Meskenine dön Vladimir Ukrayna saldırısının dördüncü gününde savaş rüzgârları Moskova’ya karşı esmeye başladı. Kentlerde sivil halkın direnişi global kamuoyunun dayanağını sağladı. Ukrayna başkanının görüntülü iletileri da büyük tesir gösterdi. Zelenskiy, gönüllülerden oluşacak bir ‘yabancılar birliği’ kurulduğunu duyurdu. Kanada’dan, Avustralya’ya halklar sokaklara dökülerek Rusya’yı protesto etti. Kamuoyu baskısı Batı’nın itidalli tutumunu değiştirdi.
RUS VE UKRAYNA HEYETLERİ ORTASINDA ÖN ŞARTSIZ PRİPYAT TEPESİ
Avrupa ülkeleri hava alanlarını Rus uçaklarına kapattı. Almanya ve Hollanda, Kiev’e Stinger füzeleri göndereceğini duyurdu. Batı bloku birtakım Rus bankalarını global ödeme sisteminden çıkarma sonucu aldı. Putin nükleer kuvvetleri en üst alarm düzeyine geçirdi. Kritik süreçte müzakere mutabakatı da çıktı. Rusya ve Ukrayna heyetlerinin, Ukrayna-Belarus hududundaki Pripyat ırmağı bölgesinde ön şartsız görüşeceği duyuruldu.
KİEV VE HARKİV’DE SERT DİRENİŞ
Rusya’nın ABD ve NATO’yla yaşadığı tansiyonda yeni bir perde açarak başlatmış olduğu Ukrayna operasyonu beşinci gününe girerken dünya dün sabaha Kiev, Harkiv ve Luhansk’ta petrol depoları ile doğalgaz sınırlarının vurulduğu haberleriyle uyandı. Ukrayna’nın ikinci büyük kenti olan ve ülkenin kuzeydoğusunda bulunan Harkiv’de Rus askerleri ile Ukrayna ordusu içinde ağır çatışmalar yaşandı. Harkiv Valisi Oleh Synyehubov, Telegram uygulaması üzerinden yaptığı açıklamada, “Harkiv’in denetimi büsbütün bizde. Silahlı kuvvetler, polis ve savunma güçleri çalışıyor ve kent düşmandan büsbütün temizleniyor.” sözünü kullandı. Bu ortada Luhansk’taki ayrılıkçılar, Rovenky kasabasında bir petrol deposunun ise Ukrayna ordusu tarafınca amaç alındığını duyurdu. Harkiv’de de da bir doğalgaz boru çizgisinin vurulduğu belirtildi. Yetkililer, Rusya’nın hatta atak düzenlediğini deklare etti. Deponun KLO şirketine ilişkin olduğu ve çalışanların tesisi oldukcatan terk ettiği belirtilirken, ölen olmadığı düşünülüyor. Lakin Belediye Lideri Balasinovich, “Çevreye devasa bir tesiri olacak” dedi. Yetkililer zehirli duman uyarısı yaptı. Halktan pencerelerini kapatmaları istendi; biroldukça kişi sığınaklara ve metro istasyonlarına sığındı. Kiev’in 30 kilometre güneybatısındaki Vasylkiv kasabasındaki bir petrol deposunun vurulması daha sonrasında yangın çıktı. Kasabanın belediye lideri Natalia Balasinovich, Rusya’nın Rus füzelerinin bölgedeki bir hava üssünün ana pistinin güneybatısındaki petrol deposunu maksat aldığını belirterek, “Düşman her şeyi yok etmek istiyor” dedi. Toplumsal medyada paylaşılan imgelerde, depodan yükselen duman görülüyor. Ukrayna Genelkurmayı, ülkeye “Belarus topraklarında bulunan bir Rus Tu-22 stratejik bombardıman uçağından fırlatılan bir cruise füzesini düşürdüklerini” deklare etti. Bu ortada Ukrayna’daki Belarus vatandaşlarının tacize uğradığını belirten Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko, bu durumun devam etmesinin kendilerini de Ukrayna’ya ‘özel bir operasyon düzenlemeye itebileceğini’ söylemiş oldu. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Anna Malyar, ülkesine saldıran Rus güçlerinin yaklaşık 4300 asker, 27 uçak, 26 helikopter, 146 tank, 706 zırhlı araç, 49 top ve 2 gemi kaybettiğini deklare etti.
NÜKLEER CAYDIRICI GÜÇLERİ ALARMA GEÇİRME BUYRUĞU
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ‘NATO ülkelerinden gelen saldırgan açıklamaların akabinde orduya, nükleer caydırıcı güçleri yüksek alarma geçirme buyruğu verdiği’ belirtildi. Putin devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında, “Gördüğünüz üzere, Batılı ülkeler ekonomik açıdan ülkemize karşı yalnızca dostça olmayan tedbirler – her insanın güzel bildiği yasadışı yaptırımları kast ediyorum- almakla kalmıyor; beraberinde önde gelen NATO üyelerinin üst seviye yetkilileri ülkemize karşı saldırgan açıklamalar yapıyor. Bu niçinle Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’na, Rus ordusunun caydırıcılık güçlerini özel savaş nazaranvi rejimine geçirmelerini emrediyorum”” dedi. Putin’in ‘nükleer emri’, nükleer silahları da içeren birliklerin alarma geçirilmesi manasına geliyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO’nun Rusya’yı kendi güvenliği için “kaçınılmaz” bir tehdit olarak görmediğini, lakin aksiyonlarının gözle görülür biçimde daha agresif hale geldiğini savundu. CNN kanalına konuşan Stoltenberg, Putin’in nükleer caydırıcı güçleri alarma geçirme sonucuna ait ise “Bu, tehlikeli bir retorik, durumun ciddiyetini gösteriyor. NATO Rusya ile savaş istemiyor; bu bir savunma ittifakıdır” tabirlerini kullandı. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Putin’in nükleer caydırıcı kuvvetleri alarma geçirmesine reaksiyon göstererek bu adımı ‘kabul edilemez bir tırmandırma’ olarak niteledi. Thomas-Greenfield, “Bu karar, Putin’in savaşı hiç bir biçimde kabul edilemez bir halla tırmandırmaya devam ettiği manasına geliyor” dedi. ABD’li elçi, Putin’in ‘mümkün olan en kuvvetli biçimde önlenmeye devam edilmesi gerektiğini’ söylemiş oldu.
HERKES DAVETLİ: UKRAYNA LEJYONERLERİ ORDUSU KURUYOR
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya ordusuna karşı ‘yurtharicinden gelecek gönüllülerle memleketler arası lejyon’ oluşturacaklarını söylemiş oldu. Ukrayna Devlet Başkanlığı’nın resmi sitesinden yapılan açıklamada Zelenskiy, “Bu, ülkemize verdiğiniz dayanağın kilit değerdeki ispatı olacak” dedi. Açıklamada, “Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, dünyanın tüm vatandaşlarına, Ukrayna’nın, barışın ve demokrasinin dostlarına sesleniyor. Ukrayna’nın, Avrupa’nın ve dünyanın savunmasına katılmak isteyen herkes gelip Rus savaş suçlularına karşı Ukraynalıların yanında savaşabilir. Ukrayna Topraklarının Savunulması için Memleketler arası Lejyon ismi altında, yabancılardan oluşan farklı bir birlik kuruluyor. Barış ismine bulunabileceğiniz en büyük katkı bu” denildi. Açıklamada, Ukrayna’da 2016 yılında kabul edilen yasa uyarınca yabancıların istekli olarak ülkenin ordusuna katılabildiği hatırlatıldı. Kiev’de bulunduğunu ve savaşın ön saflarında yer aldığını fotoğraf ve görüntülerle gösteren Zelenskiy, “Bu lejyon birliği, ülkemize takviye için kritik bir değere sahip” dedi. Öte yandan Zelenskiy açıklamasında Rusya’nın intikam almak için bu saldırıyı gerçekleştirdiğini duyururken, Moskova ordusunun Ukrayna kentlerine olan saldırıyı artıracağını lisana getirdi.
