Offshore hesaplarına milyarlarca dolar kaçırmışlar Pandora Papers ismi verilen evraklarda ortalarında Ürdün Hükümdarı II. Abdullah, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesi, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair üzere biroldukca dünya önderi ve ünlünün vergi cennetlerinde bulunan hesaplarına ait bilgiler aktarılıyor.
Dokümanlarda ayrıyeten Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Brezilya ve öteki ülkelerden 130 milyarderin hesaplarına ait detaylara da yer verildi.
Tüm dünyada eş vakitli olarak yayınlanan ve Deutsche Welle’nin incelediği Pandora Papers evrakları Türkiye’den de Rönesans Holding ile ilgili çarpıcı savları gündeme getirdi.
Son beş yılda yaklaşık 16 milyar liralık 10 ihale alan Rönesans Holding; Pandora Papers evraklarına nazaran vatandaşların vergileriyle ödenen kamu projelerinden elde ettiği kârların bir kısmını vergiden kaçınmak için Britanya Virjin Adaları’na aktarıyor. Dokümanlarda Ayşe Ilıcak’ın, Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. isimli iki şirket kurduğu sav ediliyor.
İki şirket de Rönesans Holding‘in üstlendiği Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın inşaatı devam ederken 17 Mart 2014’te kuruluyor. İkisinin de İsviçre’de faaliyet göstereceği belirtiliyor. Şirketlerin sermaye kaynağı da Rönesans Holding’in çalışma alanları olan “inşaat, gayrimenkul ve güç üretimi kesimlerinde faaliyet gösteren aile şirketi” olarak kayıtlara geçiyor.
Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) yeni projesi Pandora Papers, 35 ülkenin eski ve yeni başkanı, 330’dan fazla siyasetçi ve üst seviye kamu bakılırsavlisinin, gelirlerini vergi cennetlerine aktarıp sorumlu oldukları ülkelerde ‘vergiden kaçındıklarını’ gösteriyor.
İŞTE O İSİMLER KİMİLERİ:
Kral II. Abdullah – Ürdün
Ürdün Hükümdarı II. Abdullah ülkesinde ve bütün Arap dünyasında insanların fakirliği, işsizliği ve yolsuzlukları protesto etmek için sokaklara döküldüğü “Arap Baharı” sırasında offshore firmaları üzerinden Malibu’da toplam 68 milyon dolar pahasında üç adet malikane satın alıyor.
Andrej Babis – Çek Cumhuriyeti
Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis de dokümanlarda yerini alıyor. Sızıntılar, Babis’in de, tıpkı savaş açtığı beşerler üzere, offshore firmalar üzerinden Fransız Rivierası’nda iki havuzlu ve sinema salonlu 22 milyon dolarlık bir malikaneyi aldığını ortaya koyuyor.
Paulo Guedes – Brezilya
Dokümanlarda Brezilya Devlet Lideri Jair Bolsonaro tarafınca 2019 yılında iktisat bakanlığına getirilen Paulo Guedes’in 2014 yılında kurulmuş olan bir offshore firmasının hissedarı ve yöneticisi olduğu ortaya çıktı. beraberinde kızının da ortak hissedar ve yönetici yardımcısı olduğu görülen evraklara nazaran, Guedes’in eşi de 2015 yılında hissedar olarak şirketteki yerini alıyor. Halihazırda Guedes’in firmada faal bir rolü olup olmadığı ise net değil.
Tony Blair – Büyük Britanya
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair siyasi ömrü boyunca vergi kaçıranlarla savaşmanın değerine dikkat çekti. Fakat son sızıntılar Blair’in eşiyle birlikte, bir offshore emlak şirketi aracılığıyla Bahreyn Sanayi ve Turizm Bakanı Zayed bin Rashid el-Zayani’nin ailesinden 8,8 milyon dolarlık bir bina satın aldığını ortaya koyuyor. Binayı direkt kendileri almak yerine, offshore firması üzerinden aldıkları için Blair ailesi toplam 400.000 dolarlık emlak vergisi ödemekten kurtuluyor.
Hem Blairler tıpkı vakitte el-Zayaniler, süreç sırasından birbirlerinden haberdar olmadıklarını belirtirken, Cherie Blair, kocası Tony’nin süreçte yer almadığını kaydetti. Şirket artık kapalı.
