Sükna hakkı nasıl sona erer ?

Murat

New member
Sükna Hakkı Nasıl Sona Erer? Bir Dost Meclisinde Doğan Hikâye

Merhaba dostlar,

Bugün sizlere, belki de hepimizin bir gün duyabileceği ama başımıza gelmeden tam anlamıyla kavrayamadığımız bir konuyu; sükna hakkı meselesini, yaşanmış gibi hissedeceğiniz bir hikâye eşliğinde anlatmak istiyorum. Bu hikâye, hem kanunun soğuk satırlarına hem de insanın sıcak kalbine dokunacak.

---

Bir Salonda Başlayan Sohbet

Bir kış akşamı, şehrin eski semtlerinden birinde, dost meclisinde buluştuk. Çaylar fokurduyor, soba çıtırdıyor, sohbet ise tatlı tatlı akıyordu. Masanın başında Mehmet vardı; kır saçlı, sakin, mantıklı bir adam. Yanında ise Elif oturuyordu; yumuşak sesi, empatik bakışlarıyla her sözün kalbe dokunan kısmını yakalayan biri.

O gece konu dönüp dolaşıp Ayşe teyze ve rahmetli eşinden kalan ev meselesine geldi. Ayşe teyze, eşi vefat ettikten sonra, miras kalan evde oturmaya devam ediyordu. Çocuklarıyla arasında zaman zaman gerginlikler çıkıyordu.

— "Aslında bu işin bir hukuki adı var," dedi Mehmet, çayından bir yudum alıp. "Sükna hakkı."

— "Evet ama bunun bir gün bitebileceğini kimse konuşmak istemiyor," dedi Elif, gözlerini hafifçe kısarak.

---

Hikâyenin Düğümleri

Ayşe teyze, eşi öldüğünde kanun ona “sükna hakkı” tanımıştı. Yani, ölene kadar o evde oturma hakkı. Ama hayat, sadece yasaların yazdığı gibi akmıyordu. Oğlu evlenmiş, gelinle aralarında soğuk rüzgârlar esmeye başlamıştı. Küçük kızı ise başka bir şehirde yaşıyor, annesini yalnız bırakmak istemiyordu ama elinden gelen sınırlıydı.

Bir gün oğlu, “Anne, evin tapusunu paylaşalım, sen başka bir eve geç,” dedi. Ayşe teyze önce kalbinde bir sızı hissetti. Ama karşısında oğlu vardı, kırmak istemedi. Yine de içinden “Benim hakkım bu değil mi?” diye geçirdi.

Mehmet söze girdi:

— "Bak Ayşe teyze, sükna hakkı ömür boyu sürer ama bazı durumlarda sona erer. Mesela evin yıkılması, senin kendi isteğinle çıkman, mirasçılarla anlaşman ya da hakkın kötüye kullanılması… Bunlar hukuken bitiş sebepleridir."

Elif hemen araya girdi:

— "Ama Mehmet, sen hep maddelere bakıyorsun. Burada mesele, anne-oğul arasındaki güven. Evin duvarlarından önce ilişkiler yıkılıyor."

---

Sükna Hakkının Sona Erme Sebepleri

Mehmet, defterini açar gibi anlattı:

1. Ölüm: Hak sahibi ölünce, doğal olarak hak da sona erer.

2. Sürenin Dolması: Eğer hak belirli bir süre için verilmişse, o sürenin sonunda biter.

3. Feragat: Hak sahibi kendi rızasıyla vazgeçerse.

4. İhtiyaç Kalmaması: Hak sahibinin başka bir konut edinmesi veya evin kullanılmaz hale gelmesi.

5. Anlaşma: Tarafların kendi aralarında sulh olması.

6. Hakkın Kötüye Kullanılması: Ev başkalarına kiralanır, amacı dışında kullanılırsa.

Elif ise bu soğuk listeye sıcak bir yorum kattı:

— "Bakın, her maddede bir hayat hikâyesi gizli. Ölüm, bir veda; feragat, belki mecburi bir fedakârlık; kötüye kullanım ise çoğu zaman çaresizlikten doğan bir hata..."

---

Strateji ve Empati Çatışması

O gece Mehmet, olaya “çözüm odaklı” yaklaşarak Ayşe teyzeye net öneriler sundu:

— "Eğer başka bir eve çıkmayı düşünüyorsan, yazılı anlaşma yap. Haklarını bil, tapudaki kaydı incelet."

Elif ise farklı bir noktaya vurgu yaptı:

— "Bazen haklı olmak yetmez. Hakkını kullanırken karşındakinin duygularını gözetmek, gelecekte pişman olmamak için şart."

Bu ikisi arasında geçen diyalog, salonda sessiz bir düşünce molası yarattı.

---

Ayşe Teyzenin Kararı

Ayşe teyze, ertesi gün çocuklarını topladı. Mehmet’in verdiği maddeleri aklında, Elif’in söylediği sözleri kalbinde taşıyordu.

— "Ben bu evde yaşamayı çok sevdim," dedi. "Ama eğer bu ev huzursuzluk çıkarıyorsa, ben hakkımdan vazgeçerim. Yeter ki ailem dağılmasın."

O an herkesin gözleri doldu. Belki hukuken sükna hakkı bitmişti, ama gönüllerde saygı ve sevgi daha da büyümüştü.

---

Hikâyeden Çıkan Ders

Sükna hakkı, kağıt üzerinde maddelerle bitse de, hayatta asıl bitiş ya da devam ediş, ilişkilerin niteliğiyle belirleniyor. Mehmet’in stratejik tavsiyeleri olmasa Ayşe teyze belki haklarını bilemezdi. Elif’in empatik yaklaşımı olmasa belki aile bağı kopardı.

---

Söz Sizde, Forumdaşlar

Dostlar, bu hikâyeyi sizinle paylaşmamın sebebi, hem hukuki hem insani yönüyle düşünmenizi istemem. Siz olsaydınız Ayşe teyze gibi davranır mıydınız?

Bir hakkın sona ermesi, bazen sadece kanunla mı olur, yoksa kalpte alınan kararlarla mı?

Sizden gelecek yorumlarla, bu konuyu birlikte daha da derinleştirebiliriz. Çünkü bazen bir hak, ancak paylaşıldığında gerçek anlamını bulur.
 
Üst