İNGİLTERE’DEN SAVAŞMAK İSTEYEN VATANDAŞLARINA DAYANAK
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, “eğer yapmak istedikleri buysa” Ukrayna’da savaşacak İngiliz vatandaşlarını “kesinlikle” desteklediğini bildirdi. Truss, Rusya’nın Ukrayna saldırısına ait BBC’ye yaptığı açıklamada, “Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, yurt haricinden insanların milletlerarası bir güce katılmalarını istedi. Bunu destekliyor musunuz?” sorusuna, şu karşılığı verdi: “Destekliyorum ve şüphesiz bu, insanların kendi karar verebilecekleri bir şey. Ukrayna halkı, yalnızca Ukrayna için değil, tüm Avrupa için, özgürlük ve demokrasi için savaşıyor zira Putin’in meydan okuduğu şey bu. Mutlaka, şayet beşerler bu çabayı desteklemek istiyorlarsa, bunu yapmaları için onları desteklerim.” Muhabirin, “Yani İngiltere’den Ukrayna’ya savaşa yardım için giden insanları destekliyorsunuz?” sorusu üzerine Truss, “Kesinlikle, şayet yapmak istedikleri buysa.” dedi.
SİVİL DİRENİŞE KATILANLAR İÇİN REHBER YAYINLANDI
Rusya’nın Ukrayna hücumunda beşinci güne girilirken, Ukrayna ordusu, sivil direniş hareketine katılan vatandaşlar için bir rehber yayınladı. Rehberde, “Silahınız yahut mühimmatınız olsun ya da olmasın, mümkün olan tüm gayret yollarını ve araçlarını kullanın” denildi. Halktan şunlar istendi:
* Yol işaretlerini sökün Hareketi imkansız kılmak için ağaçları devirin
* Mesken üretimi yangın çıkarıcı aygıtları faal olarak kullanın
* Kilit ulaşım merkezlerini tahrip edin
* Gece yahut alacakaranlıkta daha faal olun
Ukrayna, Cumhurbaşkanı Zelenskiy’nin sonucuyla 18-60 yaş içindeki şahısları yedek olarak Ukrayna ordusuna çağırmaya başlamış ayrıyeten tüm vatandaşlara silah dağıtılacağı açıklanmıştı.
PUTİN’İN HESABI ZORA GİRDİ
2008’de Gürcistan, 2014’te ise Kırım’da kısa müddette istediğini elde eden Rus başkanın Ukrayna’da çabuk zafer beklentisi giderek zora giriyor. Dev askeri gücüne güvenen Putin’in saldırganlığına karşı dünya kamuoyu bu sefer büyük bir kararlılık gösterdi. Başta SWIFT olmak üzere hayli sert yaptırımlar devreye girerken, Batı ülkelerinden Ukrayna’ya önemli askeri ve mali yardım akmaya başladı. Ülkelerin hava alanını kapattığı Rusya hudutlarına hapsoldu. Rus halkı da savaşa karşı sesini giderek yükseltiyor.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in eski Sovyet imparatorluğunu canlandırma isteğini açıkça söylemiş olduği konuşmasının akabinde Ukrayna’ya işgali başlatması bu sefer dünya kamuoyunda görülmemiş bir infiale yol açtı. 2008’de Gürcistan’ın NATO üyesi olma talebine karşılık birkaç gün süren askeri bir operasyonla istediğini alan, 2014’te ise Ukrayna’dan Kırım’ı kopardıktan daha sonra etkisiz kimi yaptırımlar haricinde reaksiyon görmeyen Putin bu kere giderek büyüyen bir memleketler arası izolasyon kararı parya statüsüne düşüyor. Ukrayna’daki işgaline ‘operasyon’ deyip kısa müddette Kiev’de denetimi ele geçirmeye çalışan Putin beklemediği bir askeri direnişle karşı karşıya kaldı. ABD ve Avrupa’nın çelişen çıkarları ile kendisine karşı tam bir ittifak sergileyemeceği tarafındaki beklentisi de boşa çıkan Putin’e Macaristan’daki büyük müttefiki Viktor Orban bile sırt çevirdi. Putin’in Ukrayna ile müzakere masasına oturmaya çalışması da inisiyatifi kaybettiğine yoruldu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy’in danışmanı Oleksiy Arestovych, ‘Rusya’nın inisiyatifi kaybettiğini ve görüşmeler için Belarus’a heyet göndermesinin bu durumu teyit ettiğini’ söylemiş oldu. Rusya’nın güneye yanlışsız ilerleyemediği yorumu yapan danışman, ülkenin ikinci büyük kenti Harkiv’e giren Rus araçlarının yarısını imha ettiklerini ve Kiev’in batısındaki durumu denetim altında tuttuklarını söylemiş oldu. Guardian gazetesinde bir tahlile göre Putin’e en büyük dayanağı veren Çin bile Rus önderin aksiyonları konusunda kuşkulu bir pozisyonda. Çünkü dünya ekonomisindeki istikrara epeyce kıymet veren Pekin’de şimdiden Putin’e şartsız dayanak verme eğiliminin kelam konusu olmadığı değerlendirmesi yapılıyor. Rus işgaline karşı kararlı ve sert bir direniş gösteren Ukrayna’ya askeri ve mali yardım akıyor:
ALMANYA’DAN 1000 TANKSAVAR VE 500 STİNGER FÜZESİ
Alman hükümeti dün Ukrayna silahlı kuvvetlerini desteklemek için ordu stoklarından 1000 tanksavar ve 500 Stinger füzesi gönderme sonucu aldı. Başbakan Olaf Scholz, “Bu, savaş daha sonrası sistemimizi tehdit ediyor. Bu durumda Putin’in işgalci ordusuna karşı elimizden geldiği kadar Ukrayna’nın kendisini savunmasına dayanak olmak nazaranvimizdir. Almanya Ukrayna’nın yanındadır.” görüşünü paylaştı. Hükümetin, Ukrayna’ya silah göndermesi ülke siyasetinde politika değişikliği manasına geliyor. Almanya savaş ve kriz bölgelerine silah vermeyi reddediyordu. Almanya, Rusya’nın SWIFT sisteminden kısmen çıkarılmasına da yeşil ışık yaktı.
BEYAZ SARAY’DAN 6,4 MİLYAR DOLARLIK FON
Beyaz Saray’ın, Rusya’nın saldırısı ile karşı karşıya olan Ukrayna’ya yardım için Kongreden 6,4 milyar dolarlık ek fonu onaylamasını talep ettiği açıklandı. Yetkililer bu fonun 2,9 milyar dolarının Ukrayna’ya insani yardım ile Ukrayna, Polonya ve Baltık ülkelerine güvenlik yardımı için ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD Memleketler arası Kalkınma Ajansına aktarılacağını bildirdi.
FRANSA ASKERİ EKİPMAN GÖNDERECEK
Fransa, Rusya’ya yönelik ekonomik ve finansal yaptırımları güçlendireceğini ve Ukrayna’ya daha fazla askeri ekipman ve yakıt göndereceğini duyurdu. Ayrıyeten Avrupa ve ABD ile uyum halinde Rusya’ya yönelik ekonomik ve finansal yaptırımları güçlendirme sonucu alındığı, Rus yetkililerin ülkedeki banka hesaplarına el konulacağı bildirildi. Açıklamada, Avrupalı ortaklarla SWIFT konusunda yeni tedbirlerin de alınabileceği söz edildi.
Yunanistan’ın Ukrayna’ya Polonya üzerinden askeri gereç ve insani yardım göndereceği bildirildi. Yunan hükümetinden yapılan açıklamada, “Yunanistan, Ukrayna’nın talebine cevaben, NATO ve Avrupa Birliği’ndeki (AB) müttefikleriyle istişare ederek ve güç durumdaki Ukrayna halkına dayanışma göstererek, gün ortasında Polonya’ya ulaşmak üzere 2 C-130 ile askeri gereç gönderecek.” sözü kullanıldı.