Dominique Strauss-Kahn – Fransa
Eski Fransa Maliye Bakanı ve Milletlerarası Para Fonu Lideri (IMF) Lideri Dominique Strauss-Kahn’ın cumhurbaşkanlığı adaylığına gerçek giden siyasi mesleği, 2011 yılında patlak veren skandalla sona erince vergi muafiyeti mutabakatı yaptığı Fas’a taşındı ve burada milyonlarca dolar fiyat karşılığında Rus ve Çin firmalarına danışmanlık hizmeti vermeye başladı.
Sızdırılan dokümanlarda Kahn’ın, Fas’taki vergi muafiyeti mutabakatı bitince, yüksek hasılatının vergisinden kaçınmak için 2018 yılında Birleşik Arap Emirlikleri’nde bir danışmanlık firması kurduğu ortaya çıktı. Kahn, sorulara yanıt vermedi.
Uhuru Kenyatta – Kenya
Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta ve ailesi Afrika’nın en zenginlerinden. Pandora Papers’a göre en az yedi adet offshore firması olan Kenyatta, 30 milyon dolarlık mal varlığını vergi cennetlerinde tutuyor.
Denis Sassou-Nguesso – Kongo
Pandora Papers, hayatının yarısından fazlasını Kongo Devlet Lideri olarak geçiren Denis Sassou-Nguesso hakkındaki bilinmeyen gerçekleri de gün yüzüne çıkardı. Sızıntılar yardımıyla Sassou-Nguesso’nun, Inter African Investment Ltd. şirketinin sahibi olduğu ve bu sahipliği gizlemek için farklı offshore firmalar kullandığı ortaya çıktı.
Muhammed bin Raşid el-Mektum – Dubai
Dubai Buyruğu ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başbakanı Muhammed bin Raşid el-Mektum, Ortadoğu’nun en kuvvetli isimlerinden. Pandora Papers, Raşid el-Mektum’un üç offshore firması olduğunu gösteriyor. Dokümanlara bakılırsa bu firmaların ikisinin yöneticiliğini ise insan hakları savunucuları ve gazeteciler başta olmak üzere hükümet terslerinin elektronik eşyalarını hackleyen “Dark Matter” isimli firmanın sahibi olan Faisal al-Bannai yürütüyor.
Aliyev ailesi – Azerbaycan
Babasının 30 yıl yönettiği ülkeye, 2003 yılında cumhurbaşkanı olan İlham Aliyev’in 2017 yılında kendisiyle irtibatlı yaklaşık 3 milyar doları paravan şirketler aracılığıyla akladığı ortaya çıkmıştı. Pandora Papers ise Aliyev ailesinin üç çocuğunun Britanya Virjin Adaları’nda kayıtlı 44 firma üzerinden bilhassa Londra ve civarında yüz milyonlarca dolardan fazla mülk alım satımı yaptığını ortaya koyarken, 2013 yılında dedelerine devrettikleri offshore firmalarının 2006-2017 yılları içinde 500 milyon dolar bedelinde gayrimenkul satın aldığını gösteriyor.
Şevket Tarin – Pakistan
Evraklar 2008-2010 yılları içinde Pakistan Maliye ve Gelir Bakanı olan Şevket Tarin’in, aile üyeleri ile bir arada toplam dört offshore firmasına sahip olduğunu gösteriyor.
Volodimir Zelenskiy – Ukrayna
Pandora Papers ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin kendisine yakın olan birtakım siyasi müttefikleri ile bir arada bir offshore firmasında pay sahibi olduğu bilgisine de ulaşıldı. Evraklara nazaran Maltex Multicapital Corp isimli bir paravan şirkette pay sahibi olan Zelenskyy, Cumhurbaşkanı seçilmeden bir ay öncesine denk gelen Mart 2019’da paylarını, geçen hafta suikasta uğrayan, en yakın arkadaşı ve iş ortağı olan Sergiy Shefir’e devretmiş.
César Gaviria – Kolombiya
1990-1994 yılları içinde Kolombiya Cumhurbaşkanı olarak nazaranv yapan, kendisinin ve ailesinin offshore firmalarına sahip olmasını gerekli gördüğünü belirtmekten çekince duymayan César Gaviria, bu duruma münasebet olarak kız kardeşinin 2006 yılında öldürülmesini ve 1996 yılında kardeşi Juan Carlos’un gerilla kümeleri tarafınca kaçırılmasını gösteriyor. Sızan evraklarda de kendisinin, kardeşinin ve çocuklarının çeşitli offshore firmalarının hissedarları olduğu görülüyor.
