Aslıhan
Active member
Osman Müftüoğlu bugünkü köşe yazısında 3. doz gelen aşı hakkında merak edilen 5 soruyu yanıtladı. Üçüncü doz aşı niye gerekli? Aşılama süreci nasıl ilerleyecek? Üçüncü doz hangi aşıyla yapılacak? Kovid-19 geçirenlerin hatırlatma dozları ne vakit yapılacak? sorularının yanıtı haberimizde.
Sıhhat Bakanlığınca Kovid-19’a karşı toplumsal bağışıklığın sağlanması maksadıyla yürütülen aşılama çalışmalarında bugünden itibaren iki doz aşısını olmuş 50 yaş ve üzeri vatandaşlar ile sıhhat çalışanlarının üçüncü doz aşıları yapılacak. Osman Müftüoğlu bugünkü köşe yazısında merak edilen 5 soruyu yanıtladı.
İşte Osman Müftüoğlu’nun yazısı:
Başlangıçta biraz tökezlesek, ufak tefek kimi aksaklıklar yaşasak da son 2-3 haftada dayanılmaz bir performans gösterip “hızlı bir aşılama” sürecine girdik.
Biraz ulaştığımız yüksek aşılama sayılarından, biraz da son periyotta kullandığımız BioNTech mRNA aşısından güç alarak eski hayata neredeyse tümüyle ve bir daha “Merhaba” dedik. Ne var ki tam da bu sırada devreye yeni bir sıkıntı, yeni bir sorun, “Delta varyantı meselesi” girdi. Muhtemelen biraz da bu niçinle Bilim Kurulu’nun da tavsiyesini dikkate alan Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca, “kahraman sağlıkçılarımızın” ve 2 doz aşısını yaptıran “50 yaş üstü” vatandaşlarımızın 3. doz aşılarını yaptırabileceklerini deklare etti. Pekala, nedir bu “3. doz” ya da “hatırlatma dozu” olarak tanımlanan yeni gündem? 3. doz koşul mıdır? Kuralsa niye? Sorular epeyce lakin şimdiden söyleyeyim yanıtlar net ve açık değil. Ayrıntılar için buyurun…
YETERLİ BİLGİ 1
HATIRLATMA/3. DOZ NEDİR
BİRKAÇ istisna haricinde aşılar için de belli bir “güven aralığı” var. Bu aralık aşıdan aşıya değişebiliyor. Aralığı belirleyen şey ise aşının sağladığı hücresel ve salgısal müdafaa gücü, yani antikor seviyesi ve T hücresi bağışıklığı oluyor. Özetle birçok aşı için vakit içinde azalan bağışıklık seviyesini bir daha arttırıp eski düzeyine ulaştırmak için bir “güçlendirme dozu”, bir “hatırlatma dozu” yani bir çeşit “pekiştirme dozu” gerekebiliyor. Bu doza da günlük tıp pratiğinde “RAPEL DOZU” deniyor.
ÂLÂ BİLGİ 2
niye 3. DOZ
BİLİNDİĞİ üzere koronavirüs aşılarında biri hariç, ebediyen 2 doz aşı uygulanıyor. Kâfi bir bağışıklık gücü için bu 2 doz uygulama zarurî. Ne var ki 2. doz uygulandıktan daha sonra çabucak hemen tam olarak bilinmese de birden fazla aşıda olduğu üzere vakit içinde azalan bağışıklık gücünü bir daha devreye sokmak, destek etmek, daha inançlı bir hale getirmek için 3. bir doz aşı uygulamak gerekiyor. Bu doz yardımıyla artan antikor gücü ve yükselen, güçlenen hücresel bağışıklık yanıtı bizi daha fazlaca garanti altına alıyor, daha kuvvetli bir bağışıklık çemberiyle sarıp sarmalıyor.
ÂLÂ BİLGİ 3
3. DOZ KURAL MI
BAŞLIKTAKİ sorunun net ve açık cevabını maalesef çabucak hemen tam olarak hiç birimiz bilmiyoruz. Ancak uzmanların ortak kanaati şu: Nasıl ki grip aşıları her dönem bir daha yapılıyorsa muhtemelen koronavirüs aşıları için de yılda 1 kere aşılanmak ya da 2 doz aşı uygulamasını takiben 3. doz aşıyı uygulamak lazım. Çünkü ister meyyit virüs aşısı, ister vektör aşısı, isterse de mRNA aşısı olsun sonuç fark etmiyor, COVID-19 aşılarının sağladığı bağışıklık da -diğer aşılarda olduğu gibi- vakit içinde azalıyor. Bu uzmanların ortak bir görüşü ve beklentisi. Bu beklentinin temel sebebi de daha evvelki deneyimler. Uzmanlara bakılırsa, yavaşça bir soğuk algınlığına yol açan öbür koronavirüslerin oluşturduğu bağışıklık da aslına bakarsanız çok kısa vadeli. ötürüsıyla yeni koronavirüse karşı geliştirilen bağışıklığın da kuvvetli ve kalıcı olması epeyce uzak bir ihtimal. Pandemi sürecinde neredeyse dünya ölçeğinde inançlı bir danışman ve uzman olarak bilgisine başvurulan ABD’li sıhhat uzmanı Dr. Anthony Fauci de bu görüşü doğrulayan bir açıklama yaptı. Son açıklamalarından birinde 3. doz aşının zorunlu olacağını belirtti.