DÜNYA HAVA ALANINI KAPATIYOR
Dünyada hava alanlarının Rusya’ya kapatan ülkelerin sayısı giderek artıyor. Fransa, Almanya, Avusturya, Polonya, İrlanda, İngiltere, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Romanya, Bulgaristan, Danimarka, İsveç ve İzlanda hava alanlarını kapatan ülkeler oldu. Rusya da cevaben İngiltere, Bulgaristan, Çekya, Polonya ve Romanya’ya hava alanını kapatmıştı.
JUDO’DAN BİLE DIŞLANDI
Memleketler arası Judo Federasyonu, Rusya Devlet Lideri Putin’in fahri başkanlığını askıya aldı. Siyah jenerasyon sahibi olan 69 yaşındaki Putin’in, judo hakkında bir kitabı da bulunuyor.
MÜZAKERE MASASI HUDUTTA KURULDU
Rusya’nın müzakere masasını, işgale topraklarını açan Belarus’ta kurmak istemesine karşı çıkan Ukrayna Cumhurbaşkanı, İstanbul da dahil olmak üzere diğer kentlerde müzakereler için açık kapı bıraktı. Zelenskiy ile Belarus önderi içindeki telefon diplomasisi sonunda Rus heyetiyle Belarus hududunda ön şartsız görüşme onaylandı.
Ukrayna’da çatışmalar şiddetlenirken ummadığı bir direnişle karşılaşan Rus tarafı tehditlerini sürdürse de bir yandan müzakere masasını kurmaya çalışmak için uğraştı. Fakat Kiev, topraklarını atak için Rus askerlerine açan Belarus’ta görüşme masasına oturmak istemedi. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya ile müzakereler için, ülkesine atakların yapıldığı Belarus yerine İstanbul, Varşova, Bakü, Bratislava yahut Budapeşte’yi önerdiğini söylemiş oldu. Zelenskiy, ülkelerine Belarus topraklarından atak yapılmamış olsaydı müzakereler için Minsk’i kabul edebileceklerini belirterek Belarus’un tarafsız olduğu devirde bir fazlaca defa orda müzakere gerçekleştirdiklerine dikkati çekti. Gün ortasında müzakere pazarlığı sürdü. Bu ortada Putin’in Danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlığındaki heyet, Belarus’un Gomel kentine gelerek Ukrayna heyetini beklemeye başladı. Zelenskiy, mühletin dbulunmasına az bir süre kala yaptığı açıklamada, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ile telefonda görüştüğünü duyurdu.Ardından Rus heyetiyle Belarus hududunda, ön şartsız görüşme yapılacağını duyurdu. Zelenskiy, “Ukrayna heyetinin, Ukrayna-Belarus hududundaki Pripyat ırmağı bölgesinde Rus heyetiyle ön şartsız olarak görüşme konusunda anlaştık.” tabirlerini kullandı. Lukaşenko’nun Belarus’ta Ukrayna heyetinin güvenliğine ait garanti verdiğini belirten Zelenskiy, “Lukaşenko, Ukrayna heyetinin seyahat, müzakere ve dönüşleri esnasında Belarus topraklarındaki bütün uçak, helikopter ve roketlerin yerde kalması konusunda sorumluluğu üstlendi.” Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ise “Biz Rusya’nın ne diyeceğini dinlemek için görüşeceğiz. Rus askerlerinin ülkemizden nasıl çıkarılacağını konuşacağız. Rus ordusu peş peşe yenilgi yaşadıktan daha sonra bize ön koşulsuz görüşme yapabileceklerini bildirdiler. Bu şimdiden Ukrayna için bir zaferdir.” diye konuştu.
RUSYA’DA SWİFT PANİĞİ BAŞLADI
Batılı müttefikler sonunda Rus bankalarını global ödeme sistemi SWİFT’ten çıkarmayı kabul etti. Rus oligarkların da finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışmalar sürüyor. Putin’e yakın güçlü Rusların ‘altın pasaport’ olarak nitelenen parayla vatandaşlık alması da engellenecek. Rusya’nın SWİFT’ten çıkarılması şimdiden paniğe yol açtı. Oteller yabancı müşterilerinden erken ödeme istemeye başladı.
ABD ve Avrupalı müttefikleri Rusya’ya karşı finansal açıdan en büyük koz olarak görülen yaptırımda evvelki gece nihayet muahede sağladı. Alman hükümet sözcüsü yaptığı açıklamada, atağın kelam konusu kurumları milletlerarası finansal sistemden çıkarmayı ve global operasyonlarını da büyük ölçüde kısıtlamayı amaçladığını belirtti. SWİFT, paranın süratle, hudut tanımadan bir yerden bir yere gönderilmesini sağlayan memleketler arası mali yapılanmanın ismi. Söz olarak da İngilizce, “Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication” yani “Küresel Bankalararası Finansal İrtibat Birliği”nin kısaltmasından oluşuyor. Alman sözcü, etkilenecek bankaların “uluslararası toplum tarafınca halihazırda yaptırım uygulanan tüm bankalar” olduğunu söylemiş oldu.
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de, müttefik ülkelerin Rus Merkez Bankası’nın varlıklarını felç ederek “savaş paralarını kullanan” Rusya’yı durduracağını belirtti. Von der Leyen, Rus oligarkların finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışacaklarını bildirdi. Batılı ülkeler ayrıyeten süreçleri dondurarak, merkez bankasının varlıklarını tasfiye etmesini önlemeyi de kabul ettiler. Gerek von der Leyen gerekse de Alman sözcü, atılan atakla Putin hükümetiyle bağlı varlıklı Rusların, “altın pasaport” olarak nitelenen, kendileri ve aileleri için parayla vatandaşlık alması kolaylılığının da önüne geçileceğini söylemiş oldu. Yaptırımlar, ABD, Birleşik Krallık, Avrupa Birliği ve Kanada tarafınca kabul edildi. Buna ek olarak, ülkeler Rus merkez bankasının ruble döviz kurunu milletlerarası finansal süreçlerle destekleme imkanlarını daha da kısıtlamaya karar verdiler.
Onaylanan yaptırımlar, Rusya’da ve Ukrayna’ya karşı savaşı destekleyen öteki yerlerdeki kişi ve kurumları da amaç alıyor. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da, “Öncelikle, seçilen Rus bankalarının SWIFT iletileşme sisteminden kaldırılmasını sağlamayı taahhüt ediyoruz. İkinci olarak, Rusya Merkez Bankası’nın memleketler arası rezervlerini, yaptırımlarımızın tesirini zayıflatacak biçimde kullanımını engelleyecek kısıtlayıcı tedbirler almayı taahhüt ediyoruz. Üçüncüsü, Ukrayna’daki savaşı ve Rus hükümetinin ziyanlı faaliyetlerini kolaylaştıran kişi ve kuruluşlara karşı hareket etmeyi taahhüt ediyoruz. Bilhassa, Rus hükümetine bağlı varlıklı Rusların ülkelerimiz vatandaşı bulunmasına ve finansal sistemlerimize erişmesine müsaade veren “sözde altın pasaportlar” olarak isimlendirilen vatandaşlık satışını sınırlamak için tedbirler almayı taahhüt ediyoruz” tabirleri yer aldı.
Birtakım Rus bankalarının Ukrayna harekâtına karşı yaptırım olarak SWIFT sisteminden çıkarılması sonucu daha sonrası bugün Rusya’da karmaşa bekleniyor. Kimi oteller yabancı müşterilerinden erken ödeme istedi. NBC News’un Moskova’da bulunan muhabiri Raf Sanchez otelinin hesabı erken kapatmak istediğini duyurdu. Sanchez, “Çünkü SWIFT yaptırımları devreye girdiğinde kredi kartlarının çalışıp çalışmayacağını bilmiyorlar” dedi.