Dokümanlarda ayrıyeten Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Brezilya ve öteki ülkelerden 130 milyarderin hesaplarına ait detaylara da yer verildi.
Tüm dünyada eş vakitli olarak yayınlanan ve Deutsche Welle’nin incelediği Pandora Papers evrakları Türkiye’den de Rönesans Holding ile ilgili çarpıcı savları gündeme getirdi.
Son beş yılda yaklaşık 16 milyar liralık 10 ihale alan Rönesans Holding; Pandora Papers evraklarına nazaran vatandaşların vergileriyle ödenen kamu projelerinden elde ettiği kârların bir kısmını vergiden kaçınmak için Britanya Virjin Adaları’na aktarıyor. Dokümanlarda Ayşe Ilıcak’ın, Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. isimli iki şirket kurduğu sav ediliyor.
İki şirket de Rönesans Holding‘in üstlendiği Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın inşaatı devam ederken 17 Mart 2014’te kuruluyor. İkisinin de İsviçre’de faaliyet göstereceği belirtiliyor. Şirketlerin sermaye kaynağı da Rönesans Holding’in çalışma alanları olan “inşaat, gayrimenkul ve güç üretimi kesimlerinde faaliyet gösteren aile şirketi” olarak kayıtlara geçiyor.
Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) yeni projesi Pandora Papers, 35 ülkenin eski ve yeni başkanı, 330’dan fazla siyasetçi ve üst seviye kamu bakılırsavlisinin, gelirlerini vergi cennetlerine aktarıp sorumlu oldukları ülkelerde ‘vergiden kaçındıklarını’ gösteriyor.
İŞTE O İSİMLER KİMİLERİ:
Kral II. Abdullah – Ürdün
Ürdün Hükümdarı II. Abdullah ülkesinde ve bütün Arap dünyasında insanların fakirliği, işsizliği ve yolsuzlukları protesto etmek için sokaklara döküldüğü “Arap Baharı” sırasında offshore firmaları üzerinden Malibu’da toplam 68 milyon dolar pahasında üç adet malikane satın alıyor.
Andrej Babis – Çek Cumhuriyeti
Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis de dokümanlarda yerini alıyor. Sızıntılar, Babis’in de, tıpkı savaş açtığı beşerler üzere, offshore firmalar üzerinden Fransız Rivierası’nda iki havuzlu ve sinema salonlu 22 milyon dolarlık bir malikaneyi aldığını ortaya koyuyor.
Paulo Guedes – Brezilya
Dokümanlarda Brezilya Devlet Lideri Jair Bolsonaro tarafınca 2019 yılında iktisat bakanlığına getirilen Paulo Guedes’in 2014 yılında kurulmuş olan bir offshore firmasının hissedarı ve yöneticisi olduğu ortaya çıktı. beraberinde kızının da ortak hissedar ve yönetici yardımcısı olduğu görülen evraklara nazaran, Guedes’in eşi de 2015 yılında hissedar olarak şirketteki yerini alıyor. Halihazırda Guedes’in firmada faal bir rolü olup olmadığı ise net değil.
Tony Blair – Büyük Britanya
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair siyasi ömrü boyunca vergi kaçıranlarla savaşmanın değerine dikkat çekti. Fakat son sızıntılar Blair’in eşiyle birlikte, bir offshore emlak şirketi aracılığıyla Bahreyn Sanayi ve Turizm Bakanı Zayed bin Rashid el-Zayani’nin ailesinden 8,8 milyon dolarlık bir bina satın aldığını ortaya koyuyor. Binayı direkt kendileri almak yerine, offshore firması üzerinden aldıkları için Blair ailesi toplam 400.000 dolarlık emlak vergisi ödemekten kurtuluyor.
Hem Blairler tıpkı vakitte el-Zayaniler, süreç sırasından birbirlerinden haberdar olmadıklarını belirtirken, Cherie Blair, kocası Tony’nin süreçte yer almadığını kaydetti. Şirket artık kapalı.
