Yenilmez
Active member
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan, DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, yeni minimum fiyat konusunda ortak yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, minimum fiyatın personel ve ailesinin günün ekonomik ve toplumsal şartlarına nazaran insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir fiyat olduğu belirtilerek, şu tabirler kullanıldı:
“Bu tarafıyla minimum fiyat, insanın yaşaması ve varlığını sürdürebilmesi için gerekli olan taban gelir deposudur. ILO Anayasası’nın girişinde, ‘İşçinin ve ailesinin sırf geçimini temin eden fiyat, insanca yaşamaya kâfi bir fiyat değildir. halbuki personelin insanca yaşaması için kâfi fiyata sahip olması gerekir’ sözüne yer verilmiştir. Üç personel konfederasyonu ‘insan onuruna yaraşır bir taban ücret’ belirlenmesi taleplerini bir ortaya gelerek ortaklaştırmıştır. Bilhassa sendikasız personellerin kıymetli bir kısmının temel sorunu olan taban fiyatın, belirlediğimiz ve savunduğumuz unsurlar doğrultusunda karara bağlanması büyük ehemmiyet taşımaktadır.”
“TOPLUMUN TÜMÜNÜ YAKINDAN VE DİREKT İLGİLENDİRİYOR”
Fiyatlı çalışanların yarıya yakınının minimum fiyat ve civarında gelire sahip olduğu vurgulanan açıklamada, “Sosyal güvenlik primine temel ortalama kar da taban fiyatın biraz üzerindedir. Minimum fiyat belirleme çalışmaları yalnızca fiyatlı kesiti değil toplumun tümünü yakından ve direkt ilgilendirmektedir. Yalnızca minimum fiyat alanlar değil; minimum geçim indirimi, işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, engelli ve yaşlılık aylığı ile bakım yardımı, genel sıhhat sigortası, ferdî emeklilik, toplumsal güvenlik borçlanması, toplumsal güvenlik alt ve üst primlerinin belirlenmesi üzere hayli geniş bir alanı kapsamaktadır. İktisatta bilhassa son devirde döviz kurlarında yaşanan olağanüstü dalgalanma ve başta besin ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlarında görülen artışlar, emeğinden diğer hiç bir geliri olmayan fiyatlı çalışanların satın alma gücünü geriletmiştir. Bu niçinle, 2022’de geçerli olacak taban fiyatın, iktisatta yaşanan gelişmeler de dikkate alınarak, beşere yakışır bir ömür seviyesini sağlayacak biçimde tespit edilmesi gereği ortak fikrimizdir.” tabirlerine yer verildi.
“ASGARİ FİYATIN DÜŞÜK BELİRLENMESİ KABUL EDİLEMEZ”
Taban fiyatın emeğe gösterilen hürmetin bir ölçüsü olduğuna dikkatin çekildiği açıklamada, “Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde, gelir dağılımında adaleti ve uygunlaştırmayı temel alan, refahın geniş kitlelere yayılmasını amaçlayan bir yaklaşımla tespit edilmesi toplumsal huzur ve iş barışının sağlanması için gereklidir. Üç personel konfederasyonu ‘aileleri ile birlikte insan onuruna yaraşır bir taban ücret’ belirlenmesi taleplerini bir dahaleyerek bir sefer daha bir ortaya gelmiştir. Anayasamız devlete ‘çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir fiyat elde etmeleri ve öteki toplumsal yardımlardan yararlanmaları için gerekli önlemleri alma’ nazaranvi vermektedir. Ayrıyeten, taban fiyatın tespitinde ‘çalışanların geçim koşulları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur’ denilmektedir. Taban fiyat bir pazarlık fiyatı değildir. Emekçinin ailesiyle birlikte insanca yaşamasını sağlayacak gelirdir. Minimum fiyatın belirlenmesi müzakerelerinde göz önünde tutulması gerekilk öncelikli konu, çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim şartlarıdır. Çalışanlar, yaşanılan ekonomik düşüncelerin sebebi değil, mağdurudur ve ‘ülkenin ortasında bulunduğu ekonomik durum’ sebebi öne sürülerek taban fiyatın düşük belirlenmesi kabul edilemez.” denildi.