Rusya Merkez Bankası’nın eski lider yardımcılarından Sergey Aleksaşenko ise Batı basınına demecinde, bugün Rus para piyasalarında ‘bir felaket olacağını’ söylemiş oldu. Aleksaşenko, “İşlemleri durduracaklarını düşünüyorum ve daha sonrasında da döviz kuru tıpkı Sovyet periyotlarındaki üzere yapay bir düzeyde sabitlenecektir” dedi.
YA ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI YA DA YAPTIRIMLAR
ABD Lideri Joe Biden, Rusya’ya karşı ellerindeki seçeneklerin Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatmak ya da Rusya’ya memleketler arası hukuku ihlal etmenin bedelini ödetmek olduğunu belirterek, bu ülkeye geniş çaplı yaptırımlar uyguladıklarını tabir etti. Biden, Brian Tyler Cohen’in Youtube kanalına verdiği röportajda, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına değindi. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e birinci kere yaptırım uyguladıklarını lisana getiren Biden, “Elimizde iki seçenek var, ya Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatıp Rusya ile büsbütün bir savaşa gideceğiz ya da memleketler arası hukuku ihlal eden bir ülkeye bedel ödeteceğiz.” dedi. Biden, kimsenin Rusya’ya karşı uyguladıkları ekonomik ve siyasi yaptırımların apansız sonuç vermesini beklemediğini, bu yaptırımların tesirlerinin uzun vadede görüleceğini kaydetti.
BEN OLSAM RUSYA SALDIRAMAZDI
Eski ABD Lideri Donald Trump, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı “dehşet verici” olarak nitelendirerek, kendisinin başkanlığı periyodunda Rusya’nın bu biçimde bir atağa kalkışmayacağını belirtti. Trump, Florida eyaletinde düzenlenen 2022 Muhafazakar Siyasi Aksiyon Konferansında (CPAC 2022) yaptığı konuşmada, Rusya’nın Ukrayna saldırısı konusunda değerlendirmelerde bulundu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy’nin Kiev’den ayrılmayarak “cesur” bir önder olduğunu gösterdiğini belirten Trump, “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı dehşet verici. Ukrayna halkı için dua ediyoruz. İlah hepsini kutsasın.” sözünü kullandı. Trump, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ABD Lideri Joe Biden’ın “zayıflığını” kullanarak Ukrayna’ya saldırdığını belirterek, “Putin, Biden ile davul çalar üzere oynuyor. her insanın anladığı üzere, 2020’de seçimlerimize hile karıştırılmasa ve ben yine lider olsaydım, bu fecî felaket asla yaşanmazdı.” dedi. Rusya’nın George W. Bush periyodunda Gürcistan’ı, Barack Obama devrinde ise Kırım’ı işgal ettiğini belirten Trump, “21. yüzyılda başkanlığı periyodunda Rusya’nın öbür bir ülkeyi işgal etmediği tek şahısım.” dedi. Trump, Putin’in “zeki” birisi olduğunu belirterek, “Asıl sorun şu ki bizim önderlerimiz aptal, aptal, aptal.” diye konuştu. Kendisinin başkanlığı periyodunda Ukrayna’ya verilen tanksavarları şu anda her insanın konuştuğunu tabir eden Trump, “Biz zeki bir ülkeydik, artık aptal bir ülkeyiz.” dedi.
400 BİNE YAKIN UKRAYNALI KOMŞU ÜLKELERE GEÇTİ
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı niçiniyle 368 bin kişinin komşu ülkelere geçtiğini bildirdi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Sözcüsü Shabia Mantoo, Ukrayna’daki sivillerin durumuna ait olarak ülke ortasında yerinden edilen bireylerin sayısına ait ellerinde çabucak hemen yeni sayı olmadığını söylemiş oldu. Şu anda yalnızca göçmenlerin sayısına ait güncellemeleri olduğunu belirten Mantoo, Ukrayna sonlarını geçerek komşu ülkelere sığınanların sayısının 368 bine ulaştığını kaydetti. Sözcü Shabia, evvelki gün yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının akabinde ülke ortasında 100 binden çok sivilin yerinden edildiğini, 116 bin sivilin de milletlerarası sonları geçerek komşu ülkelere sığındığını bildirmişti. Mantoo, “Uluslararası sonlara gerçek ve bu hudutlar içinde büyük hareketlilikler rapor ediliyor. Durum epeyce akıcı ve saat başı değişiyor.” tabirlerini kullanmıştı. BMMYK, Ukrayna’da durumun daha da tırmanması halinde 4 milyon kadar sivilin ülkeden kaçabileceği uyarısı yapıyor. BM ayrıyeten, Rusya’nın hücum başlatmış olduğu Ukrayna’da 64 sivilin öldüğünü, 176 sivilin yaralandığını bildirdi. Gerçek sayıların muhtemelen “önemli ölçüde daha yüksek” olduğu vurgulanan açıklamada, gelecek günlerde sivil kayıpların daha da artabileceği uyarısı yapıldı. “BM kuruluşları ve insani yardım ortakları, berbatlaşan güvenlik durumu niçiniyle operasyonlarını askıya almak zorunda kaldı.” sözü kullanılan açıklamada, BM kuruluşlarının durum müsaade verdiğinde Ukrayna’da kalmaya ve insani yardımları sürdürmeye kararlı olduğunun altı çizildi.
UKRAYNALI-RUS KÖKENLİ MODEL AMERİKALILARA SESLENDİ: BU KRİZ ASLINDA DEMOKRASİYE AKIN
Rusya’nın Ukrayna’ya hücumlarına şov dünyasından da reaksiyonlar geldi. Hem Rus tıpkı vakitte Ukrayna kökenine sahip Amerikalı model Elizabeth Pipko, Ukrayna’daki işgali ‘her yerde demokrasiye yapılan bir saldırı” olarak nitelendirdi. Pipko, Fox News aracılığıyla Ukrayna halkına yolladığı iletide “Ukraynalılar bilmelidir ki ben de mülteci kökenli bir Amerikalıyım. Rusya-Ukrayna krizi ABD halkına Ukrayna köklerini ve onlar için dua etmelerini hatırlatan bir olay. Bu olanları hak etmiyorlar. Dualarım onlarla. Gözü pek olmalarını lakin bununla birlikte inançta kalmalarını diliyorum” dedi.
Pipko, “Bütün ailem eski Sovyetler Birliği’nden olan birinci jenerasyon bir Amerikalıyım, bu yüzden şu anda olan her şeyle epeyce kuvvetli bir kontağım var. Ailemin üyeleri bölgenin her yerinden, Rusya’dan, Estonya’dan geliyor. Ayrıyeten Beyaz Rusya ve Ukrayna’dan. Beni ben yapan şeylerin birçok dünyanın o bölgesinden geldi” dedi.
New Yorklu olan Pipko, krizden binlerce kilometre uzakta yaşamasına karşın, tarihin bu yıkıcı anında niye tüm Amerikalıların tetikte kalması gerektiğini şu sözlerle anlattı: İnsanların ‘Bugün Rusya ve Ukrayna’da neler olup bittiğini niye umursayalım?’ diye sorduğunu duydum. ABD’ye füze krizi sırasında benzeri bir biçimde meydan okundu. Amerikalılar olarak ummamız ve beklememiz gereken şey, ülkemizin ve bu idarenin Kennedy idaresinin cüretine, yaratıcılığına ve kararlılığına ayak uydurabilmesi ve onlara yanlışsız cevap verebilmesidir.
