek Ukrayna idaresinin bölgedeki Rus yanlılarına yönelik soykırım yapacağı temaları işlendi. Evvelki gün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ABD Lideri Joe Biden ile masaya oturma davetlerini reddetmeyen Putin sürpriz bir biçimde Ulusal Güvenlik Kurulu üyelerini toplayarak üyelere öncesinden ezberletilmiş konuşmaları yaptırarak Donbas’taki ayrılıkçı bölgeleri tanıma sonucunı duyurdu ve canlı yayında kelam konusu kararnameyi imzaladı. Akabinde hiç vakit kaybetmeden hudutta aylardır beklettiği askeri güçlere ‘gir’ buyruğu verdi. ondan sonrasında televizyondan halka hitap eden Putin Ukrayna’nın tarihi olarak Rusya’nın bir modülü olduğu savıyla kendi bakış açısından bir tarih sunumu yaparken Ukrayna’yı Türklerden Rusların koruduğunu söylemiş oldu.
Ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk idareleri de dün beklendiği üzere Rusya’yla yardımlaşma mutabakatlarına onay verdi. Rus barış gücünün bölgeye ne vakit intikal edeceği ve kaç askerden oluşacağı üzere bahisler çabucak hemen netlik kazanmadı lakin Kremlin gönderilecek askerleri “barış gücü” olarak tanımladı. bu biçimdece 2008’de Gürcistan ve 2014’te Kırım’da gerçekleşen senaryoların bir gibisi daha sahneye konmuş oldu. Ayrılıkçı bölgeler konusu genel olarak Kremlin’in “Yakın Çevre” siyasetindeki kıymetli kozlarından biri. 1991’den itibaren de Moskova; Gürcistan, Ukrayna ve Moldova meselade görüldüğü üzere eski Sovyet cumhuriyetleriyle münasebetlerinde bu faktörü faal olarak kullanıyor. Fakat bu mevzudaki baskılar sonuç vermediğinde ve artık “diplomatik” yollarla sonuçların elde edilemeyeceği anlaşıldığında, bahisle ilgili verilecek en radikal karar olarak “tanıma” sonucu alınıyor.
Rusya 2008’de NATO üyesi olmak isteyen Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdı. İki idareye de büyük bütçe takviyesi sağlayan Moskova, bölgede yaşayanlara Rus vatandaşlığı verdi ve orada binlerce asker yerleştirip kendi yörüngesine soktu. bir daha 2014’te Ukrayna’da Batı yanlılarının iktidara gelmesi daha sonrası Kırım’da kendisine bağlı askeri güçlerle müdahale edip kelamda bir referandumla bağımsızlık ilan ettirerek Moskova’ya ilhakını gerçekleştirmişti. Donetsk ve Lugansk meselade de tıpkı senaryo uygulandı. Kremlin, Ukrayna idaresinin ismi geçen bölgelere özel statünün verilmesini öngoren Minsk Anlaşması’nı hayata geçirmeyeceğini ve Batı ile askeri işbirliğini geliştirdiğini görür görmez karşı tarafa adım atma talihini tanımadan kendi senaryosunu hayata geçirdi. Aylardır Rusya’nın Ukrayna’ya saldıracağını ileri süren Batı ülkeleri, 21 Şubat akşamı telefon trafiğini başlatsalar da bir sonuç elde edemedi. Sonuçta Rusya’nın batısında, şimdilik sadece Rusya’nın tanıdığı iki cumhuriyet ortaya çıktı.
Abhazya ile Güney Osetya’nın yanı sıra Belarus, Suriye üzere ülkelerin de yakında bu bölgeleri tanımasının şaşırtan olmayacağı belirtiliyor. Çünkü Putin iktidara geldiğinden itibaren SSCB’nin parçalanmasının büyük bir felaket olduğunu, NATO’nun da Sovyetler Birliği ile bir arada tarihe karışması gerektiğini tekraren lisana getirmişti. Hakikaten bilhassa Putin’in başkanlığının ikinci periyodundan itibaren (iç siyaseti ve ekonomiyi toparladıktan daha sonra) Kremlin, dış siyasetinde önceliği bir daha eski Sovyet coğrafyasına vermeye başlamıştı.
Mevcut rejimlere verilen dayanak, ekonomik yatırımlar, Rus nüfus, ayrılıkçı bölgeler, güç, askeri alandaki iş birliği, Batı’nın yanlış siyaseti üzere faktörler yardımıyla Kremlin, Orta Asya ve Kafkasya’daki varlığını pekiştirdi. 2008’de Kafkasya’da Ermenistan’ın yanı sıra Abhazya ve Güney Osetya üzere “kalelere” sahip oldu ve buraya askeri üsler açtı. 2020’de ise Karabağ’a barış gücü birlikleri göndererek buradaki gücünü daha da pekiştirdi. Moskova, cumhuriyetlerin 30. yılında Baltıklar haricinde eski Sovyet coğrafyasında bir daha kuvvetli bir pozisyona geldi. Bu zincirde kendisi açısından eksik olan Ukrayna halkasını da Donetsk ve Lugansk ile kapatmış oluyor.