“ÜCRETLİLER ÜZERİNDE DAYANILMAZ VERGİ YÜKLERİ BULUNUYOR”
Açıklamada, Türkiye’de taban fiyat seviyesinin AB üyesi tüm ülkelerin gerisinde kaldığı tespitine yer verilerek, şu tabirler kullanıldı:
“Küresel pazarlar ile rekabet edebilmek ismine emek kesitinin talepleri görmezden gelinmemelidir. Türkiye’nin rekabet kurallarını düşük fiyat siyasetiyle sağlamak doğrultusunda bir anlayışı olmamalıdır. Bugün ücretliler üzerinde dayanılmaz boyutlarda vergi yükleri bulunmaktadır. Türkiye’de gelir vergisi mükelleflerinin büyük çoğunluğu fiyat geliri elde edenlerdir. Kaldı ki hem direkt gelir ve kar üzerinden hem dolaylı olarak mal ve hizmet alımında yapılan mecburî gereksinim harcamalarından dolayı günlük yaşantının her kademesinde vergiye maruz kalınmaktadır. Fiyatlı çalışanların net fiyatı, vergi dilimlerindeki artışlar niçiniyle ilerleyen aylarda düşmektedir. Minimum fiyat alan emekçiler bile yılın son dört ayında eksik fiyat almak durumunda kalmaktadır. Taban fiyatta gelir vergisi niçiniyle meydana gelen gerilemenin telafi edilmesi uygulaması, yalnızca taban fiyatla çalışan bekar çalışanlar için geçerlidir. Evli, üç çocuklu ve eşi çalışmayan bir emekçi yılbaşında elde ettiği fiyat seviyesini yıl sonunda alamamaktadır. Bu çalışanın yılın toplamı prestijiyle kaybı devam etmektedir. Mevcut bu uygulamayla aile korunmamaktadır.
Fiyatlı çalışanlar için vergi matrahı farklılaştırılmalıdır. 2002’de gelir vergisi tarifesi brüt taban fiyatın 17,1 katıyken, günümüzde 6,7 katına gerilemiştir. Tüm fiyat gelirlerinde, taban fiyata denk gelen kısmına kadar olan fiyatın vergi dışı bırakılması istikametinde toplumsal taraflar içinde görüş birliği oluşmasına karşın -şimdiye kadar- rastgele bir düzenleme yapılmamıştır. Patronun toplumsal güvenlik primi düşürülmüş ve buradan doğan milyarlarca liralık gelir kaybı Hazine tarafınca karşılanmaktadır. Lakin emekçilerin toplumsal güvenlik priminde bir indirim yapılmamıştır. Toplumsal devletin hami vasfı evvela düşük gelirli olan fiyatlı çalışanlar için olmalıdır.”
“ASGARİ FİYAT AÇIKLANAN NET FİYATIN ALTINA DÜŞMEMELİ”
Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, “insan onuruna yakışır” bir seviyede taban fiyat belirlenebilmesi için Taban Fiyat Tespit Kurulu’nun çalışmalarında temel alınması gereken prensipleri şöyle sıraladı:
AA / Özcan Yıldırım – İktisat Haberleri
“Bu tarafıyla minimum fiyat, insanın yaşaması ve varlığını sürdürebilmesi için gerekli olan taban gelir deposudur. ILO Anayasası’nın girişinde, ‘İşçinin ve ailesinin sırf geçimini temin eden fiyat, insanca yaşamaya kâfi bir fiyat değildir. halbuki personelin insanca yaşaması için kâfi fiyata sahip olması gerekir’ sözüne yer verilmiştir. Üç personel konfederasyonu ‘insan onuruna yaraşır bir taban ücret’ belirlenmesi taleplerini bir ortaya gelerek ortaklaştırmıştır. Bilhassa sendikasız personellerin kıymetli bir kısmının temel sorunu olan taban fiyatın, belirlediğimiz ve savunduğumuz unsurlar doğrultusunda karara bağlanması büyük ehemmiyet taşımaktadır.”
