Afganistan’da aileler çocuklarını satışa çıkardı Afganistan’da merkezi hükümetin düşmesinin akabinde maaşların ödenemediği ülkede bir de kuraklık sorunu, bilhassa kırsal kesimde yaşayanları farklı yerlere göç etmeye zorluyor. Fakat rastgele bir geliri olmayanlar gittikleri yerlerde de açlık ve yoksulluk sorunu ile karşı karşıya kalıyor.
Yerinden edilenlerin kaldığı kampları ve köyleri dolaşan AFP muhabirleri, küçük kızlarını 550 ile yaklaşık 4 bin dolar içinde değişen paralara satmak zorunda kalan yaklaşık on beş bireyle görüştü.
Ülkenin batısındaki kuraklık niçiniyle meskenlerinden ayrıldıktan daha sonra yerleştikleri kampta kocası, ailenin açlıktan ölmemesi için iki küçük kızlarını satacaklarını söylemiş olduğinde, Fehime epey ağlamış.
Üstleri başları çamur ortasında 6 yaşındaki Ferişte ile bir buçuk yaşındaki kız kardeşi Şükriye, delikli brandalarla kaplı, kil barınakta annelerinin yanında gülümsüyorlar.
Müstakbel kocalarının ailelerine çabucak hemen satıldıklarından habersizce ki eşleri de çabucak hemen reşit yaşlarda değiller.
Büyük kız için yaklaşık 3 bin 350 dolar, kız kardeşi için de 2 bin 800 dolar ödenmiş.
Paranın tamamı ödendiğinde, ki bu yıllar alabilir, iki kız anne babalarına ve Badğis kentinin Kale-i Nav ilçesinde yerlerinden edilenlerin kaldığı göçmen kampına veda edip buradan ayrılacaklar.
Euronews’in haberine göre, Ferişte ile Şükriye kardeşlerin yürek burkan kıssası, ülkenin en fakir noktalarından olan bölgede, birçok kuraklık niçiniyle yerinden edilen binlerce aile içinde trajik biçimde yaygın bir durum.
Uygulama gitgide yaygınlaşıyor. Kamp ve köy yetkilileri, 2018’de baş gösteren kuraklıktan bu yana onlarca hadiseyi sayıyor. Bu sayı, 2021’deki kuraklıkla bir arada daha da fazlalaşmış.
Fehime’nin komşusu 25 yaşındaki Sabire’nin ailesi, bir bakkaldan yiyecek ödünç almış.
Dükkan sahibi, borçlarını geri ödememeleri halinde onları mahpusa attırmakla tehdit etmiş.
Aile, borcunu ödemek için 3 yaşındaki Zakire’yi satmış.
Zakire’nin satıldığı yer, ailenin borçlu olduğu dükkan.
Yani 3 yaşındaki Zakire, dükkan sahibinin 4 yaşındaki oğlu Zebiullah ile evlenecek.
Müstakbel kayınbabası, Zakire evlilik yaşına gelinceye kadar beklemeyi kabul etmiş. Zakire ise bu durumdan bihaber.
“bu biçimde olduğu için keyifli değilim ancak yiyip içecek hiç bir şeyimiz yoktu.” diyen Sabire “bu biçimde giderse üç aylık kızımızı satmak zorunda kalacağız.” diyor.
Sekiz ya da dokuz yaşındaki kızı Aşo’yu ailesinin borçlu olduğu 23 yaşındaki bir adama satan öteki bir komşu Gül Bibi ise “Çok kişi kızlarını satıyor.” kelamlarıyla durumu anlatıyor.
Şahsın artık İran’da olduğunu söyleyen anne Gül Bibi, adamın kızı Aşo’yı almak için geleceği günden korkuyor.
Çadırın yanından geçerken konuşmaya kulak konuğu olan bir öbür kamp sakini Hayatullah da, “Doğru olmadığını biliyoruz ancak öteki seçeneğimiz yok.” diye konuşuyor.
Kale-i-Nav’daki öteki bir kampta, Muhammed Assan, 9 yaşındaki kızı Siana ile 6 yaşındaki İdi Gül’ün fotoğraflarına bakıp göz yaşı döküyor. Kızlarını o yaşta kentten çok uzakta bir yere satmış.
“Onları tekrar hiç görmedik.” diyen Muhammed Assan “Bunu yapmak istemezdik lakin öbür çocuklarımızı beslemek zorundaydık.” kelamlarıyla niye kızlarını çocuk yaşta sattığını anlatıyor.
“Kızlarım orada daha yeterli durumdalar.” diye kendini teselli etmeye çalışan Muhammed Assan, bir yandan da komşuları tarafınca kendilerine verilen ekmek kırıntılarını gösteriyor ve ekliyor: Günde tek öğün yiyoruz, o da işte bu ekmek kesimleri.”