DONBAS’TA BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
Rusya ile eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan Ukrayna’nın ortası, Kiev idaresinin Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı. Kiev’de iktidara gelen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı’ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Paydaşlık Anlaşması’nı askıya aldığını deklare etti. Bu karar, Ukrayna tarihinde derin krizlerin başlangıcı oldu. 2013 yılını “meydan olayları” ile uğurlayan Ukrayna yeni yılı iç karışıklıkla karşıladı. Olayların denetimden çıkması üzerine periyodun Devlet Lideri Viktor Yanukoviç, Rusya’ya kaçmak zorunda kaldı. Coğrafik olarak Avrupa ile Rusya içindeki Ukrayna’nın insanları da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü. Olaylar Kırım ve Donbas’a sıçradı. Yerli halk olan Tatarlar ve Ukraynalıların karşı çıkarak katılmadığı 16 Mart 2014’teki tartışmalı referandumun akabinde Kırım, Rusya tarafınca yasa dışı ilhak edildi.
Ayrılıkçılar kelamda halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014’te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki farklı kelamda idare oluşturdu. Fransa’nın başşehri Paris’te 9 Aralık 2019’da, 3 sene ortadan daha sonra Normandiya Dörtlüsü Önderler Tepesi yapıldı. Ukrayna, Rusya, Almanya ve Fransa devlet liderlerinin iştirakiyle gerçekleşen tepede, tam ateşkes ve Minsk Anlaşması’na bağlılık vurgusu yapıldı. Bu kapsamda 2021 yılına kadar kapsamlı ateşkes ufak çaplı krizlere karşın sürdürüldü. Lakin bu yıl Rus ordusunun Ukrayna hududuna adeta askeri yığınak yapması, Donbas bölgesinde esasen hiç bir vakit bitmeyen çatışmaları bir daha artırdı. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 26 Mart’ta 4 Ukraynalı askeri öldürmesi bölgedeki krizi tepe noktasına çıkardı. Hücumlar karşısında Ukrayna ordusunun önlemlerini artırması üzerine Rusya, hududa ve ilhak edilen Kırım’a asker yığdı.
RUS ORDUSUNA HUDUT ÖTESİ OPERASYON YETKİSİ
Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Kurulu, Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ordunun Rusya toprakları haricinde bakılırsav yapmasına ait başvurusunu onayladı. Kararda, “Federasyon Kurulu, Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetlerinin Rusya Federasyonu toprakları haricinde kullanılması için milletlerarası hukukun genel kabul görmüş unsur ve kuralları temelinde, Rusya Devlet Başkanı’na onay vermeye karar verir” sözlerine yer verildi. Ayrıyeten kararda, Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin oluşumları, toplam asker sayısı, faaliyet alanları, vazifeleri, Rusya Federasyonu toprakları haricinde kalma müddetlerinin anayasaya nazaran Devlet Lideri tarafınca belirleneceği kaydedildi. Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanıma sonucu daha sonrası, Duma ve Rusya Federasyon Kurulu de muahedeleri onayladı. Rusya’ya giden Donbasslılara mecburî göçmen yahut süreksiz sığınma statüsü veriliyor. Donetsk ve Lugansk, Rusya’yla mutabakatlara onay verdi.
AYRILIKÇI BÖLGELERİN TANINMASI NE MANAYA GELİYOR?
Ukrayna’nın Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk, 2014 yılında Ukrayna’dan ayrılarak bağımsızlık ilan etti. Kiev, o periyottan günümüze kadar bölgede yaşanan çatışmalarda yaklaşık 15 bin kişinin öldüğünü söylüyor. Çatışmaya taraf olmadığını savunan Rusya’nın bölgeye “gizli askeri ve mali yardım, Kovid-19 aşılarının temini ve bölge sakinlerine en az 800 bin Rus pasaportu vermek” biçiminde dayanak verdiği tabir ediliyor. Rusya’nın tanıması, şimdiye kadar Moskova dahil tüm taraflarca tahlil için en güzel talih olarak görülen 2014-2015 senelerındaki Minsk barış mutabakatlarını fiilen ortadan kaldırıyor. Mutabakatlar, iki bölgenin Ukrayna ortasında özerk bölgeler olarak kalmasını öngörüyordu. Uzmanlar, Rusya’nın Gürcistan’ın NATO’ya üye olma isteğini süresiz olarak engellemek ve bu topraklarda askeri varlığını haklı çıkarmak için Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdığını işaret ederek tıpkı durumun Ukrayna için geçerli olacağını belirtiyor. Ukrayna’daki iç savaşta 8 yıldır büyük yıkıntıya uğrayan ve önemli ekonomik takviyeye muhtaçlık duyan “iki bölgenin sorumluluğu süresiz olarak Rusya’ya ilişkin olacak. Rusya, 2008’de Gürcistan ile kısa bir savaşa giren Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdı. İki idareye de büyük bütçe dayanağı sağlayan Moskova, bölgede yaşayanlara Rus vatandaşlığı verdi ve orada binlerce asker konuşlandırdı.
KREMLİN AYRILIKÇILARI ‘İLAN EDİLDİKLERİ SINIRDA’ TANIYACAK
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın, ayrılıkçı kelamda cumhuriyetleri hangi sonlar içerisinde tanıyacağına dair yaptığı yorumda, “Var oldukları ve ilan edildikleri sonlar ortasında tanınacaklar.” tabirini kullandı. Peskov, başşehir Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Rus askerlerinin Donbas’a girdiğine dair ayrıntıları ise “Teyit etmiyoruz.” halinde kıymetlendirdi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko ise, Moskova’nın kelamda Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerine çabucak hemen asker göndermeyi planlamadığını deklare etti. Rudenko, Donbass’a asker sevkiyatı halinde bunun Rusya ile Ukrayna içinde direkt silahlı çatışma manasına gelip gelmeyeceği sorusuna “Bizim için tehdit oluşursa, bu biçimde olağan ki onaylanan mutabakata uygun olarak takviye sunacağız” cevabını verdi.
