Yenilmez
Active member
TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Genel Müdürü ve İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, PD170’in Anka-S’in gereksinimi için geliştirildiğini söylemiş oldu. Birinci Anka’nın 155 beygirlik ithal bir motorla uçtuğunu ve tedarikte kimi zahmetler yaşandığını anlatan Akşit, bunun üzerine PD170 çalışmasına başladıklarını tabir etti. Türk mühendislerinin tasarımı, teknisyenlerinin üretimiyle dünyanın kendi sınıfında en yüksek irtifaya sahip, en az yakıt harcayan motorunu, 40 bin feete kadar rahatlıkla çalışabilir biçimde geliştirdiklerini vurgulayan Akşit, rakip mamüllerin ekseriyetle 25 bin feet civarında çalışabilecek biçimde tasarlandığına işaret etti.
“YÜKSEK KALKIŞ GÜCÜNE NAZARAN ÖZEL TASARLANDI”
Ana motor yapısını geliştirdikten daha sonra bu motorun ana karkasını tıpkı tutarak diğer gereksinimler için türev motorlar üretmeye başladıklarını belirten Akşit, birinci defa sergiledikleri PD222ST’ye ait şu ayrıntıları verdi:
“böyle PD222ST’yi geliştirdik. Bunun da değişik versiyonları olacak. ST, single turbo manasında. Tek turbolu versiyonu. PD170’te 170 beygiri çift turboyla elde etmiştik fakat oradaki asıl amaç irtifa gücüydü. Gelecekte savaşlar insansız araçlar, tahminen İha‘lar içinde olacak ki dünyanın değişik yerlerinde olmaya başladı. İHA’ların it dalaşından bahsediyoruz. İrtifadaki gücü yüksek olan daha atak, çevik, hareket kabiliyeti hayli daha yüksek, karşısındaki İHA’nın önünde gerisinde epeyce rahat dolaşıp, istediği konumdan istediği biçimde vuracak hale gelecek. Çok önemli bir avantaj sağlıyor.
Çift turbolu olması bütün bunları sağladı fakat kimi uygulamalar için de irtifadan çok kalkış gücü değerli. Bayraktar TB3’lerle TCG Anadolu gemimizden, kısa bir pisten yüklü vaziyette kalkmak istiyoruz. Burada da kalkış gücü fazlaca değerli, bu motorumuz yüksek kalkış gücüne bakılırsa özel tasarlandı. Gücü 55 beygir artırıldı, 170’den 225’e çıkardık. bir daha yüksek irtifa yeteneği var, lakin yüksek irtifada ürettiği güç PD170 kadar değil. 35-40 bin feetlere çıktığınızda gücü daha az oluyor.”
60’DAN FAZLA PD170 ÜRETİLDİ
Prof. Dr. Akşit, geliştirme çalışmaları yanında PD170’in seri üretimine devam ettiklerini belirterek, “Toplamda ürettiğimiz motor 60’ı geçti. Önemli bir kısmını birinci ana müşterimiz TUSAŞ’a teslim ettik, Baykar’a birkaç tane teslim ettik, bunun bir kısmı Bayraktar TB3 çalışmalarında kullanılmak üzere bir kısmı da Akıncı’nın C versiyonunda kullanılmak üzere. Ayrıyeten Aksungur’da kullanılıyor birebir motorumuz. Adetleri artarak seri imalat sayıları yükseliyor, şu anda da birkaç 100 adet için pazarlık yapıyoruz.” dedi.
GELİŞMİŞ MOTORA KOLAYLIKLA GEÇİLEBİLECEK
TEKNOFEST’te PD222ST’nin birinci prototipini sergilediklerini söz eden Akşit, motorun önemli testlere maruz kaldığını, olgunlaştırma süreçlerinin devam ettiğini söylemiş oldu. Test mühletinin birkaç 100 saat civarında olduğuna işaret eden Akşit, PD170’deki test müddetlerinin ise 5 bin saati geçtiğine dikkati çekti. Akşit, şunları kaydetti:
“Baz motoru bu kaidelerde test ettiğimiz için PD222ST’yi bu kadar epeyce teste tabi tutmamız gerekmeyebilir lakin daha önemli bir test sürecine maruz kalacak. Bunun da seri imalata geçmesi için 1 yıllık bir surece muhtaçlığı var. Önümüzdeki yıl ortasında bunun da uçtuğunu ve seri imalata girdiğini duyurmayı hedefliyoruz. Hangi müşterimiz elini çabuk tutarsa bu motoru birinci o kullanacak. Rakip motorla şimdi birebir yükte. Rakip motor 155 beygirken bu 225 beygir veriyor. Kalkış gücü, pist uzaklığı olarak büyük avantajlar sağlayacak. Bayraktar TB3 ve Akıncı C olabilir, artık Baykar hangisinde daha önde gidiyor bilmiyorum. Kullanıldığı araç sayısını maksimize etmek için PD170’le birebir arayüzle kullanılacak biçimde türev motorlar geliştiriyoruz. Entegrasyonda ufak tefek rötuşlar gerekiyor lakin PD170’de birinci uçuşunu yapıp daha sonra gelişmiş motor takılabilecek. Bu Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3’de yapabilir.”