Milano Moda Haftası’nda podyuma çıkan muhteşem model kardeşler Bella (25) ile Gigi Hadid (26), Ukrayna’da yaşanan savaş hakkında açıklamalarda bulundu Gigi, “Kalbim Ukrayna için acıyor. Putin’in hücumları, dünyadaki tüm demokratik ülkeler için tehdittir ve durdurulmalıdır. Barış, barış, barış” yazdı. Bella da birebir bildirisi yayınladı ve tüm gün Ukrayna’ya yardım etmek isteyenler için dayanışma ayrıntıları paylaştı.
RUS VE UKRAYNA HEYETLERİ ORTASINDA ÖN ŞARTSIZ PRİPYAT TEPESİ
Avrupa ülkeleri hava alanlarını Rus uçaklarına kapattı. Almanya ve Hollanda, Kiev’e Stinger füzeleri göndereceğini duyurdu. Batı bloku birtakım Rus bankalarını global ödeme sisteminden çıkarma sonucu aldı. Putin nükleer kuvvetleri en üst alarm düzeyine geçirdi. Kritik süreçte müzakere mutabakatı da çıktı. Rusya ve Ukrayna heyetlerinin, Ukrayna-Belarus hududundaki Pripyat ırmağı bölgesinde ön şartsız görüşeceği duyuruldu.
KİEV VE HARKİV’DE SERT DİRENİŞ
Rusya’nın ABD ve NATO’yla yaşadığı tansiyonda yeni bir perde açarak başlatmış olduğu Ukrayna operasyonu beşinci gününe girerken dünya dün sabaha Kiev, Harkiv ve Luhansk’ta petrol depoları ile doğalgaz sınırlarının vurulduğu haberleriyle uyandı. Ukrayna’nın ikinci büyük kenti olan ve ülkenin kuzeydoğusunda bulunan Harkiv’de Rus askerleri ile Ukrayna ordusu içinde ağır çatışmalar yaşandı. Harkiv Valisi Oleh Synyehubov, Telegram uygulaması üzerinden yaptığı açıklamada, “Harkiv’in denetimi büsbütün bizde. Silahlı kuvvetler, polis ve savunma güçleri çalışıyor ve kent düşmandan büsbütün temizleniyor.” sözünü kullandı. Bu ortada Luhansk’taki ayrılıkçılar, Rovenky kasabasında bir petrol deposunun ise Ukrayna ordusu tarafınca amaç alındığını duyurdu. Harkiv’de de da bir doğalgaz boru çizgisinin vurulduğu belirtildi. Yetkililer, Rusya’nın hatta atak düzenlediğini deklare etti. Deponun KLO şirketine ilişkin olduğu ve çalışanların tesisi oldukcatan terk ettiği belirtilirken, ölen olmadığı düşünülüyor. Lakin Belediye Lideri Balasinovich, “Çevreye devasa bir tesiri olacak” dedi. Yetkililer zehirli duman uyarısı yaptı. Halktan pencerelerini kapatmaları istendi; biroldukça kişi sığınaklara ve metro istasyonlarına sığındı. Kiev’in 30 kilometre güneybatısındaki Vasylkiv kasabasındaki bir petrol deposunun vurulması daha sonrasında yangın çıktı. Kasabanın belediye lideri Natalia Balasinovich, Rusya’nın Rus füzelerinin bölgedeki bir hava üssünün ana pistinin güneybatısındaki petrol deposunu maksat aldığını belirterek, “Düşman her şeyi yok etmek istiyor” dedi. Toplumsal medyada paylaşılan imgelerde, depodan yükselen duman görülüyor. Ukrayna Genelkurmayı, ülkeye “Belarus topraklarında bulunan bir Rus Tu-22 stratejik bombardıman uçağından fırlatılan bir cruise füzesini düşürdüklerini” deklare etti. Bu ortada Ukrayna’daki Belarus vatandaşlarının tacize uğradığını belirten Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko, bu durumun devam etmesinin kendilerini de Ukrayna’ya ‘özel bir operasyon düzenlemeye itebileceğini’ söylemiş oldu. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Anna Malyar, ülkesine saldıran Rus güçlerinin yaklaşık 4300 asker, 27 uçak, 26 helikopter, 146 tank, 706 zırhlı araç, 49 top ve 2 gemi kaybettiğini deklare etti.
NÜKLEER CAYDIRICI GÜÇLERİ ALARMA GEÇİRME BUYRUĞU
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ‘NATO ülkelerinden gelen saldırgan açıklamaların akabinde orduya, nükleer caydırıcı güçleri yüksek alarma geçirme buyruğu verdiği’ belirtildi. Putin devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında, “Gördüğünüz üzere, Batılı ülkeler ekonomik açıdan ülkemize karşı yalnızca dostça olmayan tedbirler – her insanın güzel bildiği yasadışı yaptırımları kast ediyorum- almakla kalmıyor; beraberinde önde gelen NATO üyelerinin üst seviye yetkilileri ülkemize karşı saldırgan açıklamalar yapıyor. Bu niçinle Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’na, Rus ordusunun caydırıcılık güçlerini özel savaş nazaranvi rejimine geçirmelerini emrediyorum”” dedi. Putin’in ‘nükleer emri’, nükleer silahları da içeren birliklerin alarma geçirilmesi manasına geliyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO’nun Rusya’yı kendi güvenliği için “kaçınılmaz” bir tehdit olarak görmediğini, lakin aksiyonlarının gözle görülür biçimde daha agresif hale geldiğini savundu. CNN kanalına konuşan Stoltenberg, Putin’in nükleer caydırıcı güçleri alarma geçirme sonucuna ait ise “Bu, tehlikeli bir retorik, durumun ciddiyetini gösteriyor. NATO Rusya ile savaş istemiyor; bu bir savunma ittifakıdır” tabirlerini kullandı. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Putin’in nükleer caydırıcı kuvvetleri alarma geçirmesine reaksiyon göstererek bu adımı ‘kabul edilemez bir tırmandırma’ olarak niteledi. Thomas-Greenfield, “Bu karar, Putin’in savaşı hiç bir biçimde kabul edilemez bir halla tırmandırmaya devam ettiği manasına geliyor” dedi. ABD’li elçi, Putin’in ‘mümkün olan en kuvvetli biçimde önlenmeye devam edilmesi gerektiğini’ söylemiş oldu.
HERKES DAVETLİ: UKRAYNA LEJYONERLERİ ORDUSU KURUYOR
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya ordusuna karşı ‘yurtharicinden gelecek gönüllülerle memleketler arası lejyon’ oluşturacaklarını söylemiş oldu. Ukrayna Devlet Başkanlığı’nın resmi sitesinden yapılan açıklamada Zelenskiy, “Bu, ülkemize verdiğiniz dayanağın kilit değerdeki ispatı olacak” dedi. Açıklamada, “Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, dünyanın tüm vatandaşlarına, Ukrayna’nın, barışın ve demokrasinin dostlarına sesleniyor. Ukrayna’nın, Avrupa’nın ve dünyanın savunmasına katılmak isteyen herkes gelip Rus savaş suçlularına karşı Ukraynalıların yanında savaşabilir. Ukrayna Topraklarının Savunulması için Memleketler arası Lejyon ismi altında, yabancılardan oluşan farklı bir birlik kuruluyor. Barış ismine bulunabileceğiniz en büyük katkı bu” denildi. Açıklamada, Ukrayna’da 2016 yılında kabul edilen yasa uyarınca yabancıların istekli olarak ülkenin ordusuna katılabildiği hatırlatıldı. Kiev’de bulunduğunu ve savaşın ön saflarında yer aldığını fotoğraf ve görüntülerle gösteren Zelenskiy, “Bu lejyon birliği, ülkemize takviye için kritik bir değere sahip” dedi. Öte yandan Zelenskiy açıklamasında Rusya’nın intikam almak için bu saldırıyı gerçekleştirdiğini duyururken, Moskova ordusunun Ukrayna kentlerine olan saldırıyı artıracağını lisana getirdi.