MOSKOVA’YA KUZEY AKIM DARBESİ
lmanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanıma sonucuna reaksiyon olarak Rus doğal gazını Almanya’ya taşıması planlanan Kuzey Akım 2 projesinin onay sürecini durdurma sonucunı aldıklarını duyurdu. İmaline 2017 yılında başlanan proje, ABD’nin yaptırım tehditleri niçiniyle dört yıl gecikmeli olarak geçen yıl Eylül ayında tamamlanmış, lakin çizginin faaliyete geçmesi için gerekli onayı verecek olan Federal Şebeke Dairesi, onay sürecini Kasım ayında dondurmuştu. Onay ile ilgili sonucun yaz aylarına gerçek çıkması bekleniyordu. Scholz, dün Berlin’de yaptığı açıklamada, İktisat Bakanlığından idari onay sürecinin en baştan başlatılmasını istediğini bildirdi.
Kuzey Akım 2’nin sertifikalandırılmadan hayata geçemeyeceğini vurgulayan Scholz, sürecin ne kadar vakitte tamamlanabileceği ile ilgili bir soruyu da “Kesinlikle vakit alacaktır” diye yanıtladı. Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanımasının “temelden yeni bir durum yarattığını” belirten Almanya Başbakanı, “Bu niçinle son gelişmeler ışığında bu yeni durumu bir daha pahalandırmak zorundayız. Bu, Kuzey Akım 2 için de geçerli” diye konuştu. Scholz’un açıklaması, faaliyete hazır durumdaki Kuzey Akım 2’nin meçhul bir süre için rafa kaldırılması manasına geliyor. Alman İktisat Bakanlığı, geçen yıl Ekim ayında projenin arz güvenliğiyle ilgili olumlu rapor vermiş ve proje onay için Federal Şebeke Dairesine taşınmıştı. Artık İktisat Bakanlığının olumlu raporunu geri çekerek raporlama sürecini bir daha başlatması gerekiyor.
Putin’in sonucunı da eleştiren Scholz, bunun devletler hukukunun ihlali olduğunu, Putin’in bu türlü yalnızca Minsk mutabakatlarını ihlal etmekle kalmayıp Rusya’nın on yıllardır taraf olduğu devletler hukuku çerçevesindeki tüm muahedeleri ve Birleşmiş Milletler prensiplerini ihlal ettiğini kaydetti. Putin’i tüm Ukrayna’yı işgal etmek istemekle suçlayan Scholz, İkinci Dünya Savaşı’ndan yaklaşık 80 yıl daha sonra Avrupa’nın doğusunda bir savaş tehlikesi baş gösterdiğine işaret ederek “Şu an Avrupa için fazlaca şiddetli günler ve saatlere şahit oluyoruz. Bu tıp bir felaketi önlemek hepimizin vazifesi ve buna yardımcı olması için Rusya’ya bir daha davette bulunuyorum” sözlerini kullandı. Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy de “Yaptırımlar Kuzey Akım 2 sınırının büsbütün kapatılmasını içermeli” diye konuştu.
BATI YAPTIRIMLARI AÇIKLADI LAVROV ‘ALIŞKINIZ’ DEDİ
ABD ve Almanya’dan daha sonra Avrupa Birliği ve İngiltere de dün Rusya’ya dün yeni yaptırımları deklare etti. AB Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması üyelerine, “askeri sektördeki” sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını deklare etti. İngiltere de beş Rus bankası ile ortalarında Putin’in yakın dostu Gennadi Timçenko’nun da bulunduğu üç milyardere yaptırım belirtildi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın yaptığı açıklamaya bakılırsa, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank ve Karadeniz Bankası’na yaptırım sonucu alındı. beraberinde, Rus milyarderler Gennadi Timçenko, Boris Rotenberg ve Igor Rotenberg’in İngiltere’deki mal varlıkları donduruldu, bu şahıslara İngiltere’ye seyahat yasağı getirildi ve onlarla iş münasebetlerine girilmesi yasaklandı. ABD Lideri Joe Biden de, evvelki akşam Rusya’nın “bağımsızlığını tanıdığını” deklare ettiğı Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri ile ABD’li kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal alakalarını yasaklayan bir kararname yayımlamıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, “Avrupalı, ABD’li ve İngiliz yetkililer, Rusya’yı cezalandırmak konusunda yorulana ve tüm güçlerini tüketene kadar durmayacaklar. Rusya bunlara alışkın. Onlar esasen bizi her türlü yaptırımla tehdit ediyor. Batı’nın Donbas’ın tanınmasına yansısını bekliyorduk. Rusya bunlara alışkın” dedi.
Zelenskiy: Sorumluluk Rusya’da, korkmuyoruz
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya’nın kelamda ayrılıkçı idareleri tanıma sonucuna ait “Alınan kararlarla ilişkili sonuçların tüm sorumluluğu Rusya’ya aittir.” dedi. Rusya’nın son hareketleri ülkemizin egemenliği ve toprak bütünlüğünün ihlali olduğunu aktaran Zelenskiy, ayrılıkçıları tanımanın tek taraflı olarak Minsk mutabakatlarından çıkmak ve Normandiya Formatında alınmış kararları göz gerisi etmek manasına gelebileceğini aktardı. Rusya’nın Donbas’ta 2014’ten beri var olan askeri varlığını legal hale getirmiş olacağını kaydeden Zelenskiy, Normandiya Dörtlüsü Doruğu için acil davet yaptıklarını belirtti. Sonlarının düzgün biçimde korunduğunu hatırlatan Zelenskiy, kendi topraklarında olduklarını ve hiç bir şeyden korkmadıklarını söylemiş oldu. Kimseye bir şey borçlu olmadıklarını tabir eden Zelenskiy, “Kimseye bir şey vermeyeceğiz. Bundan eminiz. Zira 2014 Şubat değil, 2022 Şubat’tayız. Diğer bir ülke, öbür bir ordu. Tek gaye Ukrayna’da barış.” dedi. Zelenskiy, ülkesinin siyasi-diplomatik tahlile bağlı olduğunu kaydetti.