Hasta karısının hekim masraflarını ödemek zorunda olan Assan’ın hala borcu var. Birkaç gün evvel de dört yaşındaki kızı(nı satmak) için bir alıcı aramaya başlamış.
Yırtık çadırın altında oturan eşi Dada Gül, “Bazı günler deliriyorum, çadırdan dışarı çıkıyorum ve nereye gittiğimi nitekim bilmiyorum.” diyor.
Çocuğunu satma sonucunın akabinde annelerin zahmeti başlıyor.
Satılan kızlar çoklukla 10, 12 yaşına gelene kadar aileleriyle kalıyor çabucak sonrasında kime satıldıysa oraya gidiyor ve ayrılık başlıyor.
bir daha kuraklık niçiniyle konutundan ayrılıp göçmen kampına yerleşmek zorunda kalan 43 yaşındaki Rabia, o müthiş tarihi ertelemek için elinden gelen her şeyi yaptığını anlatıyor.
Yaklaşık 550 dolara satılan 12 yaşındaki kızı Habibe’nin bir ay evvel ayrılması gerekiyormuş. Lakin Rabia, kızının müstakbel kocasının ailesine bir yıl daha beklemeleri için yalvarmış.
Gözleri yaşlı Habibe ise, “Annemle kalmak istiyorum,” diye iç geçiriyor.
Yiyecek içecek bir şeyleri olsa Rabia kızını geri alabileceğini söylüyor. Ancak şimdilik kendisi ve öbür üç çocuğunun geçimini zar sıkıntı sağlayacak kadar parası olduğunu belirtiyor.
11 yaşındaki oğlunun günde yarım dolara bir fırında çalıştığını ve dokuz yaşındaki oğlunun da 30 sente çöp topladığını aktarıyor. Rabia, “Kalbim kırık ancak oğullarımı kurtarmak zorundaydım” diyor.
Kamplarda kalan beşerler günde birkaç sentle, dilenerek ya da el arabası itip hamallık yaparak para kazanıyor.
Yaklaşmakta olan kıştan nasıl kurtulacaklarını da kara kara düşünüyorlar.
Abdul Rahim Ekber, her gece fakir ailelere yardım etmek için ekmek topluyor.
Çocuk evlilikleri için “Bu kampta bunu yapan yüz aile gördüm. Kendi kardeşim bile onlardan biri.” diyor.
Bir gün evvel, yardım istemek için Taliban yetkililerine gitmişler. Oradan da sonuç alamamışlar.
Badğis kentinde besin yokluğu niçiniyle nüfusun yüzde 90’ının risk altında olduğunu söylüyor.
Badgis’in Taliban tarafınca atanan süreksiz valisi Mevlevi Abdulsettar, ‘evliliklerin’ ekonomik meselelerden kaynaklandığını, Taliban tarafınca dayatılan bir kural olmadığını söyleyerek hükümeti savunuyor.
Taliban’ın ağustos ayında iktidara gelmesindilk evvel, daha evvelki hükümet periyodunda kızlar için en az evlilik yaşı 16 idi.
Unicef’in 2018 tarihindeki raporuna nazaran, Afgan ailelerinin yüzde 42’sinin 18 yaşından evvel evlenen bir kızı bulunuyor.
Evlilik olarak isimlendirilen bu durumun en kıymetli niçininin mali sebepler olduğu belirtiliyor.
Zira evlilik (karşılığı alınan para) bir ailenin hayatta kalmasını sağlamanın yolu olarak görülüyor.
Fakat erken evlenen kızlar da çocuk yaşta doğum yapma yahut aile içi şiddet üzere önemli risklerle karşı karşıya kalıyor.
Erkek açısından ise genç bir kız satın almak daha avantajlı. Zira yaşı büyük bir bayandan daha az masraflı oluyor.
Felaket, biraz daha güneyde, Afganistan’ın üçüncü büyük kenti olan Herat’taki yerinden edilenlerin kaldığı kamplara da uzanıyor. Badğisli yerinden edilmiş Allahudin, 10 yaşındaki kızını orada sattığını söylüyor.
“Başka bir seçeneğim olsaydı asla yapmazdım.” diyen Allahuddin, beş yaşında öbür bir kızının daha olduğunu ve yapabilse onu da satacağını söylüyor.
Kendi öz kızlarını satan babaların acısı ise gözlerinden okunuyor.
Ses tonları ve gözleri, ailelerinin geçimini sağlayamamanın çaresizliğini yansıtıyor.