İNGİLTERE’DEN SAVAŞMAK İSTEYEN VATANDAŞLARINA DAYANAK
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, “eğer yapmak istedikleri buysa” Ukrayna’da savaşacak İngiliz vatandaşlarını “kesinlikle” desteklediğini bildirdi. Truss, Rusya’nın Ukrayna saldırısına ait BBC’ye yaptığı açıklamada, “Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, yurt haricinden insanların milletlerarası bir güce katılmalarını istedi. Bunu destekliyor musunuz?” sorusuna, şu karşılığı verdi: “Destekliyorum ve şüphesiz bu, insanların kendi karar verebilecekleri bir şey. Ukrayna halkı, yalnızca Ukrayna için değil, tüm Avrupa için, özgürlük ve demokrasi için savaşıyor zira Putin’in meydan okuduğu şey bu. Mutlaka, şayet beşerler bu çabayı desteklemek istiyorlarsa, bunu yapmaları için onları desteklerim.” Muhabirin, “Yani İngiltere’den Ukrayna’ya savaşa yardım için giden insanları destekliyorsunuz?” sorusu üzerine Truss, “Kesinlikle, şayet yapmak istedikleri buysa.” dedi.
SİVİL DİRENİŞE KATILANLAR İÇİN REHBER YAYINLANDI
Rusya’nın Ukrayna hücumunda beşinci güne girilirken, Ukrayna ordusu, sivil direniş hareketine katılan vatandaşlar için bir rehber yayınladı. Rehberde, “Silahınız yahut mühimmatınız olsun ya da olmasın, mümkün olan tüm gayret yollarını ve araçlarını kullanın” denildi. Halktan şunlar istendi:
* Yol işaretlerini sökün Hareketi imkansız kılmak için ağaçları devirin
* Mesken üretimi yangın çıkarıcı aygıtları faal olarak kullanın
* Kilit ulaşım merkezlerini tahrip edin
* Gece yahut alacakaranlıkta daha faal olun
Ukrayna, Cumhurbaşkanı Zelenskiy’nin sonucuyla 18-60 yaş içindeki şahısları yedek olarak Ukrayna ordusuna çağırmaya başlamış ayrıyeten tüm vatandaşlara silah dağıtılacağı açıklanmıştı.
PUTİN’İN HESABI ZORA GİRDİ
2008’de Gürcistan, 2014’te ise Kırım’da kısa müddette istediğini elde eden Rus başkanın Ukrayna’da çabuk zafer beklentisi giderek zora giriyor. Dev askeri gücüne güvenen Putin’in saldırganlığına karşı dünya kamuoyu bu sefer büyük bir kararlılık gösterdi. Başta SWIFT olmak üzere hayli sert yaptırımlar devreye girerken, Batı ülkelerinden Ukrayna’ya önemli askeri ve mali yardım akmaya başladı. Ülkelerin hava alanını kapattığı Rusya hudutlarına hapsoldu. Rus halkı da savaşa karşı sesini giderek yükseltiyor.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in eski Sovyet imparatorluğunu canlandırma isteğini açıkça söylemiş olduği konuşmasının akabinde Ukrayna’ya işgali başlatması bu sefer dünya kamuoyunda görülmemiş bir infiale yol açtı. 2008’de Gürcistan’ın NATO üyesi olma talebine karşılık birkaç gün süren askeri bir operasyonla istediğini alan, 2014’te ise Ukrayna’dan Kırım’ı kopardıktan daha sonra etkisiz kimi yaptırımlar haricinde reaksiyon görmeyen Putin bu kere giderek büyüyen bir memleketler arası izolasyon kararı parya statüsüne düşüyor. Ukrayna’daki işgaline ‘operasyon’ deyip kısa müddette Kiev’de denetimi ele geçirmeye çalışan Putin beklemediği bir askeri direnişle karşı karşıya kaldı. ABD ve Avrupa’nın çelişen çıkarları ile kendisine karşı tam bir ittifak sergileyemeceği tarafındaki beklentisi de boşa çıkan Putin’e Macaristan’daki büyük müttefiki Viktor Orban bile sırt çevirdi. Putin’in Ukrayna ile müzakere masasına oturmaya çalışması da inisiyatifi kaybettiğine yoruldu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy’in danışmanı Oleksiy Arestovych, ‘Rusya’nın inisiyatifi kaybettiğini ve görüşmeler için Belarus’a heyet göndermesinin bu durumu teyit ettiğini’ söylemiş oldu. Rusya’nın güneye yanlışsız ilerleyemediği yorumu yapan danışman, ülkenin ikinci büyük kenti Harkiv’e giren Rus araçlarının yarısını imha ettiklerini ve Kiev’in batısındaki durumu denetim altında tuttuklarını söylemiş oldu. Guardian gazetesinde bir tahlile göre Putin’e en büyük dayanağı veren Çin bile Rus önderin aksiyonları konusunda kuşkulu bir pozisyonda. Çünkü dünya ekonomisindeki istikrara epeyce kıymet veren Pekin’de şimdiden Putin’e şartsız dayanak verme eğiliminin kelam konusu olmadığı değerlendirmesi yapılıyor. Rus işgaline karşı kararlı ve sert bir direniş gösteren Ukrayna’ya askeri ve mali yardım akıyor:
ALMANYA’DAN 1000 TANKSAVAR VE 500 STİNGER FÜZESİ
Alman hükümeti dün Ukrayna silahlı kuvvetlerini desteklemek için ordu stoklarından 1000 tanksavar ve 500 Stinger füzesi gönderme sonucu aldı. Başbakan Olaf Scholz, “Bu, savaş daha sonrası sistemimizi tehdit ediyor. Bu durumda Putin’in işgalci ordusuna karşı elimizden geldiği kadar Ukrayna’nın kendisini savunmasına dayanak olmak nazaranvimizdir. Almanya Ukrayna’nın yanındadır.” görüşünü paylaştı. Hükümetin, Ukrayna’ya silah göndermesi ülke siyasetinde politika değişikliği manasına geliyor. Almanya savaş ve kriz bölgelerine silah vermeyi reddediyordu. Almanya, Rusya’nın SWIFT sisteminden kısmen çıkarılmasına da yeşil ışık yaktı.
BEYAZ SARAY’DAN 6,4 MİLYAR DOLARLIK FON
Beyaz Saray’ın, Rusya’nın saldırısı ile karşı karşıya olan Ukrayna’ya yardım için Kongreden 6,4 milyar dolarlık ek fonu onaylamasını talep ettiği açıklandı. Yetkililer bu fonun 2,9 milyar dolarının Ukrayna’ya insani yardım ile Ukrayna, Polonya ve Baltık ülkelerine güvenlik yardımı için ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD Memleketler arası Kalkınma Ajansına aktarılacağını bildirdi.
FRANSA ASKERİ EKİPMAN GÖNDERECEK
Fransa, Rusya’ya yönelik ekonomik ve finansal yaptırımları güçlendireceğini ve Ukrayna’ya daha fazla askeri ekipman ve yakıt göndereceğini duyurdu. Ayrıyeten Avrupa ve ABD ile uyum halinde Rusya’ya yönelik ekonomik ve finansal yaptırımları güçlendirme sonucu alındığı, Rus yetkililerin ülkedeki banka hesaplarına el konulacağı bildirildi. Açıklamada, Avrupalı ortaklarla SWIFT konusunda yeni tedbirlerin de alınabileceği söz edildi.
Yunanistan’ın Ukrayna’ya Polonya üzerinden askeri gereç ve insani yardım göndereceği bildirildi. Yunan hükümetinden yapılan açıklamada, “Yunanistan, Ukrayna’nın talebine cevaben, NATO ve Avrupa Birliği’ndeki (AB) müttefikleriyle istişare ederek ve güç durumdaki Ukrayna halkına dayanışma göstererek, gün ortasında Polonya’ya ulaşmak üzere 2 C-130 ile askeri gereç gönderecek.” sözü kullanıldı.