Esad rejimi ayrılıkçı idarelerle işbirliği yapacak
Suriye’deki Beşşar Esad rejiminin Dışişleri Bakanı Faysal el-Mikdad, Putin’in kelamda Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanıma sonucunı desteklediklerini ve kelam konusu ayrılıkçı idarelerle işbirliği yapacaklarını deklare etti. Mikdad, “Batı’nın bugün Rusya’ya karşı yaptığı, terör savaşı sırasında Suriye’ye yaptığına benziyor. ABD ve Batılı ülkeler Suriye’de Orta Doğu ve dünyayı tehdit eden terörü desteklemeye devam ediyor.” dedi. Esad rejimi, Mayıs 2018’de de Gürcistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Rusya dayanaklı ayrılıkçı Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini tanıma sonucu almıştı.
DÜNYADAN DA REAKSİYON YAĞDI
* ABD Lideri Joe Biden, Putin’in sonucunı şiddetle kınadıklarını belirtti. Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy’e Kiev idaresine tam takviye verdiğini lisana getirdi.
* Avrupa Birliği, sonucun, memleketler arası hukukun, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ve Minsk mutabakatlarının açık bir ihlali olduğunu bildirdi.
* Birleşmiş Milletler (BM), Ukrayna ve Rusya içinde gelinen noktanın son derece tehlikeli olduğu uyarısı yaparak, büyük çatışma riski taşıyan gelişmelerin ne kıymetine olursa olsun önlenmesi gerektiği davetinde bulundu.
* Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde acil toplantı yapılmasını ve Avrupa’nın yaptırım sonucu almasını istedi.
* Almanya, Rusya’nın kelamda Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini tanıma sonucunı geri almasını istedi.
* NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Donetsk ve Lugansk Ukrayna’nın modülüdür. Rusya ayrıyeten bir kere daha Ukrayna’yı işgal için mazeret sahnelemeye çalışmaktadır.” değerlendirmesi yaptı.
* Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Putin için “Bu adam tam bir paranoyak. Demokratik olarak seçilmiş bulunmasına karşın Kiev’deki hükümeti bir diktatörlük olarak tasvir ediyor. halbuki Rusya’da basın özgürlüğü ve halk özgürlüğü yok.” diye konuştu.
* Çin’in BM Büyükelçisi, tüm tarafların itidalli davranması ve olayları tırmandırabilecek rastgele bir hareketten kaçınması gerektiğini söylemiş oldu.
* Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), sonucu sert bir biçimde kınarken, “Bu adım, memleketler arası hukukun ve temel AGİT prensiplerinin ihlalidir ve Minsk mutabakatlarına alışılmamıştır.” görüşü paylaşıldı.
* Kazakistan, “Donetsk ve Lugansk’ın tanınmasının kelam konusu olmadığını” duyurdu.
ANKARA: KABUL EDİLMEZ BULUYORUZ VE REDDEDİYORUZ
Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın kelamda Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıma sonucuna ait “Rusya’nın kelam konusu sonucunı kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz.” açıklamasını yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, sonucun, Minsk Anlaşmaları’na karşıt olduğu üzere, Ukrayna’nın siyasi birliğinin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık ihlali manasına geldiği açıklandı. Açıklamada şunlar kaydedildi: “Rusya’nın kelam konusu sonucunı kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz. Bu vesileyle Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyor, tüm ilgili taraflara sağduyu ve memleketler arası hukuka riayet daveti yapıyoruz.”
ZELENSKY: ARTIK 2014 ŞUBATTA DEĞİLİZ, ÖTEKİ BİR ORDU VAR
atı reaksiyonunu yaptırım açıklamaktan ileri götüremedi. Kırım’ı da evvel tanıyıp akabinde ‘Meclis Rusya’ya katılma sonucu aldı’ diyerek ilhak eden Rusya 8 yıl daha sonra tıpkı senaryoya sarılırken Ukrayna başkanı Zelensky’den “2014 Şubat değil 2022 Şubat’tayız. Öbür bir ülke, öteki bir ordu” karşılığı geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov ise “Ukrayna konusunda Rusya ile Türkiye içindeki görüş ayrılıkları bağlantıların sürmesini engellemez” dedi.
MEMLEKETLER ARASI HUKUK KÜSTAHCA İHLAL EDİLDİ
Rusya’nın memleketler arası kanunlara nazaran Ukrayna’ya ilişkin olan topraklara asker sokması zincirleme reaksiyona yol açtı. AB Dış Siyaset Yüksek Temsilcisi Borrell “Uluslararası hukuk küstahça ihlal ediliyor” dedi. ABD ve İngiltere’den de benzeri açıklamalar geldi. Ankara da Dışişleri üzerinden ‘Uluslararası hukuka riayet edilmeli’ daveti yaptı. Hukukçular ‘Moskova’nın hali diğer Donbas’lara da taban hazırlar’ ihtarında bulundu.