Badğisli eski bir çiftçi olan Baz Muhammed, “Bunun gerçek olmadığını biliyorum lakin yapmasaydım hepimiz (açlıktan) ölecektik.” kelamlarıyla niye kendi kızını sattığını anlatıyor.
Yerinden edilenlerin kaldığı kampları ve köyleri dolaşan AFP muhabirleri, küçük kızlarını 550 ile yaklaşık 4 bin dolar içinde değişen paralara satmak zorunda kalan yaklaşık on beş bireyle görüştü.
Ülkenin batısındaki kuraklık niçiniyle meskenlerinden ayrıldıktan daha sonra yerleştikleri kampta kocası, ailenin açlıktan ölmemesi için iki küçük kızlarını satacaklarını söylemiş olduğinde, Fehime epey ağlamış.
Üstleri başları çamur ortasında 6 yaşındaki Ferişte ile bir buçuk yaşındaki kız kardeşi Şükriye, delikli brandalarla kaplı, kil barınakta annelerinin yanında gülümsüyorlar.
Müstakbel kocalarının ailelerine çabucak hemen satıldıklarından habersizce ki eşleri de çabucak hemen reşit yaşlarda değiller.
Büyük kız için yaklaşık 3 bin 350 dolar, kız kardeşi için de 2 bin 800 dolar ödenmiş.
Paranın tamamı ödendiğinde, ki bu yıllar alabilir, iki kız anne babalarına ve Badğis kentinin Kale-i Nav ilçesinde yerlerinden edilenlerin kaldığı göçmen kampına veda edip buradan ayrılacaklar.
Euronews’in haberine göre, Ferişte ile Şükriye kardeşlerin yürek burkan kıssası, ülkenin en fakir noktalarından olan bölgede, birçok kuraklık niçiniyle yerinden edilen binlerce aile içinde trajik biçimde yaygın bir durum.
Uygulama gitgide yaygınlaşıyor. Kamp ve köy yetkilileri, 2018’de baş gösteren kuraklıktan bu yana onlarca hadiseyi sayıyor. Bu sayı, 2021’deki kuraklıkla bir arada daha da fazlalaşmış.
Fehime’nin komşusu 25 yaşındaki Sabire’nin ailesi, bir bakkaldan yiyecek ödünç almış.
Dükkan sahibi, borçlarını geri ödememeleri halinde onları mahpusa attırmakla tehdit etmiş.
Aile, borcunu ödemek için 3 yaşındaki Zakire’yi satmış.
Zakire’nin satıldığı yer, ailenin borçlu olduğu dükkan.
Yani 3 yaşındaki Zakire, dükkan sahibinin 4 yaşındaki oğlu Zebiullah ile evlenecek.
Müstakbel kayınbabası, Zakire evlilik yaşına gelinceye kadar beklemeyi kabul etmiş. Zakire ise bu durumdan bihaber.
“bu biçimde olduğu için keyifli değilim ancak yiyip içecek hiç bir şeyimiz yoktu.” diyen Sabire “bu biçimde giderse üç aylık kızımızı satmak zorunda kalacağız.” diyor.
Sekiz ya da dokuz yaşındaki kızı Aşo’yu ailesinin borçlu olduğu 23 yaşındaki bir adama satan öteki bir komşu Gül Bibi ise “Çok kişi kızlarını satıyor.” kelamlarıyla durumu anlatıyor.
Şahsın artık İran’da olduğunu söyleyen anne Gül Bibi, adamın kızı Aşo’yı almak için geleceği günden korkuyor.
Çadırın yanından geçerken konuşmaya kulak konuğu olan bir öbür kamp sakini Hayatullah da, “Doğru olmadığını biliyoruz ancak öteki seçeneğimiz yok.” diye konuşuyor.
Kale-i-Nav’daki öteki bir kampta, Muhammed Assan, 9 yaşındaki kızı Siana ile 6 yaşındaki İdi Gül’ün fotoğraflarına bakıp göz yaşı döküyor. Kızlarını o yaşta kentten çok uzakta bir yere satmış.
“Onları tekrar hiç görmedik.” diyen Muhammed Assan “Bunu yapmak istemezdik lakin öbür çocuklarımızı beslemek zorundaydık.” kelamlarıyla niye kızlarını çocuk yaşta sattığını anlatıyor.
“Kızlarım orada daha yeterli durumdalar.” diye kendini teselli etmeye çalışan Muhammed Assan, bir yandan da komşuları tarafınca kendilerine verilen ekmek kırıntılarını gösteriyor ve ekliyor: Günde tek öğün yiyoruz, o da işte bu ekmek kesimleri.”