“YÜKSEK KALKIŞ GÜCÜNE NAZARAN ÖZEL TASARLANDI”
Ana motor yapısını geliştirdikten daha sonra bu motorun ana karkasını tıpkı tutarak diğer gereksinimler için türev motorlar üretmeye başladıklarını belirten Akşit, birinci defa sergiledikleri PD222ST’ye ait şu ayrıntıları verdi:
“böyle PD222ST’yi geliştirdik. Bunun da değişik versiyonları olacak. ST, single turbo manasında. Tek turbolu versiyonu. PD170’te 170 beygiri çift turboyla elde etmiştik fakat oradaki asıl amaç irtifa gücüydü. Gelecekte savaşlar insansız araçlar, tahminen İha‘lar içinde olacak ki dünyanın değişik yerlerinde olmaya başladı. İHA’ların it dalaşından bahsediyoruz. İrtifadaki gücü yüksek olan daha atak, çevik, hareket kabiliyeti hayli daha yüksek, karşısındaki İHA’nın önünde gerisinde epeyce rahat dolaşıp, istediği konumdan istediği biçimde vuracak hale gelecek. Çok önemli bir avantaj sağlıyor.
Çift turbolu olması bütün bunları sağladı fakat kimi uygulamalar için de irtifadan çok kalkış gücü değerli. Bayraktar TB3’lerle TCG Anadolu gemimizden, kısa bir pisten yüklü vaziyette kalkmak istiyoruz. Burada da kalkış gücü fazlaca değerli, bu motorumuz yüksek kalkış gücüne bakılırsa özel tasarlandı. Gücü 55 beygir artırıldı, 170’den 225’e çıkardık. bir daha yüksek irtifa yeteneği var, lakin yüksek irtifada ürettiği güç PD170 kadar değil. 35-40 bin feetlere çıktığınızda gücü daha az oluyor.”
60’DAN FAZLA PD170 ÜRETİLDİ
Prof. Dr. Akşit, geliştirme çalışmaları yanında PD170’in seri üretimine devam ettiklerini belirterek, “Toplamda ürettiğimiz motor 60’ı geçti. Önemli bir kısmını birinci ana müşterimiz TUSAŞ’a teslim ettik, Baykar’a birkaç tane teslim ettik, bunun bir kısmı Bayraktar TB3 çalışmalarında kullanılmak üzere bir kısmı da Akıncı’nın C versiyonunda kullanılmak üzere. Ayrıyeten Aksungur’da kullanılıyor birebir motorumuz. Adetleri artarak seri imalat sayıları yükseliyor, şu anda da birkaç 100 adet için pazarlık yapıyoruz.” dedi.
GELİŞMİŞ MOTORA KOLAYLIKLA GEÇİLEBİLECEK
TEKNOFEST’te PD222ST’nin birinci prototipini sergilediklerini söz eden Akşit, motorun önemli testlere maruz kaldığını, olgunlaştırma süreçlerinin devam ettiğini söylemiş oldu. Test mühletinin birkaç 100 saat civarında olduğuna işaret eden Akşit, PD170’deki test müddetlerinin ise 5 bin saati geçtiğine dikkati çekti. Akşit, şunları kaydetti:
“Baz motoru bu kaidelerde test ettiğimiz için PD222ST’yi bu kadar epeyce teste tabi tutmamız gerekmeyebilir lakin daha önemli bir test sürecine maruz kalacak. Bunun da seri imalata geçmesi için 1 yıllık bir surece muhtaçlığı var. Önümüzdeki yıl ortasında bunun da uçtuğunu ve seri imalata girdiğini duyurmayı hedefliyoruz. Hangi müşterimiz elini çabuk tutarsa bu motoru birinci o kullanacak. Rakip motorla şimdi birebir yükte. Rakip motor 155 beygirken bu 225 beygir veriyor. Kalkış gücü, pist uzaklığı olarak büyük avantajlar sağlayacak. Bayraktar TB3 ve Akıncı C olabilir, artık Baykar hangisinde daha önde gidiyor bilmiyorum. Kullanıldığı araç sayısını maksimize etmek için PD170’le birebir arayüzle kullanılacak biçimde türev motorlar geliştiriyoruz. Entegrasyonda ufak tefek rötuşlar gerekiyor lakin PD170’de birinci uçuşunu yapıp daha sonra gelişmiş motor takılabilecek. Bu Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3’de yapabilir.”