SOVYETLERE DÖNÜŞ SENARYOSU SAHNEDE
Ukrayna krizinde aylardır adım adım işgal planı yürüten Rusya Devlet Lideri Putin eski Sovyet coğrafyasında NATO üyesi olmak isteyen ülkelere yönelik senaryoyu sahneye koymaya devam ediyor. 2008’de Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya bölgelerinde, 2014’te ise Kırım’da ayrılıkçıları tanıyıp ilhaka giden yolu açan Putin artık de Ukrayna’nın Donbas bölgesinde birebir yolu uyguluyor. Rus önderin, Sovyetleri canlandırma planı işlerken, akıllara “Sırada kim var” sorusu geliyor.
Eski bir KGB casusu olan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in eski Sovyet imparatorluğuna bağlı coğrafyada uyguladığı senaryoya bu defa özetlemek gerekirse Donbas denen Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı bölgede uygulanıyor. Geçen Kasım ayından bu yana Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması ve eski doğu bloku üyesi Avrupa ülkelerinde askeri varlığını azaltması talepleriyle dev bir askeri yığınak yapan Kremlin, bu müddette ‘işgal’ argümanlarını daima yalanlarken, diplomaside de tansiyonu kah yükseltip kah düşürerek ayrılıkçı bölgelere girme planını işletti.
Son bir haftadır Donbas bölgesinde şiddetin dozu artırıldı, binlerce kişi tahliye edilerek Ukrayna idaresinin bölgedeki Rus yanlılarına yönelik soykırım yapacağı temaları işlendi. Evvelki gün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ABD Lideri Joe Biden ile masaya oturma davetlerini reddetmeyen Putin sürpriz bir biçimde Ulusal Güvenlik Kurulu üyelerini toplayarak üyelere öncesinden ezberletilmiş konuşmaları yaptırarak Donbas’taki ayrılıkçı bölgeleri tanıma sonucunı duyurdu ve canlı yayında kelam konusu kararnameyi imzaladı. Akabinde hiç vakit kaybetmeden hudutta aylardır beklettiği askeri güçlere ‘gir’ buyruğu verdi. ondan sonrasında televizyondan halka hitap eden Putin Ukrayna’nın tarihi olarak Rusya’nın bir modülü olduğu savıyla kendi bakış açısından bir tarih sunumu yaparken Ukrayna’yı Türklerden Rusların koruduğunu söylemiş oldu.
Ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk idareleri de dün beklendiği üzere Rusya’yla yardımlaşma mutabakatlarına onay verdi. Rus barış gücünün bölgeye ne vakit intikal edeceği ve kaç askerden oluşacağı üzere bahisler çabucak hemen netlik kazanmadı lakin Kremlin gönderilecek askerleri “barış gücü” olarak tanımladı. bu biçimdece 2008’de Gürcistan ve 2014’te Kırım’da gerçekleşen senaryoların bir gibisi daha sahneye konmuş oldu. Ayrılıkçı bölgeler konusu genel olarak Kremlin’in “Yakın Çevre” siyasetindeki kıymetli kozlarından biri. 1991’den itibaren de Moskova; Gürcistan, Ukrayna ve Moldova meselade görüldüğü üzere eski Sovyet cumhuriyetleriyle münasebetlerinde bu faktörü faal olarak kullanıyor. Fakat bu mevzudaki baskılar sonuç vermediğinde ve artık “diplomatik” yollarla sonuçların elde edilemeyeceği anlaşıldığında, bahisle ilgili verilecek en radikal karar olarak “tanıma” sonucu alınıyor.
Rusya 2008’de NATO üyesi olmak isteyen Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdı. İki idareye de büyük bütçe takviyesi sağlayan Moskova, bölgede yaşayanlara Rus vatandaşlığı verdi ve orada binlerce asker yerleştirip kendi yörüngesine soktu. bir daha 2014’te Ukrayna’da Batı yanlılarının iktidara gelmesi daha sonrası Kırım’da kendisine bağlı askeri güçlerle müdahale edip kelamda bir referandumla bağımsızlık ilan ettirerek Moskova’ya ilhakını gerçekleştirmişti. Donetsk ve Lugansk meselade de tıpkı senaryo uygulandı. Kremlin, Ukrayna idaresinin ismi geçen bölgelere özel statünün verilmesini öngoren Minsk Anlaşması’nı hayata geçirmeyeceğini ve Batı ile askeri işbirliğini geliştirdiğini görür görmez karşı tarafa adım atma talihini tanımadan kendi senaryosunu hayata geçirdi. Aylardır Rusya’nın Ukrayna’ya saldıracağını ileri süren Batı ülkeleri, 21 Şubat akşamı telefon trafiğini başlatsalar da bir sonuç elde edemedi. Sonuçta Rusya’nın batısında, şimdilik sadece Rusya’nın tanıdığı iki cumhuriyet ortaya çıktı.
Abhazya ile Güney Osetya’nın yanı sıra Belarus, Suriye üzere ülkelerin de yakında bu bölgeleri tanımasının şaşırtan olmayacağı belirtiliyor. Çünkü Putin iktidara geldiğinden itibaren SSCB’nin parçalanmasının büyük bir felaket olduğunu, NATO’nun da Sovyetler Birliği ile bir arada tarihe karışması gerektiğini tekraren lisana getirmişti. Hakikaten bilhassa Putin’in başkanlığının ikinci periyodundan itibaren (iç siyaseti ve ekonomiyi toparladıktan daha sonra) Kremlin, dış siyasetinde önceliği bir daha eski Sovyet coğrafyasına vermeye başlamıştı.