DÜNYA HAVA ALANINI KAPATIYOR
Dünyada hava alanlarının Rusya’ya kapatan ülkelerin sayısı giderek artıyor. Fransa, Almanya, Avusturya, Polonya, İrlanda, İngiltere, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Romanya, Bulgaristan, Danimarka, İsveç ve İzlanda hava alanlarını kapatan ülkeler oldu. Rusya da cevaben İngiltere, Bulgaristan, Çekya, Polonya ve Romanya’ya hava alanını kapatmıştı.
JUDO’DAN BİLE DIŞLANDI
Memleketler arası Judo Federasyonu, Rusya Devlet Lideri Putin’in fahri başkanlığını askıya aldı. Siyah jenerasyon sahibi olan 69 yaşındaki Putin’in, judo hakkında bir kitabı da bulunuyor.
MÜZAKERE MASASI HUDUTTA KURULDU
Rusya’nın müzakere masasını, işgale topraklarını açan Belarus’ta kurmak istemesine karşı çıkan Ukrayna Cumhurbaşkanı, İstanbul da dahil olmak üzere diğer kentlerde müzakereler için açık kapı bıraktı. Zelenskiy ile Belarus önderi içindeki telefon diplomasisi sonunda Rus heyetiyle Belarus hududunda ön şartsız görüşme onaylandı.
Ukrayna’da çatışmalar şiddetlenirken ummadığı bir direnişle karşılaşan Rus tarafı tehditlerini sürdürse de bir yandan müzakere masasını kurmaya çalışmak için uğraştı. Fakat Kiev, topraklarını atak için Rus askerlerine açan Belarus’ta görüşme masasına oturmak istemedi. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya ile müzakereler için, ülkesine atakların yapıldığı Belarus yerine İstanbul, Varşova, Bakü, Bratislava yahut Budapeşte’yi önerdiğini söylemiş oldu. Zelenskiy, ülkelerine Belarus topraklarından atak yapılmamış olsaydı müzakereler için Minsk’i kabul edebileceklerini belirterek Belarus’un tarafsız olduğu devirde bir fazlaca defa orda müzakere gerçekleştirdiklerine dikkati çekti. Gün ortasında müzakere pazarlığı sürdü. Bu ortada Putin’in Danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlığındaki heyet, Belarus’un Gomel kentine gelerek Ukrayna heyetini beklemeye başladı. Zelenskiy, mühletin dbulunmasına az bir süre kala yaptığı açıklamada, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ile telefonda görüştüğünü duyurdu.Ardından Rus heyetiyle Belarus hududunda, ön şartsız görüşme yapılacağını duyurdu. Zelenskiy, “Ukrayna heyetinin, Ukrayna-Belarus hududundaki Pripyat ırmağı bölgesinde Rus heyetiyle ön şartsız olarak görüşme konusunda anlaştık.” tabirlerini kullandı. Lukaşenko’nun Belarus’ta Ukrayna heyetinin güvenliğine ait garanti verdiğini belirten Zelenskiy, “Lukaşenko, Ukrayna heyetinin seyahat, müzakere ve dönüşleri esnasında Belarus topraklarındaki bütün uçak, helikopter ve roketlerin yerde kalması konusunda sorumluluğu üstlendi.” Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ise “Biz Rusya’nın ne diyeceğini dinlemek için görüşeceğiz. Rus askerlerinin ülkemizden nasıl çıkarılacağını konuşacağız. Rus ordusu peş peşe yenilgi yaşadıktan daha sonra bize ön koşulsuz görüşme yapabileceklerini bildirdiler. Bu şimdiden Ukrayna için bir zaferdir.” diye konuştu.
RUSYA’DA SWİFT PANİĞİ BAŞLADI
Batılı müttefikler sonunda Rus bankalarını global ödeme sistemi SWİFT’ten çıkarmayı kabul etti. Rus oligarkların da finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışmalar sürüyor. Putin’e yakın güçlü Rusların ‘altın pasaport’ olarak nitelenen parayla vatandaşlık alması da engellenecek. Rusya’nın SWİFT’ten çıkarılması şimdiden paniğe yol açtı. Oteller yabancı müşterilerinden erken ödeme istemeye başladı.
ABD ve Avrupalı müttefikleri Rusya’ya karşı finansal açıdan en büyük koz olarak görülen yaptırımda evvelki gece nihayet muahede sağladı. Alman hükümet sözcüsü yaptığı açıklamada, atağın kelam konusu kurumları milletlerarası finansal sistemden çıkarmayı ve global operasyonlarını da büyük ölçüde kısıtlamayı amaçladığını belirtti. SWİFT, paranın süratle, hudut tanımadan bir yerden bir yere gönderilmesini sağlayan memleketler arası mali yapılanmanın ismi. Söz olarak da İngilizce, “Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication” yani “Küresel Bankalararası Finansal İrtibat Birliği”nin kısaltmasından oluşuyor. Alman sözcü, etkilenecek bankaların “uluslararası toplum tarafınca halihazırda yaptırım uygulanan tüm bankalar” olduğunu söylemiş oldu.
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de, müttefik ülkelerin Rus Merkez Bankası’nın varlıklarını felç ederek “savaş paralarını kullanan” Rusya’yı durduracağını belirtti. Von der Leyen, Rus oligarkların finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışacaklarını bildirdi. Batılı ülkeler ayrıyeten süreçleri dondurarak, merkez bankasının varlıklarını tasfiye etmesini önlemeyi de kabul ettiler. Gerek von der Leyen gerekse de Alman sözcü, atılan atakla Putin hükümetiyle bağlı varlıklı Rusların, “altın pasaport” olarak nitelenen, kendileri ve aileleri için parayla vatandaşlık alması kolaylılığının da önüne geçileceğini söylemiş oldu. Yaptırımlar, ABD, Birleşik Krallık, Avrupa Birliği ve Kanada tarafınca kabul edildi. Buna ek olarak, ülkeler Rus merkez bankasının ruble döviz kurunu milletlerarası finansal süreçlerle destekleme imkanlarını daha da kısıtlamaya karar verdiler.
Onaylanan yaptırımlar, Rusya’da ve Ukrayna’ya karşı savaşı destekleyen öteki yerlerdeki kişi ve kurumları da amaç alıyor. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da, “Öncelikle, seçilen Rus bankalarının SWIFT iletileşme sisteminden kaldırılmasını sağlamayı taahhüt ediyoruz. İkinci olarak, Rusya Merkez Bankası’nın memleketler arası rezervlerini, yaptırımlarımızın tesirini zayıflatacak biçimde kullanımını engelleyecek kısıtlayıcı tedbirler almayı taahhüt ediyoruz. Üçüncüsü, Ukrayna’daki savaşı ve Rus hükümetinin ziyanlı faaliyetlerini kolaylaştıran kişi ve kuruluşlara karşı hareket etmeyi taahhüt ediyoruz. Bilhassa, Rus hükümetine bağlı varlıklı Rusların ülkelerimiz vatandaşı bulunmasına ve finansal sistemlerimize erişmesine müsaade veren “sözde altın pasaportlar” olarak isimlendirilen vatandaşlık satışını sınırlamak için tedbirler almayı taahhüt ediyoruz” tabirleri yer aldı.
Birtakım Rus bankalarının Ukrayna harekâtına karşı yaptırım olarak SWIFT sisteminden çıkarılması sonucu daha sonrası bugün Rusya’da karmaşa bekleniyor. Kimi oteller yabancı müşterilerinden erken ödeme istedi. NBC News’un Moskova’da bulunan muhabiri Raf Sanchez otelinin hesabı erken kapatmak istediğini duyurdu. Sanchez, “Çünkü SWIFT yaptırımları devreye girdiğinde kredi kartlarının çalışıp çalışmayacağını bilmiyorlar” dedi.