Dominique Strauss-Kahn – Fransa
Eski Fransa Maliye Bakanı ve Milletlerarası Para Fonu Lideri (IMF) Lideri Dominique Strauss-Kahn’ın cumhurbaşkanlığı adaylığına gerçek giden siyasi mesleği, 2011 yılında patlak veren skandalla sona erince vergi muafiyeti mutabakatı yaptığı Fas’a taşındı ve burada milyonlarca dolar fiyat karşılığında Rus ve Çin firmalarına danışmanlık hizmeti vermeye başladı.
Sızdırılan dokümanlarda Kahn’ın, Fas’taki vergi muafiyeti mutabakatı bitince, yüksek hasılatının vergisinden kaçınmak için 2018 yılında Birleşik Arap Emirlikleri’nde bir danışmanlık firması kurduğu ortaya çıktı. Kahn, sorulara yanıt vermedi.
Uhuru Kenyatta – Kenya
Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta ve ailesi Afrika’nın en zenginlerinden. Pandora Papers’a göre en az yedi adet offshore firması olan Kenyatta, 30 milyon dolarlık mal varlığını vergi cennetlerinde tutuyor.
Denis Sassou-Nguesso – Kongo
Pandora Papers, hayatının yarısından fazlasını Kongo Devlet Lideri olarak geçiren Denis Sassou-Nguesso hakkındaki bilinmeyen gerçekleri de gün yüzüne çıkardı. Sızıntılar yardımıyla Sassou-Nguesso’nun, Inter African Investment Ltd. şirketinin sahibi olduğu ve bu sahipliği gizlemek için farklı offshore firmalar kullandığı ortaya çıktı.
Muhammed bin Raşid el-Mektum – Dubai
Dubai Buyruğu ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başbakanı Muhammed bin Raşid el-Mektum, Ortadoğu’nun en kuvvetli isimlerinden. Pandora Papers, Raşid el-Mektum’un üç offshore firması olduğunu gösteriyor. Dokümanlara bakılırsa bu firmaların ikisinin yöneticiliğini ise insan hakları savunucuları ve gazeteciler başta olmak üzere hükümet terslerinin elektronik eşyalarını hackleyen “Dark Matter” isimli firmanın sahibi olan Faisal al-Bannai yürütüyor.
Aliyev ailesi – Azerbaycan
Babasının 30 yıl yönettiği ülkeye, 2003 yılında cumhurbaşkanı olan İlham Aliyev’in 2017 yılında kendisiyle irtibatlı yaklaşık 3 milyar doları paravan şirketler aracılığıyla akladığı ortaya çıkmıştı. Pandora Papers ise Aliyev ailesinin üç çocuğunun Britanya Virjin Adaları’nda kayıtlı 44 firma üzerinden bilhassa Londra ve civarında yüz milyonlarca dolardan fazla mülk alım satımı yaptığını ortaya koyarken, 2013 yılında dedelerine devrettikleri offshore firmalarının 2006-2017 yılları içinde 500 milyon dolar bedelinde gayrimenkul satın aldığını gösteriyor.
Şevket Tarin – Pakistan
Evraklar 2008-2010 yılları içinde Pakistan Maliye ve Gelir Bakanı olan Şevket Tarin’in, aile üyeleri ile bir arada toplam dört offshore firmasına sahip olduğunu gösteriyor.
Volodimir Zelenskiy – Ukrayna
Pandora Papers ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin kendisine yakın olan birtakım siyasi müttefikleri ile bir arada bir offshore firmasında pay sahibi olduğu bilgisine de ulaşıldı. Evraklara nazaran Maltex Multicapital Corp isimli bir paravan şirkette pay sahibi olan Zelenskyy, Cumhurbaşkanı seçilmeden bir ay öncesine denk gelen Mart 2019’da paylarını, geçen hafta suikasta uğrayan, en yakın arkadaşı ve iş ortağı olan Sergiy Shefir’e devretmiş.
César Gaviria – Kolombiya
1990-1994 yılları içinde Kolombiya Cumhurbaşkanı olarak nazaranv yapan, kendisinin ve ailesinin offshore firmalarına sahip olmasını gerekli gördüğünü belirtmekten çekince duymayan César Gaviria, bu duruma münasebet olarak kız kardeşinin 2006 yılında öldürülmesini ve 1996 yılında kardeşi Juan Carlos’un gerilla kümeleri tarafınca kaçırılmasını gösteriyor. Sızan evraklarda de kendisinin, kardeşinin ve çocuklarının çeşitli offshore firmalarının hissedarları olduğu görülüyor.