Mevcut rejimlere verilen dayanak, ekonomik yatırımlar, Rus nüfus, ayrılıkçı bölgeler, güç, askeri alandaki iş birliği, Batı’nın yanlış siyaseti üzere faktörler yardımıyla Kremlin, Orta Asya ve Kafkasya’daki varlığını pekiştirdi. 2008’de Kafkasya’da Ermenistan’ın yanı sıra Abhazya ve Güney Osetya üzere “kalelere” sahip oldu ve buraya askeri üsler açtı. 2020’de ise Karabağ’a barış gücü birlikleri göndererek buradaki gücünü daha da pekiştirdi. Moskova, cumhuriyetlerin 30. yılında Baltıklar haricinde eski Sovyet coğrafyasında bir daha kuvvetli bir pozisyona geldi. Bu zincirde kendisi açısından eksik olan Ukrayna halkasını da Donetsk ve Lugansk ile kapatmış oluyor.
DONBAS’TA BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
Rusya ile eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan Ukrayna’nın ortası, Kiev idaresinin Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı. Kiev’de iktidara gelen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı’ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Paydaşlık Anlaşması’nı askıya aldığını deklare etti. Bu karar, Ukrayna tarihinde derin krizlerin başlangıcı oldu. 2013 yılını “meydan olayları” ile uğurlayan Ukrayna yeni yılı iç karışıklıkla karşıladı. Olayların denetimden çıkması üzerine periyodun Devlet Lideri Viktor Yanukoviç, Rusya’ya kaçmak zorunda kaldı. Coğrafik olarak Avrupa ile Rusya içindeki Ukrayna’nın insanları da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü. Olaylar Kırım ve Donbas’a sıçradı. Yerli halk olan Tatarlar ve Ukraynalıların karşı çıkarak katılmadığı 16 Mart 2014’teki tartışmalı referandumun akabinde Kırım, Rusya tarafınca yasa dışı ilhak edildi.
Ayrılıkçılar kelamda halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014’te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki farklı kelamda idare oluşturdu. Fransa’nın başşehri Paris’te 9 Aralık 2019’da, 3 sene ortadan daha sonra Normandiya Dörtlüsü Önderler Tepesi yapıldı. Ukrayna, Rusya, Almanya ve Fransa devlet liderlerinin iştirakiyle gerçekleşen tepede, tam ateşkes ve Minsk Anlaşması’na bağlılık vurgusu yapıldı. Bu kapsamda 2021 yılına kadar kapsamlı ateşkes ufak çaplı krizlere karşın sürdürüldü. Lakin bu yıl Rus ordusunun Ukrayna hududuna adeta askeri yığınak yapması, Donbas bölgesinde esasen hiç bir vakit bitmeyen çatışmaları bir daha artırdı. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 26 Mart’ta 4 Ukraynalı askeri öldürmesi bölgedeki krizi tepe noktasına çıkardı. Hücumlar karşısında Ukrayna ordusunun önlemlerini artırması üzerine Rusya, hududa ve ilhak edilen Kırım’a asker yığdı.
RUS ORDUSUNA HUDUT ÖTESİ OPERASYON YETKİSİ
Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Kurulu, Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ordunun Rusya toprakları haricinde bakılırsav yapmasına ait başvurusunu onayladı. Kararda, “Federasyon Kurulu, Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetlerinin Rusya Federasyonu toprakları haricinde kullanılması için milletlerarası hukukun genel kabul görmüş unsur ve kuralları temelinde, Rusya Devlet Başkanı’na onay vermeye karar verir” sözlerine yer verildi. Ayrıyeten kararda, Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin oluşumları, toplam asker sayısı, faaliyet alanları, vazifeleri, Rusya Federasyonu toprakları haricinde kalma müddetlerinin anayasaya nazaran Devlet Lideri tarafınca belirleneceği kaydedildi. Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanıma sonucu daha sonrası, Duma ve Rusya Federasyon Kurulu de muahedeleri onayladı. Rusya’ya giden Donbasslılara mecburî göçmen yahut süreksiz sığınma statüsü veriliyor. Donetsk ve Lugansk, Rusya’yla mutabakatlara onay verdi.
AYRILIKÇI BÖLGELERİN TANINMASI NE MANAYA GELİYOR?
Ukrayna’nın Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk, 2014 yılında Ukrayna’dan ayrılarak bağımsızlık ilan etti. Kiev, o periyottan günümüze kadar bölgede yaşanan çatışmalarda yaklaşık 15 bin kişinin öldüğünü söylüyor. Çatışmaya taraf olmadığını savunan Rusya’nın bölgeye “gizli askeri ve mali yardım, Kovid-19 aşılarının temini ve bölge sakinlerine en az 800 bin Rus pasaportu vermek” biçiminde dayanak verdiği tabir ediliyor. Rusya’nın tanıması, şimdiye kadar Moskova dahil tüm taraflarca tahlil için en güzel talih olarak görülen 2014-2015 senelerındaki Minsk barış mutabakatlarını fiilen ortadan kaldırıyor. Mutabakatlar, iki bölgenin Ukrayna ortasında özerk bölgeler olarak kalmasını öngörüyordu. Uzmanlar, Rusya’nın Gürcistan’ın NATO’ya üye olma isteğini süresiz olarak engellemek ve bu topraklarda askeri varlığını haklı çıkarmak için Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdığını işaret ederek tıpkı durumun Ukrayna için geçerli olacağını belirtiyor. Ukrayna’daki iç savaşta 8 yıldır büyük yıkıntıya uğrayan ve önemli ekonomik takviyeye muhtaçlık duyan “iki bölgenin sorumluluğu süresiz olarak Rusya’ya ilişkin olacak. Rusya, 2008’de Gürcistan ile kısa bir savaşa giren Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdı. İki idareye de büyük bütçe dayanağı sağlayan Moskova, bölgede yaşayanlara Rus vatandaşlığı verdi ve orada binlerce asker konuşlandırdı.