Rusya Merkez Bankası’nın eski lider yardımcılarından Sergey Aleksaşenko ise Batı basınına demecinde, bugün Rus para piyasalarında ‘bir felaket olacağını’ söylemiş oldu. Aleksaşenko, “İşlemleri durduracaklarını düşünüyorum ve daha sonrasında da döviz kuru tıpkı Sovyet periyotlarındaki üzere yapay bir düzeyde sabitlenecektir” dedi.
YA ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI YA DA YAPTIRIMLAR
ABD Lideri Joe Biden, Rusya’ya karşı ellerindeki seçeneklerin Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatmak ya da Rusya’ya memleketler arası hukuku ihlal etmenin bedelini ödetmek olduğunu belirterek, bu ülkeye geniş çaplı yaptırımlar uyguladıklarını tabir etti. Biden, Brian Tyler Cohen’in Youtube kanalına verdiği röportajda, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına değindi. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e birinci kere yaptırım uyguladıklarını lisana getiren Biden, “Elimizde iki seçenek var, ya Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatıp Rusya ile büsbütün bir savaşa gideceğiz ya da memleketler arası hukuku ihlal eden bir ülkeye bedel ödeteceğiz.” dedi. Biden, kimsenin Rusya’ya karşı uyguladıkları ekonomik ve siyasi yaptırımların apansız sonuç vermesini beklemediğini, bu yaptırımların tesirlerinin uzun vadede görüleceğini kaydetti.
BEN OLSAM RUSYA SALDIRAMAZDI
Eski ABD Lideri Donald Trump, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı “dehşet verici” olarak nitelendirerek, kendisinin başkanlığı periyodunda Rusya’nın bu biçimde bir atağa kalkışmayacağını belirtti. Trump, Florida eyaletinde düzenlenen 2022 Muhafazakar Siyasi Aksiyon Konferansında (CPAC 2022) yaptığı konuşmada, Rusya’nın Ukrayna saldırısı konusunda değerlendirmelerde bulundu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy’nin Kiev’den ayrılmayarak “cesur” bir önder olduğunu gösterdiğini belirten Trump, “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı dehşet verici. Ukrayna halkı için dua ediyoruz. İlah hepsini kutsasın.” sözünü kullandı. Trump, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ABD Lideri Joe Biden’ın “zayıflığını” kullanarak Ukrayna’ya saldırdığını belirterek, “Putin, Biden ile davul çalar üzere oynuyor. her insanın anladığı üzere, 2020’de seçimlerimize hile karıştırılmasa ve ben yine lider olsaydım, bu fecî felaket asla yaşanmazdı.” dedi. Rusya’nın George W. Bush periyodunda Gürcistan’ı, Barack Obama devrinde ise Kırım’ı işgal ettiğini belirten Trump, “21. yüzyılda başkanlığı periyodunda Rusya’nın öbür bir ülkeyi işgal etmediği tek şahısım.” dedi. Trump, Putin’in “zeki” birisi olduğunu belirterek, “Asıl sorun şu ki bizim önderlerimiz aptal, aptal, aptal.” diye konuştu. Kendisinin başkanlığı periyodunda Ukrayna’ya verilen tanksavarları şu anda her insanın konuştuğunu tabir eden Trump, “Biz zeki bir ülkeydik, artık aptal bir ülkeyiz.” dedi.
400 BİNE YAKIN UKRAYNALI KOMŞU ÜLKELERE GEÇTİ
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı niçiniyle 368 bin kişinin komşu ülkelere geçtiğini bildirdi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Sözcüsü Shabia Mantoo, Ukrayna’daki sivillerin durumuna ait olarak ülke ortasında yerinden edilen bireylerin sayısına ait ellerinde çabucak hemen yeni sayı olmadığını söylemiş oldu. Şu anda yalnızca göçmenlerin sayısına ait güncellemeleri olduğunu belirten Mantoo, Ukrayna sonlarını geçerek komşu ülkelere sığınanların sayısının 368 bine ulaştığını kaydetti. Sözcü Shabia, evvelki gün yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının akabinde ülke ortasında 100 binden çok sivilin yerinden edildiğini, 116 bin sivilin de milletlerarası sonları geçerek komşu ülkelere sığındığını bildirmişti. Mantoo, “Uluslararası sonlara gerçek ve bu hudutlar içinde büyük hareketlilikler rapor ediliyor. Durum epeyce akıcı ve saat başı değişiyor.” tabirlerini kullanmıştı. BMMYK, Ukrayna’da durumun daha da tırmanması halinde 4 milyon kadar sivilin ülkeden kaçabileceği uyarısı yapıyor. BM ayrıyeten, Rusya’nın hücum başlatmış olduğu Ukrayna’da 64 sivilin öldüğünü, 176 sivilin yaralandığını bildirdi. Gerçek sayıların muhtemelen “önemli ölçüde daha yüksek” olduğu vurgulanan açıklamada, gelecek günlerde sivil kayıpların daha da artabileceği uyarısı yapıldı. “BM kuruluşları ve insani yardım ortakları, berbatlaşan güvenlik durumu niçiniyle operasyonlarını askıya almak zorunda kaldı.” sözü kullanılan açıklamada, BM kuruluşlarının durum müsaade verdiğinde Ukrayna’da kalmaya ve insani yardımları sürdürmeye kararlı olduğunun altı çizildi.
UKRAYNALI-RUS KÖKENLİ MODEL AMERİKALILARA SESLENDİ: BU KRİZ ASLINDA DEMOKRASİYE AKIN
Rusya’nın Ukrayna’ya hücumlarına şov dünyasından da reaksiyonlar geldi. Hem Rus tıpkı vakitte Ukrayna kökenine sahip Amerikalı model Elizabeth Pipko, Ukrayna’daki işgali ‘her yerde demokrasiye yapılan bir saldırı” olarak nitelendirdi. Pipko, Fox News aracılığıyla Ukrayna halkına yolladığı iletide “Ukraynalılar bilmelidir ki ben de mülteci kökenli bir Amerikalıyım. Rusya-Ukrayna krizi ABD halkına Ukrayna köklerini ve onlar için dua etmelerini hatırlatan bir olay. Bu olanları hak etmiyorlar. Dualarım onlarla. Gözü pek olmalarını lakin bununla birlikte inançta kalmalarını diliyorum” dedi.
Pipko, “Bütün ailem eski Sovyetler Birliği’nden olan birinci jenerasyon bir Amerikalıyım, bu yüzden şu anda olan her şeyle epeyce kuvvetli bir kontağım var. Ailemin üyeleri bölgenin her yerinden, Rusya’dan, Estonya’dan geliyor. Ayrıyeten Beyaz Rusya ve Ukrayna’dan. Beni ben yapan şeylerin birçok dünyanın o bölgesinden geldi” dedi.
New Yorklu olan Pipko, krizden binlerce kilometre uzakta yaşamasına karşın, tarihin bu yıkıcı anında niye tüm Amerikalıların tetikte kalması gerektiğini şu sözlerle anlattı: İnsanların ‘Bugün Rusya ve Ukrayna’da neler olup bittiğini niye umursayalım?’ diye sorduğunu duydum. ABD’ye füze krizi sırasında benzeri bir biçimde meydan okundu. Amerikalılar olarak ummamız ve beklememiz gereken şey, ülkemizin ve bu idarenin Kennedy idaresinin cüretine, yaratıcılığına ve kararlılığına ayak uydurabilmesi ve onlara yanlışsız cevap verebilmesidir.
Milano Moda Haftası’nda podyuma çıkan muhteşem model kardeşler Bella (25) ile Gigi Hadid (26), Ukrayna’da yaşanan savaş hakkında açıklamalarda bulundu Gigi, “Kalbim Ukrayna için acıyor. Putin’in hücumları, dünyadaki tüm demokratik ülkeler için tehdittir ve durdurulmalıdır. Barış, barış, barış” yazdı. Bella da birebir bildirisi yayınladı ve tüm gün Ukrayna’ya yardım etmek isteyenler için dayanışma ayrıntıları paylaştı.