YETERLİ BİLGİ 4
NE VAKİT YAPILMALI
YENİ ve hiç tanımadığımız farklı bir koronavirüs ile karşı karşıyayız. Doğal olarak huyunu, suyunu, bizi hasta ederek oluşturduğu bağışıklığın kollayıcı gücünü ve müddetini tam olarak bilmiyoruz. Elimizdeki aşıların da hepsi çabucak hemen epey yeni. Bunların sağlayacağı bağışıklık gücünün de ne kadar süreceği maalesef belgisiz. Elimizdeki bilgiler mRNA (BioNTech aşısı) aşılarının 2. dozdan 6 ay daha sonra yüzde 90 oranında aktifliğini koruduğunu gösteriyor. Âlâ haber şu: Birçok uzman bu müddetin 6 aydan da uzun sürebileceği kanaatinde. Bizde uygulanan öbür aşının, Sinovac aşısının ise durumu pek net değil. Bu aşının 2. dozdan daha sonra muhtemelen en az 6 ay sürebilecek bir bağışık gücü sağladığı kabul edilse de o gücün mühleti ve yüzdesi hakkında elimizde net bir bilgi yok. özetlemek gerekirsesı hastalığı geçirenlere ya da birinci 2 doz aşısını yaptıranlara uygulanacak 3. doz aşı için yani pekiştirme dozu için elimizde 6 aylık bir garanti var. daha sonrası çabucak hemen net ve açık değil.
YETERLİ BİLGİ 5
3. DOZ SORUN YARATIR MI
BİZ 3. dozu uygulamaya sokan birinci ülkelerden biriyiz. Bu hususta “öncü ülkelerden biri” olduğumuzu bile söyleyebiliriz. 3. doz uygulaması bizdilk evvel Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde başladı. Bizimle eşzamanlı olarak İngiltere de 3. doza yeşil ışık yaktı. Eylül ayında 3. doza geçme sonucu aldı. Uzmanlar 3. doz uygulamasının rastgele bir sıhhat meselesine yol açmayacağını düşünüyorlar. Benim de kanaatim bu tarafta.
Sıhhat Bakanlığınca Kovid-19’a karşı toplumsal bağışıklığın sağlanması maksadıyla yürütülen aşılama çalışmalarında bugünden itibaren iki doz aşısını olmuş 50 yaş ve üzeri vatandaşlar ile sıhhat çalışanlarının üçüncü doz aşıları yapılacak. Osman Müftüoğlu bugünkü köşe yazısında merak edilen 5 soruyu yanıtladı.
İşte Osman Müftüoğlu’nun yazısı:
Başlangıçta biraz tökezlesek, ufak tefek kimi aksaklıklar yaşasak da son 2-3 haftada dayanılmaz bir performans gösterip “hızlı bir aşılama” sürecine girdik.
Biraz ulaştığımız yüksek aşılama sayılarından, biraz da son periyotta kullandığımız BioNTech mRNA aşısından güç alarak eski hayata neredeyse tümüyle ve bir daha “Merhaba” dedik. Ne var ki tam da bu sırada devreye yeni bir sıkıntı, yeni bir sorun, “Delta varyantı meselesi” girdi. Muhtemelen biraz da bu niçinle Bilim Kurulu’nun da tavsiyesini dikkate alan Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca, “kahraman sağlıkçılarımızın” ve 2 doz aşısını yaptıran “50 yaş üstü” vatandaşlarımızın 3. doz aşılarını yaptırabileceklerini deklare etti. Pekala, nedir bu “3. doz” ya da “hatırlatma dozu” olarak tanımlanan yeni gündem? 3. doz koşul mıdır? Kuralsa niye? Sorular epeyce lakin şimdiden söyleyeyim yanıtlar net ve açık değil. Ayrıntılar için buyurun…
YETERLİ BİLGİ 1
HATIRLATMA/3. DOZ NEDİR
BİRKAÇ istisna haricinde aşılar için de belli bir “güven aralığı” var. Bu aralık aşıdan aşıya değişebiliyor. Aralığı belirleyen şey ise aşının sağladığı hücresel ve salgısal müdafaa gücü, yani antikor seviyesi ve T hücresi bağışıklığı oluyor. Özetle birçok aşı için vakit içinde azalan bağışıklık seviyesini bir daha arttırıp eski düzeyine ulaştırmak için bir “güçlendirme dozu”, bir “hatırlatma dozu” yani bir çeşit “pekiştirme dozu” gerekebiliyor. Bu doza da günlük tıp pratiğinde “RAPEL DOZU” deniyor.