KREMLİN AYRILIKÇILARI ‘İLAN EDİLDİKLERİ SINIRDA’ TANIYACAK
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın, ayrılıkçı kelamda cumhuriyetleri hangi sonlar içerisinde tanıyacağına dair yaptığı yorumda, “Var oldukları ve ilan edildikleri sonlar ortasında tanınacaklar.” tabirini kullandı. Peskov, başşehir Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Rus askerlerinin Donbas’a girdiğine dair ayrıntıları ise “Teyit etmiyoruz.” halinde kıymetlendirdi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko ise, Moskova’nın kelamda Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerine çabucak hemen asker göndermeyi planlamadığını deklare etti. Rudenko, Donbass’a asker sevkiyatı halinde bunun Rusya ile Ukrayna içinde direkt silahlı çatışma manasına gelip gelmeyeceği sorusuna “Bizim için tehdit oluşursa, bu biçimde olağan ki onaylanan mutabakata uygun olarak takviye sunacağız” cevabını verdi.
MOSKOVA’YA KUZEY AKIM DARBESİ
lmanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanıma sonucuna reaksiyon olarak Rus doğal gazını Almanya’ya taşıması planlanan Kuzey Akım 2 projesinin onay sürecini durdurma sonucunı aldıklarını duyurdu. İmaline 2017 yılında başlanan proje, ABD’nin yaptırım tehditleri niçiniyle dört yıl gecikmeli olarak geçen yıl Eylül ayında tamamlanmış, lakin çizginin faaliyete geçmesi için gerekli onayı verecek olan Federal Şebeke Dairesi, onay sürecini Kasım ayında dondurmuştu. Onay ile ilgili sonucun yaz aylarına gerçek çıkması bekleniyordu. Scholz, dün Berlin’de yaptığı açıklamada, İktisat Bakanlığından idari onay sürecinin en baştan başlatılmasını istediğini bildirdi.
Kuzey Akım 2’nin sertifikalandırılmadan hayata geçemeyeceğini vurgulayan Scholz, sürecin ne kadar vakitte tamamlanabileceği ile ilgili bir soruyu da “Kesinlikle vakit alacaktır” diye yanıtladı. Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanımasının “temelden yeni bir durum yarattığını” belirten Almanya Başbakanı, “Bu niçinle son gelişmeler ışığında bu yeni durumu bir daha pahalandırmak zorundayız. Bu, Kuzey Akım 2 için de geçerli” diye konuştu. Scholz’un açıklaması, faaliyete hazır durumdaki Kuzey Akım 2’nin meçhul bir süre için rafa kaldırılması manasına geliyor. Alman İktisat Bakanlığı, geçen yıl Ekim ayında projenin arz güvenliğiyle ilgili olumlu rapor vermiş ve proje onay için Federal Şebeke Dairesine taşınmıştı. Artık İktisat Bakanlığının olumlu raporunu geri çekerek raporlama sürecini bir daha başlatması gerekiyor.
Putin’in sonucunı da eleştiren Scholz, bunun devletler hukukunun ihlali olduğunu, Putin’in bu türlü yalnızca Minsk mutabakatlarını ihlal etmekle kalmayıp Rusya’nın on yıllardır taraf olduğu devletler hukuku çerçevesindeki tüm muahedeleri ve Birleşmiş Milletler prensiplerini ihlal ettiğini kaydetti. Putin’i tüm Ukrayna’yı işgal etmek istemekle suçlayan Scholz, İkinci Dünya Savaşı’ndan yaklaşık 80 yıl daha sonra Avrupa’nın doğusunda bir savaş tehlikesi baş gösterdiğine işaret ederek “Şu an Avrupa için fazlaca şiddetli günler ve saatlere şahit oluyoruz. Bu tıp bir felaketi önlemek hepimizin vazifesi ve buna yardımcı olması için Rusya’ya bir daha davette bulunuyorum” sözlerini kullandı. Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy de “Yaptırımlar Kuzey Akım 2 sınırının büsbütün kapatılmasını içermeli” diye konuştu.
BATI YAPTIRIMLARI AÇIKLADI LAVROV ‘ALIŞKINIZ’ DEDİ
ABD ve Almanya’dan daha sonra Avrupa Birliği ve İngiltere de dün Rusya’ya dün yeni yaptırımları deklare etti. AB Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması üyelerine, “askeri sektördeki” sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını deklare etti. İngiltere de beş Rus bankası ile ortalarında Putin’in yakın dostu Gennadi Timçenko’nun da bulunduğu üç milyardere yaptırım belirtildi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın yaptığı açıklamaya bakılırsa, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank ve Karadeniz Bankası’na yaptırım sonucu alındı. beraberinde, Rus milyarderler Gennadi Timçenko, Boris Rotenberg ve Igor Rotenberg’in İngiltere’deki mal varlıkları donduruldu, bu şahıslara İngiltere’ye seyahat yasağı getirildi ve onlarla iş münasebetlerine girilmesi yasaklandı. ABD Lideri Joe Biden de, evvelki akşam Rusya’nın “bağımsızlığını tanıdığını” deklare ettiğı Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri ile ABD’li kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal alakalarını yasaklayan bir kararname yayımlamıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, “Avrupalı, ABD’li ve İngiliz yetkililer, Rusya’yı cezalandırmak konusunda yorulana ve tüm güçlerini tüketene kadar durmayacaklar. Rusya bunlara alışkın. Onlar esasen bizi her türlü yaptırımla tehdit ediyor. Batı’nın Donbas’ın tanınmasına yansısını bekliyorduk. Rusya bunlara alışkın” dedi.