“TOPLUMUN TÜMÜNÜ YAKINDAN VE DİREKT İLGİLENDİRİYOR”
Fiyatlı çalışanların yarıya yakınının minimum fiyat ve civarında gelire sahip olduğu vurgulanan açıklamada, “Sosyal güvenlik primine temel ortalama kar da taban fiyatın biraz üzerindedir. Minimum fiyat belirleme çalışmaları yalnızca fiyatlı kesiti değil toplumun tümünü yakından ve direkt ilgilendirmektedir. Yalnızca minimum fiyat alanlar değil; minimum geçim indirimi, işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, engelli ve yaşlılık aylığı ile bakım yardımı, genel sıhhat sigortası, ferdî emeklilik, toplumsal güvenlik borçlanması, toplumsal güvenlik alt ve üst primlerinin belirlenmesi üzere hayli geniş bir alanı kapsamaktadır. İktisatta bilhassa son devirde döviz kurlarında yaşanan olağanüstü dalgalanma ve başta besin ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlarında görülen artışlar, emeğinden diğer hiç bir geliri olmayan fiyatlı çalışanların satın alma gücünü geriletmiştir. Bu niçinle, 2022’de geçerli olacak taban fiyatın, iktisatta yaşanan gelişmeler de dikkate alınarak, beşere yakışır bir ömür seviyesini sağlayacak biçimde tespit edilmesi gereği ortak fikrimizdir.” tabirlerine yer verildi.
“ASGARİ FİYATIN DÜŞÜK BELİRLENMESİ KABUL EDİLEMEZ”
Taban fiyatın emeğe gösterilen hürmetin bir ölçüsü olduğuna dikkatin çekildiği açıklamada, “Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde, gelir dağılımında adaleti ve uygunlaştırmayı temel alan, refahın geniş kitlelere yayılmasını amaçlayan bir yaklaşımla tespit edilmesi toplumsal huzur ve iş barışının sağlanması için gereklidir. Üç personel konfederasyonu ‘aileleri ile birlikte insan onuruna yaraşır bir taban ücret’ belirlenmesi taleplerini bir dahaleyerek bir sefer daha bir ortaya gelmiştir. Anayasamız devlete ‘çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir fiyat elde etmeleri ve öteki toplumsal yardımlardan yararlanmaları için gerekli önlemleri alma’ nazaranvi vermektedir. Ayrıyeten, taban fiyatın tespitinde ‘çalışanların geçim koşulları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur’ denilmektedir. Taban fiyat bir pazarlık fiyatı değildir. Emekçinin ailesiyle birlikte insanca yaşamasını sağlayacak gelirdir. Minimum fiyatın belirlenmesi müzakerelerinde göz önünde tutulması gerekilk öncelikli konu, çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim şartlarıdır. Çalışanlar, yaşanılan ekonomik düşüncelerin sebebi değil, mağdurudur ve ‘ülkenin ortasında bulunduğu ekonomik durum’ sebebi öne sürülerek taban fiyatın düşük belirlenmesi kabul edilemez.” denildi.
“ÜCRETLİLER ÜZERİNDE DAYANILMAZ VERGİ YÜKLERİ BULUNUYOR”
Açıklamada, Türkiye’de taban fiyat seviyesinin AB üyesi tüm ülkelerin gerisinde kaldığı tespitine yer verilerek, şu tabirler kullanıldı:
“Küresel pazarlar ile rekabet edebilmek ismine emek kesitinin talepleri görmezden gelinmemelidir. Türkiye’nin rekabet kurallarını düşük fiyat siyasetiyle sağlamak doğrultusunda bir anlayışı olmamalıdır. Bugün ücretliler üzerinde dayanılmaz boyutlarda vergi yükleri bulunmaktadır. Türkiye’de gelir vergisi mükelleflerinin büyük çoğunluğu fiyat geliri elde edenlerdir. Kaldı ki hem direkt gelir ve kar üzerinden hem dolaylı olarak mal ve hizmet alımında yapılan mecburî gereksinim harcamalarından dolayı günlük yaşantının her kademesinde vergiye maruz kalınmaktadır. Fiyatlı çalışanların net fiyatı, vergi dilimlerindeki artışlar niçiniyle ilerleyen aylarda düşmektedir. Minimum fiyat alan emekçiler bile yılın son dört ayında eksik fiyat almak durumunda kalmaktadır. Taban fiyatta gelir vergisi niçiniyle meydana gelen gerilemenin telafi edilmesi uygulaması, yalnızca taban fiyatla çalışan bekar çalışanlar için geçerlidir. Evli, üç çocuklu ve eşi çalışmayan bir emekçi yılbaşında elde ettiği fiyat seviyesini yıl sonunda alamamaktadır. Bu çalışanın yılın toplamı prestijiyle kaybı devam etmektedir. Mevcut bu uygulamayla aile korunmamaktadır.