Hasta karısının hekim masraflarını ödemek zorunda olan Assan’ın hala borcu var. Birkaç gün evvel de dört yaşındaki kızı(nı satmak) için bir alıcı aramaya başlamış.
Yırtık çadırın altında oturan eşi Dada Gül, “Bazı günler deliriyorum, çadırdan dışarı çıkıyorum ve nereye gittiğimi nitekim bilmiyorum.” diyor.
Çocuğunu satma sonucunın akabinde annelerin zahmeti başlıyor.
Satılan kızlar çoklukla 10, 12 yaşına gelene kadar aileleriyle kalıyor çabucak sonrasında kime satıldıysa oraya gidiyor ve ayrılık başlıyor.
bir daha kuraklık niçiniyle konutundan ayrılıp göçmen kampına yerleşmek zorunda kalan 43 yaşındaki Rabia, o müthiş tarihi ertelemek için elinden gelen her şeyi yaptığını anlatıyor.
Yaklaşık 550 dolara satılan 12 yaşındaki kızı Habibe’nin bir ay evvel ayrılması gerekiyormuş. Lakin Rabia, kızının müstakbel kocasının ailesine bir yıl daha beklemeleri için yalvarmış.
Gözleri yaşlı Habibe ise, “Annemle kalmak istiyorum,” diye iç geçiriyor.
Yiyecek içecek bir şeyleri olsa Rabia kızını geri alabileceğini söylüyor. Ancak şimdilik kendisi ve öbür üç çocuğunun geçimini zar sıkıntı sağlayacak kadar parası olduğunu belirtiyor.
11 yaşındaki oğlunun günde yarım dolara bir fırında çalıştığını ve dokuz yaşındaki oğlunun da 30 sente çöp topladığını aktarıyor. Rabia, “Kalbim kırık ancak oğullarımı kurtarmak zorundaydım” diyor.
Kamplarda kalan beşerler günde birkaç sentle, dilenerek ya da el arabası itip hamallık yaparak para kazanıyor.
Yaklaşmakta olan kıştan nasıl kurtulacaklarını da kara kara düşünüyorlar.
Abdul Rahim Ekber, her gece fakir ailelere yardım etmek için ekmek topluyor.
Çocuk evlilikleri için “Bu kampta bunu yapan yüz aile gördüm. Kendi kardeşim bile onlardan biri.” diyor.
Bir gün evvel, yardım istemek için Taliban yetkililerine gitmişler. Oradan da sonuç alamamışlar.
Badğis kentinde besin yokluğu niçiniyle nüfusun yüzde 90’ının risk altında olduğunu söylüyor.
Badgis’in Taliban tarafınca atanan süreksiz valisi Mevlevi Abdulsettar, ‘evliliklerin’ ekonomik meselelerden kaynaklandığını, Taliban tarafınca dayatılan bir kural olmadığını söyleyerek hükümeti savunuyor.
Taliban’ın ağustos ayında iktidara gelmesindilk evvel, daha evvelki hükümet periyodunda kızlar için en az evlilik yaşı 16 idi.
Unicef’in 2018 tarihindeki raporuna nazaran, Afgan ailelerinin yüzde 42’sinin 18 yaşından evvel evlenen bir kızı bulunuyor.
Evlilik olarak isimlendirilen bu durumun en kıymetli niçininin mali sebepler olduğu belirtiliyor.
Zira evlilik (karşılığı alınan para) bir ailenin hayatta kalmasını sağlamanın yolu olarak görülüyor.
Fakat erken evlenen kızlar da çocuk yaşta doğum yapma yahut aile içi şiddet üzere önemli risklerle karşı karşıya kalıyor.
Erkek açısından ise genç bir kız satın almak daha avantajlı. Zira yaşı büyük bir bayandan daha az masraflı oluyor.
Felaket, biraz daha güneyde, Afganistan’ın üçüncü büyük kenti olan Herat’taki yerinden edilenlerin kaldığı kamplara da uzanıyor. Badğisli yerinden edilmiş Allahudin, 10 yaşındaki kızını orada sattığını söylüyor.
“Başka bir seçeneğim olsaydı asla yapmazdım.” diyen Allahuddin, beş yaşında öbür bir kızının daha olduğunu ve yapabilse onu da satacağını söylüyor.
Kendi öz kızlarını satan babaların acısı ise gözlerinden okunuyor.
Ses tonları ve gözleri, ailelerinin geçimini sağlayamamanın çaresizliğini yansıtıyor.
Badğisli eski bir çiftçi olan Baz Muhammed, “Bunun gerçek olmadığını biliyorum lakin yapmasaydım hepimiz (açlıktan) ölecektik.” kelamlarıyla niye kendi kızını sattığını anlatıyor.