Zelenskiy: Sorumluluk Rusya’da, korkmuyoruz
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya’nın kelamda ayrılıkçı idareleri tanıma sonucuna ait “Alınan kararlarla ilişkili sonuçların tüm sorumluluğu Rusya’ya aittir.” dedi. Rusya’nın son hareketleri ülkemizin egemenliği ve toprak bütünlüğünün ihlali olduğunu aktaran Zelenskiy, ayrılıkçıları tanımanın tek taraflı olarak Minsk mutabakatlarından çıkmak ve Normandiya Formatında alınmış kararları göz gerisi etmek manasına gelebileceğini aktardı. Rusya’nın Donbas’ta 2014’ten beri var olan askeri varlığını legal hale getirmiş olacağını kaydeden Zelenskiy, Normandiya Dörtlüsü Doruğu için acil davet yaptıklarını belirtti. Sonlarının düzgün biçimde korunduğunu hatırlatan Zelenskiy, kendi topraklarında olduklarını ve hiç bir şeyden korkmadıklarını söylemiş oldu. Kimseye bir şey borçlu olmadıklarını tabir eden Zelenskiy, “Kimseye bir şey vermeyeceğiz. Bundan eminiz. Zira 2014 Şubat değil, 2022 Şubat’tayız. Diğer bir ülke, öbür bir ordu. Tek gaye Ukrayna’da barış.” dedi. Zelenskiy, ülkesinin siyasi-diplomatik tahlile bağlı olduğunu kaydetti.
Esad rejimi ayrılıkçı idarelerle işbirliği yapacak
Suriye’deki Beşşar Esad rejiminin Dışişleri Bakanı Faysal el-Mikdad, Putin’in kelamda Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanıma sonucunı desteklediklerini ve kelam konusu ayrılıkçı idarelerle işbirliği yapacaklarını deklare etti. Mikdad, “Batı’nın bugün Rusya’ya karşı yaptığı, terör savaşı sırasında Suriye’ye yaptığına benziyor. ABD ve Batılı ülkeler Suriye’de Orta Doğu ve dünyayı tehdit eden terörü desteklemeye devam ediyor.” dedi. Esad rejimi, Mayıs 2018’de de Gürcistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Rusya dayanaklı ayrılıkçı Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini tanıma sonucu almıştı.
DÜNYADAN DA REAKSİYON YAĞDI
* ABD Lideri Joe Biden, Putin’in sonucunı şiddetle kınadıklarını belirtti. Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy’e Kiev idaresine tam takviye verdiğini lisana getirdi.
* Avrupa Birliği, sonucun, memleketler arası hukukun, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ve Minsk mutabakatlarının açık bir ihlali olduğunu bildirdi.
* Birleşmiş Milletler (BM), Ukrayna ve Rusya içinde gelinen noktanın son derece tehlikeli olduğu uyarısı yaparak, büyük çatışma riski taşıyan gelişmelerin ne kıymetine olursa olsun önlenmesi gerektiği davetinde bulundu.
* Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde acil toplantı yapılmasını ve Avrupa’nın yaptırım sonucu almasını istedi.
* Almanya, Rusya’nın kelamda Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini tanıma sonucunı geri almasını istedi.
* NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Donetsk ve Lugansk Ukrayna’nın modülüdür. Rusya ayrıyeten bir kere daha Ukrayna’yı işgal için mazeret sahnelemeye çalışmaktadır.” değerlendirmesi yaptı.
* Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Putin için “Bu adam tam bir paranoyak. Demokratik olarak seçilmiş bulunmasına karşın Kiev’deki hükümeti bir diktatörlük olarak tasvir ediyor. halbuki Rusya’da basın özgürlüğü ve halk özgürlüğü yok.” diye konuştu.
* Çin’in BM Büyükelçisi, tüm tarafların itidalli davranması ve olayları tırmandırabilecek rastgele bir hareketten kaçınması gerektiğini söylemiş oldu.
* Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), sonucu sert bir biçimde kınarken, “Bu adım, memleketler arası hukukun ve temel AGİT prensiplerinin ihlalidir ve Minsk mutabakatlarına alışılmamıştır.” görüşü paylaşıldı.
* Kazakistan, “Donetsk ve Lugansk’ın tanınmasının kelam konusu olmadığını” duyurdu.
ANKARA: KABUL EDİLMEZ BULUYORUZ VE REDDEDİYORUZ
Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın kelamda Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıma sonucuna ait “Rusya’nın kelam konusu sonucunı kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz.” açıklamasını yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, sonucun, Minsk Anlaşmaları’na karşıt olduğu üzere, Ukrayna’nın siyasi birliğinin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık ihlali manasına geldiği açıklandı. Açıklamada şunlar kaydedildi: “Rusya’nın kelam konusu sonucunı kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz. Bu vesileyle Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyor, tüm ilgili taraflara sağduyu ve memleketler arası hukuka riayet daveti yapıyoruz.”