ÂLÂ BİLGİ 2
niye 3. DOZ
BİLİNDİĞİ üzere koronavirüs aşılarında biri hariç, ebediyen 2 doz aşı uygulanıyor. Kâfi bir bağışıklık gücü için bu 2 doz uygulama zarurî. Ne var ki 2. doz uygulandıktan daha sonra çabucak hemen tam olarak bilinmese de birden fazla aşıda olduğu üzere vakit içinde azalan bağışıklık gücünü bir daha devreye sokmak, destek etmek, daha inançlı bir hale getirmek için 3. bir doz aşı uygulamak gerekiyor. Bu doz yardımıyla artan antikor gücü ve yükselen, güçlenen hücresel bağışıklık yanıtı bizi daha fazlaca garanti altına alıyor, daha kuvvetli bir bağışıklık çemberiyle sarıp sarmalıyor.
ÂLÂ BİLGİ 3
3. DOZ KURAL MI
BAŞLIKTAKİ sorunun net ve açık cevabını maalesef çabucak hemen tam olarak hiç birimiz bilmiyoruz. Ancak uzmanların ortak kanaati şu: Nasıl ki grip aşıları her dönem bir daha yapılıyorsa muhtemelen koronavirüs aşıları için de yılda 1 kere aşılanmak ya da 2 doz aşı uygulamasını takiben 3. doz aşıyı uygulamak lazım. Çünkü ister meyyit virüs aşısı, ister vektör aşısı, isterse de mRNA aşısı olsun sonuç fark etmiyor, COVID-19 aşılarının sağladığı bağışıklık da -diğer aşılarda olduğu gibi- vakit içinde azalıyor. Bu uzmanların ortak bir görüşü ve beklentisi. Bu beklentinin temel sebebi de daha evvelki deneyimler. Uzmanlara bakılırsa, yavaşça bir soğuk algınlığına yol açan öbür koronavirüslerin oluşturduğu bağışıklık da aslına bakarsanız çok kısa vadeli. ötürüsıyla yeni koronavirüse karşı geliştirilen bağışıklığın da kuvvetli ve kalıcı olması epeyce uzak bir ihtimal. Pandemi sürecinde neredeyse dünya ölçeğinde inançlı bir danışman ve uzman olarak bilgisine başvurulan ABD’li sıhhat uzmanı Dr. Anthony Fauci de bu görüşü doğrulayan bir açıklama yaptı. Son açıklamalarından birinde 3. doz aşının zorunlu olacağını belirtti.
YETERLİ BİLGİ 4
NE VAKİT YAPILMALI
YENİ ve hiç tanımadığımız farklı bir koronavirüs ile karşı karşıyayız. Doğal olarak huyunu, suyunu, bizi hasta ederek oluşturduğu bağışıklığın kollayıcı gücünü ve müddetini tam olarak bilmiyoruz. Elimizdeki aşıların da hepsi çabucak hemen epey yeni. Bunların sağlayacağı bağışıklık gücünün de ne kadar süreceği maalesef belgisiz. Elimizdeki bilgiler mRNA (BioNTech aşısı) aşılarının 2. dozdan 6 ay daha sonra yüzde 90 oranında aktifliğini koruduğunu gösteriyor. Âlâ haber şu: Birçok uzman bu müddetin 6 aydan da uzun sürebileceği kanaatinde. Bizde uygulanan öbür aşının, Sinovac aşısının ise durumu pek net değil. Bu aşının 2. dozdan daha sonra muhtemelen en az 6 ay sürebilecek bir bağışık gücü sağladığı kabul edilse de o gücün mühleti ve yüzdesi hakkında elimizde net bir bilgi yok. özetlemek gerekirsesı hastalığı geçirenlere ya da birinci 2 doz aşısını yaptıranlara uygulanacak 3. doz aşı için yani pekiştirme dozu için elimizde 6 aylık bir garanti var. daha sonrası çabucak hemen net ve açık değil.
YETERLİ BİLGİ 5
3. DOZ SORUN YARATIR MI
BİZ 3. dozu uygulamaya sokan birinci ülkelerden biriyiz. Bu hususta “öncü ülkelerden biri” olduğumuzu bile söyleyebiliriz. 3. doz uygulaması bizdilk evvel Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde başladı. Bizimle eşzamanlı olarak İngiltere de 3. doza yeşil ışık yaktı. Eylül ayında 3. doza geçme sonucu aldı. Uzmanlar 3. doz uygulamasının rastgele bir sıhhat meselesine yol açmayacağını düşünüyorlar. Benim de kanaatim bu tarafta.