Vakum bombası (Termobarik) nedir? Vakum bombası nasıl çalışır? Rusya ve Ukrayna içindeki savaş devam ederken, Rusya’nın vakum bombası yahut yakıt-hava patlayıcı bombaları olarak da bilinen termobarik silahları kullanabileceğine yahut tahminen de aslına bakarsan kullanmış olabileceğine dair artan dehşetler var. Pekala, basında son devirde gündeme gelen vakum bombası (Termobarik) nedir? bir arada bakalım… (Bu makalenin akabinde taktik nükleer silah nedir? başlıklı yazıya da bakabilirsiniz)
Reuters’in dediğine nazaran, Ukrayna’nın ABD Büyükelçisi Oksana Markarova, Rus kuvvetlerinin geçtiğimiz Pazartesi gecesi Ukraynalılara karşı vakum bombası kullandığını tez etti. Ayrıyeten CNN muhabirleri, Rusya’nın Belgorod kentinin çabucak güneyinde Ukrayna hududu yakınlarında, termobarik savaş başlıklı roketler fırlatabilen TOS-1 yahut TOS-1A Çoklu Roketatar’ın imajlarını paylaştı.
Fakat şimdilik, Ukrayna işgalinde termobarik silahların kullanıldığını doğrulayan net bir delil sunulmuş değil.
Vakum bombalarının mümkün kullanmasının bilhassa telaş verici olmasının sebebi ise, sivillere yakın kentsel ortamlarda, klâsik patlayıcılarla yapılanlardan fazlaca daha yıkıcı olabilen kuvvetli ve ölçüsüz bir patlama yaratması.
Bu patlama, kuvvetli bir patlama dalgası yaratmanın yanı sıra, patlama alanındaki tüm oksijeni süratle yakar ve ortaya çıkan vakum, sabit olmayan objeleri bu boşluğa “emer.” Vakumun yakındaki rastgele birinin akciğerlerini ve kulak zarlarını kolay kolay yırtacak kadar kuvvetli olduğu söyleniyor. Gereğince yakınsa, bombalar insanların pulmoner, kardiyovasküler, işitsel, gastrointestinal ve merkezi hudut sistemlerinde bir dizi potansiyel olarak ölümcül faydalanmalara niye olabilir.
Silah, sivillerin yakınında kullanıldığında ayrım gözetmeyen tesirleri niçiniyle bilhassa tasa verici. Aerosol bulutu yapıların çatlaklarına ve boşluklarına nüfuz edebildiğinden, vakum bombalarının kullanması bilhassa kentsel alanlarda yıkıcı olabilir ve bina bloklarını saniyeler ortasında moloz haline getirebilir.
Bu silahın kökeni, II. Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi boyunca savaşan Alman Ordusuna kadar uzanıyor, fakat teknoloji bu biçimdedan beri yaygın olarak geliştirildi ve başka biroldukca ülkenin ordularında kullanıldı.
Örneğin ABD, Doğu Afganistan dağlarında El Kural’a karşı termobarik silahlar kullandığını kabul etti. Ayrıyeten İngiltere, Çin, Hindistan ve Rusya’nın da askeri cephanelerinde bu tip mühimmata sahip olduğuna inanılıyor.
Termobarik silahların kullanması, Memleketler arası Af Örgütü üzere sivil toplum kuruluşları tarafınca çoğunlukla eleştiriliyor. Lakin, memleketler arası hukuka nazaran savaşta açıkça yasaklanmış değilller.
Reuters’in dediğine nazaran, Ukrayna’nın ABD Büyükelçisi Oksana Markarova, Rus kuvvetlerinin geçtiğimiz Pazartesi gecesi Ukraynalılara karşı vakum bombası kullandığını tez etti. Ayrıyeten CNN muhabirleri, Rusya’nın Belgorod kentinin çabucak güneyinde Ukrayna hududu yakınlarında, termobarik savaş başlıklı roketler fırlatabilen TOS-1 yahut TOS-1A Çoklu Roketatar’ın imajlarını paylaştı.
Fakat şimdilik, Ukrayna işgalinde termobarik silahların kullanıldığını doğrulayan net bir delil sunulmuş değil.
Vakum bombalarının mümkün kullanmasının bilhassa telaş verici olmasının sebebi ise, sivillere yakın kentsel ortamlarda, klâsik patlayıcılarla yapılanlardan fazlaca daha yıkıcı olabilen kuvvetli ve ölçüsüz bir patlama yaratması.
- Taktik Nükleer Silah Nedir, Stratejik Nükleer Silahtan Nasıl Ayrışıyor?
Bu patlama, kuvvetli bir patlama dalgası yaratmanın yanı sıra, patlama alanındaki tüm oksijeni süratle yakar ve ortaya çıkan vakum, sabit olmayan objeleri bu boşluğa “emer.” Vakumun yakındaki rastgele birinin akciğerlerini ve kulak zarlarını kolay kolay yırtacak kadar kuvvetli olduğu söyleniyor. Gereğince yakınsa, bombalar insanların pulmoner, kardiyovasküler, işitsel, gastrointestinal ve merkezi hudut sistemlerinde bir dizi potansiyel olarak ölümcül faydalanmalara niye olabilir.
Silah, sivillerin yakınında kullanıldığında ayrım gözetmeyen tesirleri niçiniyle bilhassa tasa verici. Aerosol bulutu yapıların çatlaklarına ve boşluklarına nüfuz edebildiğinden, vakum bombalarının kullanması bilhassa kentsel alanlarda yıkıcı olabilir ve bina bloklarını saniyeler ortasında moloz haline getirebilir.
Bu silahın kökeni, II. Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi boyunca savaşan Alman Ordusuna kadar uzanıyor, fakat teknoloji bu biçimdedan beri yaygın olarak geliştirildi ve başka biroldukca ülkenin ordularında kullanıldı.
Örneğin ABD, Doğu Afganistan dağlarında El Kural’a karşı termobarik silahlar kullandığını kabul etti. Ayrıyeten İngiltere, Çin, Hindistan ve Rusya’nın da askeri cephanelerinde bu tip mühimmata sahip olduğuna inanılıyor.
Termobarik silahların kullanması, Memleketler arası Af Örgütü üzere sivil toplum kuruluşları tarafınca çoğunlukla eleştiriliyor. Lakin, memleketler arası hukuka nazaran savaşta açıkça yasaklanmış değilller.