Fiyatlı çalışanlar için vergi matrahı farklılaştırılmalıdır. 2002’de gelir vergisi tarifesi brüt taban fiyatın 17,1 katıyken, günümüzde 6,7 katına gerilemiştir. Tüm fiyat gelirlerinde, taban fiyata denk gelen kısmına kadar olan fiyatın vergi dışı bırakılması istikametinde toplumsal taraflar içinde görüş birliği oluşmasına karşın -şimdiye kadar- rastgele bir düzenleme yapılmamıştır. Patronun toplumsal güvenlik primi düşürülmüş ve buradan doğan milyarlarca liralık gelir kaybı Hazine tarafınca karşılanmaktadır. Lakin emekçilerin toplumsal güvenlik priminde bir indirim yapılmamıştır. Toplumsal devletin hami vasfı evvela düşük gelirli olan fiyatlı çalışanlar için olmalıdır.”
“ASGARİ FİYAT AÇIKLANAN NET FİYATIN ALTINA DÜŞMEMELİ”
Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, “insan onuruna yakışır” bir seviyede taban fiyat belirlenebilmesi için Taban Fiyat Tespit Kurulu’nun çalışmalarında temel alınması gereken prensipleri şöyle sıraladı:
- Taban fiyatın saptanmasında Anayasa’da yer alan ‘geçim şartları’ yaklaşımına evvela uyulmalıdır. Günün ekonomik ve toplumsal şartlarına nazaran çalışanın ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla bağdaşacak taban fiyat belirlenmelidir.
- Minimum fiyat net olarak açıklanmalıdır. Bu fiyattan yapılacak vergi, toplumsal güvenlik ve gibisi kesintiler net fiyatın üzerine ek edilmeli ve yıl boyunca taban fiyat açıklanan bu net fiyatın altına düşmemelidir. Taban Geçim İndirimi (AGİ) çalışanın uygar durumuna göre ayrıyeten ek edilmelidir.
- Tüm fiyatların minimum fiyata tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Gelir vergisi tarifesi en az bir daha değerleme oranında artırılmalıdır. Ayrıyeten, ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Minimum fiyat daha sonrası birinci vergi basamağı için uygulanacak oran da yüzde 10 olmalıdır.
- Taban fiyat, rastgele bir ayırım yapılmadan bir daha ulusal seviyede tek olarak ve yıllık belirlenmelidir. Çalışanların içinde nitelik, kıdem, işin mahiyeti üzere ekonomik hedefli değerlendirmelerin tümünden bağımsız olarak ele alınmalıdır.
- Taban fiyat, ekonomik ölçülerin ötesinde toplumsal bir fiyat olarak kabul edilmeli ve bu özelliği temel alınarak belirlenmelidir.
- Devlet çalışanlar içinde ayrım yapmamalı, kamuda geçerli en düşük aylık fiyatını taban fiyat belirlenirken de dikkate almalıdır.
- Patronlara sağlanan toplumsal güvenlik prim takviyesinin gibisi bir dayanak personellere de verilmeli ve emekçilerin toplumsal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak biçimde emekçi SGK prim hissesi 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.
- ‘Sosyal devlet’ unsuru gereği memurlara çalışmayan eş için ödenen ‘aile yardımı’ personeller için de uygulamaya konulmalıdır.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki pürüzler kaldırılmalı ve taban fiyat teşviki yalnızca sendikal örgütlenmenin olduğu iş yerleri için uygulanmalıdır.”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısının 1 Aralık'ta yapılacağını bildirdi.
Sizce, asgari ücret ne kadar olacak
— Haberler (@Haberler) November 25, 2021
AA / Özcan Yıldırım – İktisat Haberleri